“Πώς μπορώ να βοηθήσω την κόρη μου την περίοδο αυτή που ετοιμάζεται για πανελλαδικές και έχει υψηλούς στόχους;”

Ερώτημα αναγνώστριας

Καλησπέρα σας

Πώς μπορώ να βοηθήσω την κόρη μου την περίοδο αυτή που ετοιμάζεται για πανελλαδικές και έχει υψηλούς στόχους… πολλές φορές απογοητεύεται λέγοντας δε θα τα καταφέρει, κλαίει, νευριάζει

Τί λέμε σε τέτοιες περιπτώσεις… πρωτόγνωρη εμπειρία και δύσκολο μέχρι να έρθει εκείνη η ώρα… φοβάται ότι θα απογοητεύσει όσους την πιστεύουν

Σαν μητέρα πώς να το χειριστώ δεν ξέρω

Πώς να της δώσω δύναμη και αυτοπεποίθηση

Να μην απογοητεύεται

Ευχαριστώ πολύ

---

Απαντά η Δρ. Αναπτυξιακής Ψυχολογίας-Ψυχοθεραπεύτρια Ευφροσύνη Αλεβίζου

Οι Πανελλήνιες εξετάσεις είναι φυσικά μια κρίσιμη δοκιμασία για τους νέους ανθρώπους που συμμετέχουν σε αυτές. Συχνά όμως τους δίνεται μια υπέρμετρη βαρύτητα που διαμορφώνει ένα άκαμπτο και δυσλειτουργικό σκεπτικό του «όλα ή τίποτα». Γι’ αυτό και θεωρώ υποχρέωσή μου να υπενθυμίζω στις οικογένειες ότι οι Πανελλήνιες δεν είναι μονόδρομος. Επίσης, θεωρώ υποχρέωσή μου να υπενθυμίζω σε γονείς και παιδιά ότι τα ακαδημαϊκά επιτεύγματα δεν ορίζουν την αξία κάποιου. Και φυσικά οι αποτυχίες σε ακαδημαϊκό επίπεδο δεν ταυτίζονται με προσωπική ανεπάρκεια. Η αποτυχία άλλωστε μπορεί να μη δηλώνει τίποτε παραπάνω από την αδυναμία ενός ατόμου να προσαρμοστεί και να ανταποκριθεί σε ορούς ενός εκπαιδευτικού συστήματος που χαρακτηρίζεται από αυθαιρεσίες σε πολλά επίπεδα των οποίων η ανάλυση υπερβαίνει φυσικά τον δικό μου ρόλο.

Ο δικός σας ρόλος είναι πρώτα να βοηθήσετε την κόρη σας να αποδεσμευτεί ψυχολογικά και συναισθηματικά από τις προσδοκίες του οικογενειακού και του ευρύτερου περίγυρου. Να εστιάσει αποκλειστικά στο δικό της ακαδημαϊκό και επαγγελματικό όραμα και να επενδύσει με αφοσίωση στη διαδικασία πραγματοποίησής του, η οποία στην παρούσα φάση περιλαμβάνει και τις πανελλήνιες εξετάσεις.

Αναφέρεστε σε υψηλούς στόχους της κόρης σας. Είναι ο στόχος της ρεαλιστικός και αντίστοιχος των κλίσεων και των δυνατοτήτων της; Αν ναι, τότε αυτό που χρειάζεται να κάνει είναι να παραμείνει προσηλωμένη στον στόχο αυτόν, να οργανώσει τη μελέτη και την προσπάθειά της και να διαχειριστεί τα επίπεδα του άγχους της. Σας υπενθυμίζω ότι το άγχος σε μέτρια επίπεδα λειτουργεί ως μηχανισμός κινητοποίησης, ενώ αντίθετα το άγχος σε υπερβολικό επίπεδο επηρεάζει αρνητικά τις νοητικές λειτουργίες και μπορεί να επηρεάσει αντίστοιχα και τις επιδόσεις.

Σας προτείνω να εμπιστευθείτε την διάσταση της διαχείρισης του άγχους στους εκπαιδευτικούς που υποστηρίζουν την προσπάθεια του παιδιού σας. Οι εκπαιδευτικοί θα καθοδηγήσουν την κόρη σας στον προγραμματισμό, τη διαχείριση και την οργάνωση του χρόνου καθώς και στη σωστή κατάτμηση της ύλης που πρέπει να μελετηθεί. Αν υπάρχει σωστή οργάνωση, το άγχος μειώνεται γιατί δημιουργείται προβλεψιμότητα και σιγουριά.

Σε περίπτωση που βλέπετε το άγχος της κόρης σας να φτάνει σε επίπεδο που δεν είναι σε θέση να διαχειριστεί, τότε συζητήστε μαζί της το ενδεχόμενο να αναζητήσει την υποστήριξη από ειδικό της ψυχικής υγείας. Ο ψυχολόγος θα βοηθήσει την κόρη σας να αναδιαμορφώσει τυχόν αρνητικά και καταστροφολογικά μοτίβα σκέψης, να υιοθετήσει λειτουργικό σύστημα πεποιθήσεων για την προσπάθειά της, να μάθει να εντοπίζει τις διαβαθμίσεις του άγχους της και να χρησιμοποιεί βασικές τεχνικές χαλάρωσης που θα είναι αποδοτικές και πριν και κατά το διάστημα των εξετάσεων.

