Γράφει στο efiveia.gr η Σύμβουλος Σταδιοδρομίας και Επαγγελματικού Προσανατολισμού Μαρία Κουγεμήτρου
Η νέα χρονιά έχει ξεκινήσει και τα παιδιά ψάχνουν τον δρόμο τους με τον έναν ή τον άλλον τρόπο. Εμφανίζονται μπερδεμένα, χαμένα, σκεπτικά ενώ οι γονείς, στενοί συνοδοιπόροι, πολλές φορές αισθάνονται ανήμποροι να δώσουν σωστές κατευθύνσεις. Η ερώτηση «Τι θέλει να κάνει το παιδί μου, έχει το κατάλληλο κίνητρο, γνωρίζει τον τρόπο για να επιτύχει τον στόχο του;» εμφανίζεται περισσότερο επίκαιρη από ποτέ.
Το εκπαιδευτικό και εργασιακό τοπίο αλλάζει διαρκώς με ραγδαίους ρυθμούς και όλοι μας βρισκόμαστε αντιμέτωποι με έναν καταιγισμό πληροφοριών που αναδύονται στην καθημερινότητά μας και μάς παγιδεύουν. Πολύ περισσότερο τα παιδιά τα οποία δαπανούν αρκετές ώρες σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπου ο καθένας μπορεί να μεταδίδει γνώσεις, απόψεις, γεγονότα σε ανεξέλεγκτο ρυθμό. Πόσο, λοιπόν, αυτές οι πληροφορίες τα επηρεάζουν έτσι ώστε να δημιουργούν μία ψευδαίσθηση για τον εαυτό τους αλλά και την αγορά εργασίας; Εάν κοιτάξουμε τον περίγυρό μας, θα διαπιστώσουμε ότι είναι πολύ μεγάλο το ποσοστό των παιδιών που εγκαταλείπουν τις σπουδές τους ή γίνονται ανεπαρκείς, δυστυχισμένοι εργαζόμενοι αργότερα. Γιατί; Γιατί πολύ απλά δεν έκαναν συμβατές επιλογές. Τι σημαίνει, όμως, συμβατές επιλογές;
Ένας έφηβος καλείται να πάρει κάποιες αποφάσεις που αφορούν το μέλλον του. Έτσι, λοιπόν, διερωτάται «Τι Λύκειο να επιλέξω, τι μου ταιριάζει, τι δεξιότητες έχω, ποια είναι τα ενδιαφέροντα και οι αξίες μου, τι θέλω, τι μπορώ, τι ονειρεύομαι, ποιες είναι οι κλίσεις μου, πού θα με οδηγήσει η κάθε κατεύθυνση σπουδών, ποιο είναι το σύστημα εισαγωγής στην Τριτοβάθμια εκπαίδευση, σε ποιες σχολές μπορώ να έχω πρόσβαση και τι άλλες επιλογές υπάρχουν, τι μαθήματα θα διδάσκομαι, ποιο ακριβώς θα είναι το επάγγελμα μου μετά την αποφοίτηση, τι προοπτικές έχει» και πολλά άλλα. Μέσα σε όλη την ελλιπή ή λανθασμένη πληροφόρηση έρχεται να προστεθεί η φυσιολογική αβεβαιότητα του παιδιού. Θυμηθείτε τη δική σας εφηβεία, όταν επιλέξατε μία κατεύθυνση σπουδών, πόσο πολύ ξέρατε τι θέλετε, και σε τι βαθμό αυτό επιβεβαιώθηκε ή αναιρέθηκε από την μετέπειτα σταδιοδρομία σας; Οραματιστείτε τώρα τον εαυτό σας στις τωρινές συνθήκες, πόσο πιο μπερδεμένοι θα ήσασταν στη σημερινή εποχή που όλα έχουν γίνει πιο δύσκολα; Οι ανατροπές είναι συνεχείς, οι επιλογές πολλές και οι ανακατατάξεις διαρκείς! Παρόλα αυτά καθίσταται επιβεβλημένη η επιλογή του ενός ή του άλλου και μάλιστα στον σωστό χρόνο!
Ένα έγκυρο και ολοκληρωμένο πρόγραμμα επαγγελματικού προσανατολισμού θα υποστηρίξει τον έφηβο να αναπτύξει τις δεξιότητές του, να αξιοποιήσει τις ικανότητές του, να ανακαλύψει τον εαυτό του και τελικά να συνδέσει όλα τα παραπάνω με την εκπαιδευτική και μετέπειτα επαγγελματική επιλογή του. Η προσωπική επαφή αλλά και η χρήση κατάλληλων ψυχομετρικών εργαλείων θα ξεκαθαρίσει το θολό τοπίο και θα τον φέρει πιο κοντά στον στόχο του. Ένα ατομικό σχέδιο δράσης περιλαμβάνει τα στάδια της αυτογνωσίας, της ορθής πληροφόρησης, της λήψης απόφασης και της μετάβασης. Ο έφηβος θα λύσει όλες του τις απορίες, θα εκφράσει τους προβληματισμούς του, θα έχει καλύτερη εικόνα των σπουδών και της αγοράς εργασίας, θα γνωρίζει τα δυνατά του σημεία και θα είναι σε θέση να σχεδιάσει τη μελλοντική του σταδιοδρομία βήμα-βήμα. Στη συνέχεια, μέσω της δέσμευσης, θα κινητοποιηθεί να κυνηγήσει τους στόχους που έχει θέσει και να βάλει σε εφαρμογή ό,τι εκείνος αποφάσισε.
Πρόκειται για μία δυναμική διαδικασία συνεχούς ενδοσκόπησης που στοχεύει στην ολική ανάπτυξη του ατόμου. Ένας εξειδικευμένος σύμβουλος επαγγελματικού προσανατολισμού με τις κατάλληλες τεχνικές θα υποστηρίξει τον ωφελούμενο έτσι ώστε να αποκτήσει επαγγελματική ωριμότητα προκειμένου να εκπαιδευτεί στο να λαμβάνει επιτυχημένες και ώριμες αποφάσεις για τον εαυτό του. Η ομαλή μετάβαση στην ενήλικη ζωή περνά μέσα από τη διαμόρφωση της εργασιακής ταυτότητας προσπερνώντας κάθε εμπόδιο δυσλειτουργικών σκέψεων. Η καλλιέργεια θετικής στάσης με την παράλληλη διερεύνηση όλων των ατομικών χαρακτηριστικών που επιδρούν στην επιλογή επαγγέλματος, θα δώσει την απαραίτητη νοηματοδότηση στην όποια επιλογή. Παράλληλα, η επιστημονική ενημέρωση για όλες τις νεότερες αλλαγές του εκπαιδευτικού αλλά και εργασιακού χάρτη θα ελαχιστοποιήσουν τις πιθανότητες μιας λανθασμένης εικόνας.
Εν κατακλείδι, ο επαγγελματικός προσανατολισμός αναδεικνύεται ως ένας σημαντικός παράγοντας στην προετοιμασία των εφήβων για την επαγγελματική τους σταδιοδρομία. Μέσω ενός εξατομικευμένου προγράμματος, θα αισθανθούν ότι ακολουθούν μια πορεία που ανταποκρίνεται στα ενδιαφέροντά και τις δυνατότητές τους και κατά συνέπεια θα βιώσουν λιγότερο άγχος, μεγαλύτερη ικανοποίηση και αυξημένη ευημερία.