“Η κόρη μου μπήκε σε σελίδες σεξουαλικού περιεχομένου και συνομίλησε με ενήλικους άνδρες”

Ερώτημα αναγνώστριας

Γεια σας,

Έχω μία κόρη 14 ετών, είναι πολύ καλό παιδί, κοινωνική, δραστήρια, άριστη στο σχολείο αλλά πάρα πολύ ευαίσθητη. Γενικά είμαι πολύ κοντά της από όταν ήταν μικρή και ξέρει ότι μπορεί να συζητήσει μαζί μου το οτιδήποτε.

Πριν λίγο καιρό μου είπε ότι το καλοκαίρι που μας πέρασε καθαρά από περιέργεια είχε μπει μέσω του κινητού της τηλεφώνου σε διάφορες σελίδες και πλατφόρμες σεξουαλικού περιεχομένου και “συνομίλησε” με ενήλικους άνδρες.

Όπως μου είπε εκεί μέσα είδε κάθε λογής χυδαίο περιεχόμενο, ακατάλληλες εικόνες και βίντεο και συμμετείχε σε πολύ άσχημες για την ηλικία της συζητήσεις. Έτσι τελευταία έχει έντονη ψυχολογική δυσφορία και αισθάνεται τύψεις και ενοχές για αυτό που έκανε και για αυτά που είδε και διάβασε εκεί και επειδή μου το έκρυβε τόσο καιρό και καταχράστηκε την εμπιστοσύνη που της είχα. Συνέχεια το σκέφτεται και δεν μπορεί να βγάλει από το μυαλό της αυτά που είδε. Επίσης φαντασιώνεται εικόνες σεξουαλικού περιεχομένου ή καταστάσεις με όποιον βλέπει μπροστά της. Την βλέπω πολύ αγχωμένη  και συγκεκριμένα τις τελευταίες μέρες μου είπε ότι δεν αντέχει άλλο αυτό που της συμβαίνει και αν αυτοκτονήσει θα τελειώσουν όλα αυτά που νιώθει. Τρόμαξα, ωστόσο προσπάθησα  και προσπαθώ να δείχνω ψύχραιμη, να την συζητάω και να την συμβουλεύω. Μου είπε ότι δεν θέλει να αυτοκτονήσει ή να αυτοτραυματιστεί αλλά κάποιες φορές της περνάει έντονα από το μυαλό και προσπαθεί να το βγάλει από το μυαλό της, σκεπτόμενη αυτά που θα χάσει, τα οποία κάποιες φορές της φαίνονται σημαντικά ενώ κάποιες άλλες φορές όχι. Κλείνεται στο δωμάτιο της πολλές ώρες, είναι σαν να μην υπάρχει μέσα στο σπίτι. Κάποιες φορές την ακούω που μιλάει μόνη της. Είναι πολύ στεναχωρημένη και μου λέει ξανά και ξανά το πόσο μετάνιωσε που μπήκε σε αυτές τις εφαρμογές και φοβάται μην αυτοκτονήσει γιατί δεν θέλει να της συμβεί αυτό και θέλει να της περάσουν όλα και να είναι όπως πριν.

Στο σύζυγο μου δεν έχω πει τι συμβαίνει με την κόρη μας γιατί η κόρη μου δεν θέλει να του το πω, ντρέπεται.

Επίσης τελευταία έχει χαμηλή αυτοπεποίθηση, πιστεύει ότι είναι άσχημη, όλο αυτό την έχει επηρεάσει και δεν μπορεί να εκφράσει σωστά αυτό που θέλει να πει και στο τέλος οι συμμαθητές της γελάνε. Επίσης στεναχωριέται που δεν μιλάει καθαρά στο σχολείο καθώς έχει βάλει σιδεράκια.

Της λέω να πάμε σε έναν ψυχοθεραπευτή να την βοηθήσει, αλλά είναι αρνητική δεν θέλει να τα συζητήσει όλα αυτά με κάποιον ξένο.

Βοηθήστε με σας παρακαλώ να βοηθήσω και να προστατέψω το παιδί μου.

Σας ευχαριστώ πολύ για την πολύτιμη βοήθεια σας!

---

Απαντά η Δρ. Αναπτυξιακής Ψυχολογίας-Ψυχοθεραπεύτρια Ευφροσύνη Αλεβίζου

Από την αφήγησή σας μπορώ να κάνω την υπόθεση ότι το ακατάλληλο υλικό στο οποίο εκτέθηκε η κόρη σας σε συνδυασμό με το ενοχικό της συναίσθημα, είναι πιθανό να ενεργοποίησαν κάποια αγχώδη διαταραχή. Δεν μπορώ φυσικά να κάνω ακριβή διάγνωση με βάση τα στοιχεία που δίνετε, μπορώ όμως να σας επιστήσω την προσοχή στο γεγονός ότι στις αντιδράσεις της κόρης σας είναι πιθανό να υποκρύπτεται ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή. Συχνά, η αδιάγνωστη ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή οδηγεί και στην εμφάνιση κατάθλιψης μέσα από τα αισθήματα αναξιότητας για τον εαυτό που ταλαιπωρούν το άτομο που κατακλύζεται από υπέρμετρο και μη διαχειρίσιμο άγχος, όπως αυτό που περιγράφετε στην περίπτωση της κόρη ς σας.  