Στην περίπτωση όμως που βλέπετε, και από τις αντιδράσεις της και από τη μεταξύ σας συζήτηση, ότι τα επίπεδα του άγχους της είναι διαχειρίσιμα, τότε θα σας πρότεινα να μην υπερβάλλετε στις δικές σας αντιδράσεις. Με άλλα λόγια, όταν ένας άνθρωπος βρίσκεται υπό πίεση, οι εναλλαγές στη διάθεση είναι σε μεγάλο βαθμό αναμενόμενες. Το ίδιο αναμενόμενη είναι και η έκφραση της ανασφάλειας σε σχέση με το αν μπορεί να τα καταφέρει. Ακούστε την κόρη σας, δώστε της τη δυνατότητα να εκφράσει τις ανησυχίες της, αλλά μην πέσετε στην παγίδα της ανακύκλωσης του άγχους και των ανησυχιών της. Δε χρειάζεται να επαναλαμβάνετε συζητήσεις με το ίδιο περιεχόμενο, ούτε να ενθαρρύνετε σενάρια πιθανής αρνητικής έκβασης. Μέσα από την διάθεσή σας να προστατεύσετε την κόρη σας είναι πιθανό να υπερβαίνετε τον ρόλο σας και έτσι άθελά σας να συμβάλλετε στη διατήρηση ή ακόμα και στην επιδείνωση του άγχους της.

Τη δύναμη και την αυτοπεποίθηση θα τη βρει η ίδια η κόρη σας μέσα από εσωτερικές διεργασίες και μέσα από την αξιοποίηση των εσωτερικών της δυνάμεων μια και δεν μπορεί κανείς να δώσει αυτές τις ιδιότητες σε κανέναν άλλον. Αυτό που θα ενισχύσει την αυτοπεποίθησή της και θα την οπλίσει με μεγαλύτερη δύναμη είναι φυσικά ένα υποστηρικτικό δίκτυο σχέσεων που περιλαμβάνει το οικογενειακό και το εκπαιδευτικό πλαίσιο.

Κατά τη γνώμη μου, ο φόβος της κόρης σας «ότι θα απογοητεύσει όσους την πιστεύουν» αντικατοπτρίζει έναν δικό σας φόβο και εκεί πιστεύω ότι θα χρειαστεί να εστιάσετε εσείς οι γονείς και ίσως και ο ευρύτερος οικογενειακός περίγυρος. Κοιτάζοντας τον εαυτό σας στον καθρέφτη θα ανακαλύψετε πόσο από το άγχος της είναι δικό της και πόσο αντανακλά τις προσδοκίες του οικογενειακού περιβάλλοντος. Εδώ ακριβώς χρειάζεται να γίνει η διαφοροποίηση των δικών της επιθυμιών από τις προσδοκίες του περίγυρου στην οποία αναφέρθηκα πριν, ενώ η δική σας στάση οφείλει να μεταδίδει το μήνυμα ότι πιστεύετε σε εκείνη ανεξάρτητα από τα επιτεύγματά της. Η κόρη σας πρέπει να απεγκλωβιστεί από την ανάγκη να αποδείξει την αξία της και σε αυτή την αποδέσμευση θα την διευκολύνετε εσείς με την αλλαγή των δικών σας πεποιθήσεων για την προσωπική αξία και τους όρους που τη διαμορφώνουν.

Τέλος, όπως πιθανόν μπορείτε να υποθέσετε, θα σας προτείνω αντί να εστιάζετε στο άγχος της κόρης σας, να εστιάσετε στο δικό σας άγχος και την διαχείρισή του. Αν ρίξετε μια προσεκτική ματιά στον τρόπο με τον οποίο διαμορφώνονται οι προσδοκίες σας για το μέλλον του παιδιού σας, είναι πιθανό και να διαχειριστείτε δικό σας άγχος και να μπορέσετε να είστε δίπλα στο παιδί σας με τον τρόπο που σας χρειάζεται.

Σας προτείνω να διαβάσετε προηγούμενα άρθρα μου στο efiveia.gr που διαπραγματεύονται ζητήματα σχολικών εξετάσεων και διαχείρισης άγχους

Γονείς και έφηβος στο ξεκίνημα της Γ’ Λυκείου

Σχολικές εξετάσεις: Τι χρειάζονται οι έφηβοι από τους γονείς τους

Πανελλήνιες εξετάσεις: Οδηγίες προς γονείς

Πανελλήνιες εξετάσεις: Οδηγίες προς υποψήφιους

Αποτυχία στις Πανελλήνιες εξετάσεις: Η επόμενη μέρα

Άγχος στην εφηβεία. Εχθρός ή σύμμαχος;

Άγχος εξετάσεων και κρίσεις πανικού: Πώς θα βοηθήσουμε τον έφηβο

Σχολικές εξετάσεις: Πώς θα βοηθήσουμε τον έφηβο να διαχειριστεί το άγχος του

Ναι στην ενθάρρυνση, όχι στην πίεση!