- “Ο γιος μου ασχολείται υπερβολικά με τη θρησκεία” - 16 Οκτωβρίου 2024
- “Με αγχώνει πολύ η πιθανότητα να συνάψει ερωτική επαφή ο γιος μου με κορίτσι” - 15 Ιουλίου 2024
- “H κόρη μου με ανησυχεί επειδή γράφει στις φίλες της πολλά ψέματα σαν να θέλει να την λυπούνται” - 18 Ιουνίου 2024
Ερώτημα αναγνώστριας
Είμαι μαμά δύο κοριτσιών 14 και 9 ετών και το τελευταίο διάστημα αντιμετωπίζουμε πολύ δύσκολες καταστάσεις με τη συμπεριφορά της μεγάλης κόρης.
Ανέκαθεν ήταν ένα “διαφορετικό” παιδί, ιδιαίτερα ώριμη για την ηλικία της ταυτόχρονα όμως κλειστή, θυμωμένη και σκληρή απέναντι στην οικογένεια της.
Την διαφορετικότητα που σας ανέφερα την εντοπίζαμε ως προς τις προτιμήσεις της, αγορίστικο ντύσιμο, ποδόσφαιρο, ατημέλητη εμφάνιση… και πάνω σ’ αυτό να σας πω ότι πριν μια εβδομάδα και σε συζήτηση με αφορμή κάποιες φωτο που είδα στο λογαριασμό της, μας αποκάλυψε ότι θεωρεί ότι είναι ομοφυλόφιλη και ότι το έχει εκμυστηρευτεί σε μία φίλη της. Παρά το αρχικό μούδιασμα, προσπαθήσαμε να το χειριστούμε ψύχραιμα, λέγοντας ότι είναι καθαρά προσωπική της επιλογή, αλλά θεωρούμε ότι είναι νωρίς να είναι σίγουρη εφόσον δεν έχει γίνει κάποια σχέση…. Αν εξαιρέσω τις πρώτες μέρες που ήταν κάπως ήρεμη, οι επόμενες ήταν γεμάτες νεύρα, άσχημα λόγια, έχει φύγει 2 φορές με τις κάλτσες μέχρι την είσοδο και το αποκορύφωμα σε χθεσινή κουβέντα έβαλε τα κλάματα και είπε ότι θα ήθελε να ήταν φυσιολογική!!!! (Ωστόσο μου ανέφερε ότι πριν 2 χρόνια της άρεσε ένα αγόρι) Όλη αυτή η κατάσταση εκτονώνεται άγρια, βρίζει, κλωτσάει τον τοίχο, χτυπάει την αδελφή της…. Νιώθουμε ότι έχουμε χάσει τον έλεγχο, δεν μπορώ να της πάρω το κινητό, (στο οποίο μιλάει και θέλει να συναντηθεί με άγνωστα άτομα), έχει παραμελήσει τα μαθήματα της, έχει στενάχωρη όψη… Πριν ακριβώς ένα χρόνο περάσαμε μια περιπέτεια υγείας με το σύζυγο και η στεναχώρια που βιώνουμε με ανησυχεί πολύ για την εξέλιξη της. Όσες φορές της ανέφερα να μας βοηθήσει ένας ψυχολόγος ήταν εξαιρετικά αρνητική.
Η απάντηση της Δρ. Αναπτυξιακής Ψυχολογίας-Ψυχοθεραπεύτριας Ευφροσύνης Αλεβίζου
Θίγετε πολλά και σύνθετα θέματα τα οποία δεν είναι δυνατό βέβαια να αντιμετωπιστούν μέσα από μια γραπτή απάντηση. Θα προσπαθήσω όμως να σας κατευθύνω προς την επεξεργασία των κρίσιμων για την κόρη σας και για την οικογένειά σας ζητημάτων με στόχο να βρείτε λύσεις που να διασφαλίζουν τόσο την ήρεμη οικογενειακή ατμόσφαιρα που χρειάζεστε εσείς και τα παιδιά σας, όσο και την μετάβαση της κόρης σας σε μια ισορροπημένη και ευτυχισμένη ενήλικη ζωή.