Κατά τη γνώμη μου, η κόρη σας χρειάζεται τη βοήθεια του ειδικού χωρίς άλλη καθυστέρηση. Ο  ειδικός θα την βοηθήσει να απενοχοποιηθεί και να διακόψει το φαύλο κύκλο των ενοχικών συναισθημάτων και των αρνητικών σκέψεων για τον εαυτό που την κρατούν εγκλωβισμένη και την οδηγούν σε αίσθημα απελπισίας. Ο ειδικός θα βοηθήσει και εσάς, γιατί είναι πολύ πιθανόν μέσα από τον τρόπο που συζητάτε μαζί της να συμβάλλετε άθελά σας στην διατήρηση των συμπτωμάτων άγχους και των αρνητικών συναισθημάτων για τον εαυτό της. Ο ειδικός θα σας καθοδηγήσει στον τρόπο με τον οποίο θα βοηθήσετε το παιδί σας να διαχειριστεί το συναισθηματικό αδιέξοδο στο οποίο βρίσκεται αυτή την περίοδο.

Στην αναζήτηση βοήθειας χρειάζεται κατά τη γνώμη μου να έχετε ως σύμμαχο και συμπαραστάτη και τον πατέρα του παιδιού σας. Η απόκρυψη μιας πλευράς του κόσμου και των αναζητήσεών της από τον πατέρα της, επίσης συμβάλλει στην απόδοση υπερβολικά αρνητικών διαστάσεων στην εμπειρία της  και με αυτό τον τρόπο συμβάλλει ταυτόχρονα στη διατήρηση της ενοχής και του αυξημένου άγχους της κόρης σας. Μέσα από το να το μοιραστείτε με τον πατέρα της αυτά που της συνέβησαν και τον αντίκτυπό τους, στέλνετε το μήνυμα ότι μοιραζόμαστε τις εμπειρίες μας με τους κοντινούς μας ανθρώπους και ότι διερευνούμε από κοινού πιθανές λύσεις για τις καταστάσεις που μας δυσκολεύουν. Το να αποφεύγετε να εμπλέξετε τον πατέρα της, είναι ένας από τους παράγοντες που διατηρούν και ενισχύουν το αυξημένο άγχος της κόρης σας. Όσο αποφεύγετε να του μιλήσετε, είναι σαν να επιβεβαιώνετε το «πόσο κακό άτομο» είναι η έφηβη. Είναι σα να επιβεβαιώνετε ότι πράγματι αξίζει να αισθάνεται τόσο υπέρμετρη ενοχή.

Το ζητούμενο δεν είναι φυσικά να παραμείνει η έφηβη εγκλωβισμένη συναισθηματικά και κοινωνικά στις συνέπειες μιας ηλικιακά ακατάλληλης επιλογής της, μιας επιλογής της άστοχης και  αταίριαστης προς τον κόσμο της και προς την εικόνα για τον εαυτό της. Το ζητούμενο είναι η εμπειρία της αυτή να αποτελέσει ευκαιρία για την ίδια να ανακαλύψει πράγματα για τον εαυτό της. Το κάθε λάθος μας στη ζωή μπορεί να μετατραπεί σε μαθησιακή εμπειρία και αυτό είναι κάτι που πρέπει να εσωτερικεύσει η κόρη σας ως αξία ζωής. Αυτή την περίοδο όμως δεν φαίνεται να φιλτράρει την εμπειρία της με τρόπο που να οδηγεί σε εμπλουτισμό της συναισθηματικής της ζωής. Αντίθετα, φαίνεται να φιλτράρει την εμπειρία της μέσα από αισθήματα ενοχής και αυτομομφής που καταστρέφουν την εικόνα για τον εαυτό της. Όλοι γνωρίζουμε πόσο εύθραυστη είναι η εικόνα για τον εαυτό στα χρόνια της εφηβείας. Ταυτόχρονα όμως, ως επαγγελματίας της ψυχικής υγείας γνωρίζω ακόμα ότι η εφηβεία, ως φάση διαμόρφωσης, εμπεριέχει και ευελιξία. Γι αυτό και οι συνέπειες των τραυματικών εμπειριών είναι αναστρέψιμες, αν φυσικά ο έφηβος βοηθηθεί να αποκαταστήσει το αίσθημα της αξίας για τον εαυτό του.

