“Μια συμμαθήτρια της κόρης μου τής μιλάει άσχημα και την προσβάλλει”

Ερώτημα αναγνώστριας

Καλησπέρα σας,

Καταρχήν θα ήθελα να σας συγχαρώ για τον υπέροχο ιστότοπο που έχετε δημιουργήσει και για την στήριξη που παρέχετε σε γονείς και εφήβους.

Η κόρη μου είναι 12 ετών και πήγε φέτος στο γυμνάσιο. Γενικά είναι ένα δυναμικό παιδί και πολύ καλή μαθήτρια. Σήμερα με ενημέρωσε στεναχωρημένη αλλά και φοβισμένη, ότι μια συμμαθήτρια της που είναι επίσης πολύ καλή μαθήτρια, της μιλά άσχημα και την προσβάλλει κυρίως μέσα στην τάξη μετά από την αλλαγή θέσεων που τους έκανε η υπεύθυνη καθηγήτρια της τάξης, φέρνοντας τα δυο παιδιά σε κοντινές θέσεις. Της μίλησα και της είπα να μην φοβάται και να την αντιμετωπίσει απαντώντας της και μου είπε ότι την φοβάται γιατί αυτή και οι φίλες της ξέρουν «τους μεγάλους του σχολείου» και θα τους βάλουν όπως πιστεύει εναντίον της. Πως μπορώ να τη βοηθήσω; Είναι σωστό να επέμβω ενημερώνοντας το σχολείο; Ή να την αφήσω να  βρει μόνη της την λύση;

Σας ευχαριστώ πολύ,

Αναμένω την πολύτιμη απάντηση σας.

---

Απαντά η Κλινική Ψυχολόγος Βέρα Αδαμοπούλου

Ο κοινωνικός κόσμος των έφηβων κοριτσιών συχνά ορίζεται από μια νοοτροπία «επιβίωσης του πιο ικανού». Στην προσπάθειά τους να τα καταφέρουν, τα κορίτσια χρησιμοποιούν συχνά στρατηγικές που μπορεί να είναι επιβλαβείς για τους άλλους. Η χρήση αυτών των στρατηγικών ονομάζεται σχεσιακή επιθετικότητα και μπορεί να περιλαμβάνει τακτικές όπως:

• αποκλεισμό και δημιουργία κλίκας,
• διάδοση φημών και κουτσομπολιό,
• ψηφιακό εκφοβισμό και άσχημα σχόλια,
• κοινή χρήση μυστικών.

Συνήθως όμως περιλαμβάνει και τη στρατολόγηση άλλων ατόμων με σκοπό να κάνουν το ίδιο εναντίον κάποιου.

Το γεγονός αυτό κάνει τους εφήβους να επιστρέφουν σπίτι τους από το σχολείο νιώθοντας αποκλεισμένοι, στοχευμένοι και εξοστρακισμένοι, ενώ σε μερικές περιπτώσεις, μπορεί ακόμη και να φοβούνται. 

Στην προκειμένη περίπτωση το θετικό είναι πως απευθύνεται σε εσάς για καθοδήγηση και μοιράζεται τα συναισθήματα της. Αν και αυτή η στιγμή είναι πολύ οδυνηρή για έναν γονιό, σας δίνεται η ευκαιρία να διδάξετε στην κόρη σας κάποιες πολύτιμες δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων χτίζοντας την ανθεκτικότητα.

Ακολουθούν κάποιες συμβουλές:

1. Μην αντιδράτε υπερβολικά όταν σας περιγράφει το γεγονός.

Λάβετε υπόψη ότι πολλά παιδιά ανησυχούν ότι οι γονείς τους θα απογοητευτούν εάν δεν είναι δημοφιλή ή αρεστά. Και αυτή η πρόσθετη ανησυχία συσσωρεύεται πάνω από το πλήγμα που κουβαλούν από το σχολείο. Επομένως, εάν δεν αντιμετωπίσετε τη δική σας ανησυχία, η κόρη σας μπορεί να αισθάνεται ότι δεν ανταποκρίνεται στις προσδοκίες σας. Ο καλύτερος τρόπος για να παραμείνει υγιής και δυνατή είναι να ακούσουμε από εκείνη πώς νιώθει πραγματικά.

• Ακούστε και κάντε ερωτήσεις.

Αφού ακούσετε την ιστορία της, δοκιμάστε να την ρωτήσετε: «Τι νομίζεις ότι μπορείς να πεις την επόμενη φορά; Τι πιστεύεις ότι μπορεί να λειτουργήσει;».

Βοηθήστε τη κόρη σας να δει ποιο μπορεί να είναι το αποτέλεσμα των λόγων και των πράξεων της. Για παράδειγμα, μη διστάσετε να προτείνετε ένα παιχνίδι ρόλων. Είναι σημαντικό να νιώθει ότι μπορεί να λύσει το πρόβλημα με τους δικούς της όρους. Ταυτόχρονα, θα πρέπει να αισθάνεται ελεύθερη να ζητήσει τη βοήθειά σας.