Αρχικά θα σας προσκαλέσω να διαχωρίσετε το ζήτημα της «διαφορετικότητας» από τις συναισθηματικές αντιδράσεις που εκφράζουν θυμό και αποστασιοποίηση από την οικογένεια. Η «διαφορετικότητα» δεν είναι καθόλου απαραίτητο να βιώνεται ως κάτι αρνητικό από τα παιδιά και τους εφήβους. Μάλιστα το πώς ακριβώς βιώνουν τα παιδιά τα στοιχεία που τα διαφοροποιούν από τους συνομηλίκους τους βρίσκεται σε άμεση συνάρτηση με την στάση και την αντίδραση της οικογένειας. Θα πρέπει λοιπόν να αναλογιστείτε πώς νιώθατε και νιώθετε για τις μη συμμορφούμενες προς τις κοινωνικές αναπαραστάσεις για το φύλο της επιλογές της κόρης σας ως προς το ντύσιμο, τα σπορ και την εμφάνιση από την παιδική της ηλικία ως και σήμερα; Πώς νιώθετε ως γονείς όταν το παιδί σας επιλέγει να συμπεριφέρεται με τρόπους που δεν ανταποκρίνονται σε αυτό που αντιστοιχεί και προσδοκάται κοινωνικά από το γυναικείο φύλο; Αυτού του είδους η ενδοσκόπηση είναι απαραίτητη γιατί είναι πιθανό άθελά σας και χωρίς καν να το επιδιώκετε -συνειδητά τουλάχιστον- να έχετε περάσει αρνητικά μηνύματα για τις επιλογές του παιδιού σας. Είναι πιθανό επίσης, η στάση που εκλαμβάνετε ως αρνητική και επικριτική να οδηγεί σε κλείσιμο της κόρης σας, σε απομάκρυνση και σε θυμό.
Είναι πολύ θετικό από πλευράς σας ότι στην παρούσα φάση δίνετε την ελευθερία επιλογής στην κόρη σας. Κατά τη γνώμη μου όμως η κόρη σας χρειάζεται κάτι παραπάνω από την αναγνώριση της ελευθερίας της για επιλογή. Χρειάζεται την αποδοχή από πλευράς σας όλων όσων αντιπροσωπεύουν οι επιλογές της. Με άλλα λόγια χρειάζεται -όπως και όλοι οι έφηβοι άλλωστε -την άνευ όρων αποδοχή σας. Για να τη νιώσετε όμως και να μπορέσετε να παρέχετε στο παιδί σας την αποδοχή άνευ όρων, θα πρέπει να είστε εσείς οι ίδιοι οι γονείς ενήμεροι για τις στάσεις και τα συναισθήματά σας για την ομοφυλοφιλία και για το πώς αυτές οι στάσεις και τα συναισθήματα επηρεάζουν τη σχέση σας με το παιδί σας. Επίσης, με το να λέτε στην κόρη σας ότι είναι νωρίς για να ορίσει τον προσανατολισμό της ακυρώνετε το μήνυμα που σας στέλνει σε σχέση με την ταυτότητά της και αυτό την κάνει να νιώθει ότι δεν την κατανοείτε και την θυμώνει. Με το να της επισημαίνετε ότι το θεωρείτε νωρίς για να αποφασίσει για το τι είδους ερωτική έλξη αισθάνεται, είναι σαν να εκφράζετε έμμεσα την προσδοκία σας για ανατροπή όσων σας δηλώνει για την ερωτική της ταυτότητα. Σε τι φάση βρίσκεται η κόρη σας και κατά πόσο αυτή η φάση εκφράζει εξερεύνηση και πειραματισμό σε σχέση με την ταυτότητά της είναι κάτι που θα διερευνήσει με τη βοήθεια του ψυχολόγου. Προσπαθήστε να απαντήσετε στο εξής απλό ερώτημα: Αν η κόρη σας, σας εμπιστευόταν συναισθήματα ερωτικής έλξης προς ένα αγόρι, θα της λέγατε αντίστοιχα ότι είναι νωρίς για να είναι σίγουρη γι’ αυτό που αισθάνεται;