Οι αναζητήσεις της κόρης σας την έφεραν σε δύσκολη ψυχοσυναισθηματική θέση. Το πρώτο βήμα είναι  να απαλλαγεί από το βάρος των ενοχών, γιατί μόνο έτσι θα υποχωρήσει το άγχος της. Επίσης, πρέπει  να αποδεχθεί το γεγονός ότι οι πειραματισμοί με καινούριες εμπειρίες  μπορεί να μας οδηγήσουν σε λάθος δρόμους, αλλά ότι το ζητούμενο είναι να προσανατολίζουμε και πάλι σωστά τον εαυτό μας.  Η κόρη σας χρειάζεται να μάθει ότι μέσα σε κάθε άνθρωπο υπάρχει η δυνατότητα να χρησιμοποιεί την κάθε δυσκολία ως υλικό που θωρακίζει με ψυχική ανθεκτικότητα. 

Εξηγήστε της λοιπόν ότι συχνά στη ζωή εμπειρίες δύσκολες πυροδοτούν μηχανισμούς άγχους. Ότι δεν έχει κανένα λόγο να ντρέπεται για την εμπειρία της ούτε να επιτρέπει σε έναν άστοχο πειραματισμό της  να διαμορφώνει τις επιλογές της στο παρόν και στο μέλλον. Επικεντρώστε στην ανάγκη για διαχείριση του άγχους και των ενοχών και όχι στην ανακύκλωση της ίδιας της τραυματικής εμπειρίας.

Πιστεύω ότι από τη στιγμή που ένας νέος άνθρωπος προβληματίζεται για το νόημα της ζωής και θέτει το ζήτημα της αυτοκτονίας ως πιθανή λύση για τα προβλήματα που αντιμετωπίζει, ο δρόμος που οδηγεί προς την βοήθεια από τον ειδικό της ψυχικής υγείας είναι μονόδρομος.

Μιλήστε στην κόρη σας για την απάντηση που λάβατε μέσω του efiveia.gr. Εξηγείστε της ότι οι θεραπευτές γνωρίζουν ότι ο πειραματισμός είναι μέρος της ζωής των νέων ανθρώπων και ότι ο κατάλληλος θεραπευτής θα την βοηθήσει να δει και η ίδια την εμπειρία της ρεαλιστικά και χωρίς φόβο για τα ίδια τα συναισθήματά της.

Μην καθυστερήσετε την αναζήτηση βοήθειας, γιατί ο ρόλος ο δικός σας δεν είναι να αποτρέψετε το ενδεχόμενο της απόπειρας αυτοκτονίας, ούτε το ενδεχόμενο αυτοτραυματισμού. Αυτή η υπέρβαση του ρόλου σας, σας επιβαρύνει με άγχος το οποίο είναι ανώφελο. Ο ρόλος σας είναι να κατευθύνετε το παιδί σας στο αναλάβει τη φροντίδα του εαυτού του μέσα από τη σχέση με τον άνθρωπο που θα της προσφέρει την κατάλληλη βοήθεια.  Με την κατάλληλη βοήθεια η κόρη σας θα ξαναγίνει «κοινωνική» και «δραστήρια», όπως την περιγράφετε,  και θα μάθει να εκφράζει και να διαχειρίζεται την ευαισθησία της χωρίς να κατακλύζεται από άγχος και ενοχές.

Τέλος, σας προτείνω να διαβάσετε και προηγούμενα άρθρα μου στο efiveia.gr όπου καλύπτονται διάφορα ζητήματα που σχετίζονται  με τις δυσκολίες σας:

Χαμηλή αυτοεκτίμηση στην εφηβεία και ο ρόλος της οικογένειας στην αποκατάστασή της

Η κόρη μου μού εκμυστηρεύτηκε ότι μέσω του κινητού της τηλεφώνου εκτέθηκε σε πληροφόρηση σεξουαλικού περιεχομένου

Εφηβεία και Κατάθλιψη (Μέρος 1ο) – Πώς θα καταλάβω αν το παιδί μου υποφέρει από κατάθλιψη

Εφηβεία και Κατάθλιψη (Μέρος 2ο) – Πώς θα βοηθήσω το παιδί μου να ξεπεράσει την κατάθλιψη;

Έφηβοι και αυτοκτονία: Τι χρειάζεται να γνωρίζουν οι γονείς

Ιδεοψυχναγκαστική διαταραχή (Μέρος 1ο) – Τι είναι και πώς θα την εντοπίσουμε στον έφηβο

Ιδεοψυχναγκαστική διαταραχή (Μέρος 2ο) – Πώς θα βοηθήσουμε τον έφηβο στην αντιμετώπισή της