• Εξηγήστε της πως είναι εντάξει να είναι θυμωμένη.

Αφήστε τη να εκφράσει τον θυμό και την θλίψη της, ενώ αναγνωρίζει πως έχει το δικαίωμα να απαιτεί να της φέρονται καλύτερα. Βεβαιωθείτε ότι νιώθει πολύτιμη και βοηθήστε τη να βρει πρακτικά εργαλεία για να αντιμετωπίσει την κατάσταση αυτή χρησιμοποιώντας το θάρρος και την ανθεκτικότητα της.

• Προτείνετε της να αναζητήσει εναλλακτικές λύσεις στο σχολείο.

Υπενθυμίστε στην κόρη σας ότι οι σύμμαχοι εμφανίζονται σε απροσδόκητα μέρη. Συζητείστε επιλογές που κυμαίνονται από την εύρεση άλλων φίλων έως τη συμμετοχή σε νέες δραστηριότητες.

• Αναζητήστε εναλλακτικές λύσεις εκτός σχολείου.

Προτείνετε της να αναπτύξει μια κοινωνική ζωή εκτός σχολείου. Δώστε της την επιλογή να δοκιμάσει κάτι που πάντα ήθελε να κάνει. Οι έφηβοι δεν χρειάζεται να είναι δημοφιλείς για να επωφεληθούν από την αίσθηση του ανήκειν και της υποστήριξης μιας ομάδας. Ο στόχος είναι να δώσετε στην κόρη σας μια διέξοδο όπου μπορεί να αυξήσει την αυτοπεποίθησή της και να διευρύνει τον κύκλο της. 

• Να εξετάζετε τακτικά για σωματικά απειλητική συμπεριφορά.

Εάν σας εκμυστηρευτεί πως απειλείται, πως καταστρέφουν τα πράγματα της ή εάν δεχτεί σωματική επίθεση, δεν έχετε άλλη επιλογή από το να ενημερώσετε το σχολείο. Λάβετε υπόψη ότι μπορεί να μειώσει τη σοβαρότητα της κατάστασης και να το περιγράψει ως μια απλή απειλή. Επομένως, να είστε σαφείς και συγκεκριμένοι για το τι έχει συμβεί.

• Συνεργαστείτε με το σχολείο.

Η ενημέρωση του σχολείου αποτελεί συχνά ένα δύσκολο δίλημμα για τους γονείς των οποίων τα παιδιά επιμένουν να μη το πουν σε κανέναν. Εάν αποφασίσετε να μιλήσετε στο σχολείο της κόρης σας, ενημερώστε την έγκαιρα τι πρόκειται να κάνετε. Είναι σημαντικό ο/η έφηβος/-η να συνεχίσει να σας εμπιστεύεται.

Εάν η κατάσταση την ενοχλεί αλλά δεν είναι σοβαρή, ρωτήστε την αν νιώθει ότι μπορεί να το χειριστεί με ασφάλεια μόνη της. Δώστε της την ευκαιρία να ενισχύσει την ανθεκτικότητα της αντιμετωπίζοντας το πρόβλημα κατά μέτωπο.

Αντίθετα, εάν η κόρη σας φαίνεται να θέλει τη βοήθειά σας, αλλά ανησυχεί ότι θα αισθανθεί γελοιοποιημένη που την αναζητά, δείτε αν μπορείτε να βρείτε έναν τρόπο να την προσφέρετε διακριτικά.

• Δώστε της χρόνο να αντιληφθεί μόνη της κάποια πράγματα.

Ως γονείς, είναι χρήσιμο να παρέχετε στους εφήβους σας το πλαίσιο για την λήψη αποφάσεων, να συζητάτε για το τι προσδοκούμε από μια διαπροσωπική σχέση και τι αξίζουμε από έναν αληθινό φίλο, τι είναι δίκαιο και πώς να αντιμετωπίσουμε τη σύγκρουση. Επομένως, ενθαρρύνετέ την να εκφράζει όσα νιώθει και σκέφτεται, τι της αρέσει και τι όχι. 

Υπενθυμίστε της ότι, αν και πρέπει να τους σέβεται όλους, δεν χρειάζεται να είναι φίλη με όλους. Δοκιμάστε να της πείτε:

«Επέλεξε προσεκτικά τους ανθρώπους που αφήνεις να μπουν στη ζωή σου. Δεν χρειάζεται να μπουν όλοι.»

Να θυμάστε πως το καλύτερο όπλο κατά του εκφοβισμού είναι μια ανοιχτή γραμμή επικοινωνίας με τα παιδιά. Με άλλα λόγια, ενημερώστε τους ότι μπορούν να στραφούν σε εσάς και να βασιστείτε σε λογικές συμβουλές, πολύ πριν το πρόβλημα γίνει πολύ μεγάλο.