Θα σας πρότεινα αρχικά λοιπόν να επισκεφθείτε ψυχολόγο και οι δύο γονείς μαζί και να εκθέσετε τις ανησυχίες, τους φόβους και τις ανασφάλειές σας. Με τη βοήθεια του ψυχολόγου θα μπορέσετε να διερευνήσετε και να διαχειριστείτε τα συναισθήματά σας για την ταυτότητα του παιδιού σας. Ο ψυχολόγος θα σας βοηθήσει να επαναπροσδιορίσετε τις προσδοκίες σας για το παιδί σας μέσα από το πρίσμα της κατανόησης, του σεβασμού και της αποδοχής της ομοφυλόφιλης ταυτότητας ως ισότιμης επιλογής για τη ζωή και την ερωτική έκφραση των ατόμων. Συχνά οι γονείς με ρωτούν μήπως ευθύνονται οι ίδιοι για την ταυτότητα του παιδιού τους και μήπως το γεγονός ότι το παιδί τους είναι ομοφυλόφιλο οφείλεται σε δικούς τους λανθασμένους χειρισμούς. Έτσι, μέσα από τη δουλειά μου με τους γονείς έχω εντοπίσει ότι η πρώτη κίνηση που χρειάζεται να κάνω είναι να βοηθήσω τους γονείς να απαλλαγούν από το βάρος της ενοχής που σχετίζεται με την ομοφυλόφιλη ταυτότητα του παιδιού τους. Επίσης, προκειμένου να αποδεχθούν την ταυτότητα του παιδιού τους, βοηθώ τους γονείς να λύσουν τις απορίες τους για τα ζητήματα που αφορούν την ομοφυλόφιλη έκφραση, και να διαλύσουν τυχόν παρεξηγήσεις που καλλιεργούνται από τα μέσα επικοινωνίας. Αφού λοιπόν δεχθείτε εσείς την βοήθεια και την υποστήριξη που χρειάζεστε, τότε θα είστε σε θέση να πείσετε και την κόρη σας για την αναγκαιότητα της βοήθειας από ψυχολόγο. Συχνά, όταν οι γονείς δεν είναι ξεκάθαροι, προτείνουν επίσκεψη σε ψυχολόγο με έναν τρόπο εκβιαστικό και πιεστικό που φέρνει τα παιδιά σε θέση άρνησης και άμυνας. Αυτό φαίνεται να έχει συμβεί και με την κόρη σας. Θα πρέπει η ίδια να συνειδητοποιήσει ότι υπάρχουν ζητήματα που χρειάζεται να διερευνήσει και να διαχειριστεί. Αυτή η συνειδητοποίηση δεν θα γίνει όμως μέσω εξαναγκασμού. Αφού βοηθηθείτε εσείς, θα μπορέσετε να στρέψετε και το παιδί σας προς την κατεύθυνση της ενημερότητας ως προς τα συναισθήματα και τη συμπεριφορά της. Με την άσχημη συμπεριφορά της σας στέλνει το μήνυμα ότι δεν αισθάνεται καλά για τον εαυτό της. Σε αυτή τη διάσταση επικεντρώνουμε στη δουλειά μας με τους εφήβους γιατί ο έφηβος χρειάζεται να νιώσει καλά για το ποιος είναι ανεξάρτητα από τον ερωτικό του προσανατολισμό. Πιθανόν και η κόρη σας να μην είναι ξεκάθαρη για πολλά ζητήματα που σχετίζονται με την ομοφυλόφιλη ταυτότητα γι’ αυτό και χρειάζεται την καθοδήγηση του ειδικού. Η σύγχυση που εκφράζεται στην παρούσα φάση μέσα από τη επιθετική της συμπεριφορά και την απόσυρσή της θα υποχωρήσει αφού βοηθηθεί να ξεκαθαρίσει τα συναισθήματά της και έτσι δε θα έχει πια την ανάγκη να εκφράζεται με δυσλειτουργικούς και αυτοκαταστροφικούς τρόπους. Αυτό θα σας επιτρέψει βέβαια και να επανασυνδεθείτε με την κόρη σας ώστε να της παρέχετε και την πλαισίωση και οριοθέτηση που χρειάζεται για να βαδίσει με ασφάλεια προς την ενηλικίωση.