Πιστοποιημένη από ΕΟΠΠΕΠ (ανώτερο μητρώο Α1)
Μέλος ΕΛ.Ε.ΣΥ.Π
BSc Κλασσική Φιλολογία
Γράφει στο efiveia.gr η Σύμβουλος Σταδιοδρομίας και Επαγγελματικού Προσανατολισμού Μαρία Κουγεμήτρου
Τα πολυπόθητα αποτελέσματα έχουν βγει και το παιδί μου δεν πέρασε πουθενά ή δεν πέρασε στη σχολή που ήθελε. Πριν διαχειριστούμε την «αποτυχία», ως πρώτη σκέψη, ας αναρωτηθούμε εάν και το παιδί μας ορίζει το αποτέλεσμα ως αποτυχία ή αυτός ο χαρακτηρισμός αφορά μόνο εμάς. Εάν ναι, είναι πιθανόν να ακολουθήσουν συναισθήματα απογοήτευσης, χαμηλής αυτοεκτίμησης και ηττοπάθειας. Σε αυτήν τη συναισθηματική κατάσταση που επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό το επίπεδο αυτοεικόνας του εφήβου, σημαντικό ρόλο παίζει το υποστηρικτικό του πλαίσιο.
Οι γονείς, ως οι κύριοι αποδέκτες των αρνητικών αντιδράσεων του εφήβου, αντιλαμβάνονται ότι μια αρκετά ψυχοφθόρα διαδικασία έφτασε στο τέλος και το αποτέλεσμα δεν ήταν το αναμενόμενο, οπότε είναι φυσιολογικό ο έφηβος να αισθάνεται θλίψη, ντροπή, θυμό, ματαίωση και ενοχή. Είναι στο χέρι μας να μετατρέψουμε κάθε αρνητικό συναίσθημα σε μια σπουδαία πρόκληση για εξέλιξη, ανακαλύπτοντας νέες ευκαιρίες και βάζοντας νέους στόχους. Οι Πανελλήνιες είναι ένας σημαντικός σταθμός στο ταξίδι της ζωής του, αλλά όχι ο μοναδικός! Ας δούμε, λοιπόν, πώς μπορούν να βοηθήσουν οι γονείς:
- Διατηρήστε την ψυχραιμία σας. Πάρτε εσείς πρώτα τον απαραίτητο χρόνο έτσι ώστε να έχετε μια ρεαλιστική εκτίμηση του θέματος. Αφήστε το δράμα για άλλες δυσκολότερες καταστάσεις, διατηρώντας τις απαραίτητες αποστάσεις. Ας μην ξεχνάμε ότι λειτουργούμε ως πρότυπο που θα δοκιμαστεί κυρίως στα έντονα ξεσπάσματα του παιδιού. Δεν είναι ωφέλιμο να επικεντρωθείτε στο αποτέλεσμα, αλλά στην αναζήτηση της συμπεριφοράς που το προκάλεσε. Αυτή η διαδικασία θα βοηθήσει στην ανάπτυξη της ενσυνειδητότητας του εφήβου, ένα σπουδαίο μάθημα για όλη του τη ζωή!
- Δείξτε ενσυναίσθηση. Δώστε του τον απαραίτητο χρόνο, το παιδί σας γνωρίζει καλύτερα από τον καθένα τι πήγε λάθος. Αρνητικές σκέψεις, σπασμωδικές κινήσεις, κρίσεις και επικρίσεις θα επιδεινώσουν το ήδη φορτισμένο κλίμα. Αφήστε του χώρο να εκφράσει τα συναισθήματα, τους προβληματισμούς, τις προσδοκίες και τις επιθυμίες του. Αυτό που έχει μεγαλύτερη ανάγκη αυτήν τη στιγμή είναι μια αγκαλιά γεμάτη αγάπη και άνευ όρων αποδοχή. Μία τέτοια αντίδραση θα ενδυναμώσει τη σχέση σας και θα εντείνει την εμπιστοσύνη στο πρόσωπό σας!
- Μοιραστείτε δικές σας εμπειρίες. Αναδείξτε μέσα από μια ειλικρινή κουβέντα πώς χτίσατε τις δικές σας επιτυχίες περνώντας μέσα από αποτυχίες, δυσκολίες και εμπόδια. Μιλήστε ανοιχτά για τα συναισθήματά σας, εστιάζοντας στα δυνατά σημεία που σας ώθησαν να φτάσετε στο σήμερα. Μη δημιουργείτε ανούσιες συγκρίσεις, ούτε να δίνετε περισσότερη βαρύτητα από ό,τι υπάρχει στα σχόλια του κύκλου σας. Στόχος είναι ο έφηβος να κατανοήσει τι είναι τελικά αυτό που τον κινητοποιεί και να αποκτήσει μία θετική εικόνα για τον εαυτό του έτσι ώστε να φτάσει στο στόχο του!
- Βελτιώστε την ψυχική του ανθεκτικότητα. Οι γονείς καλούνται να εκπαιδεύσουν τον έφηβο στη διαχείριση γεγονότων αποτυχίας αφού πολλές φορές στη ζωή του τα πράγματα δε θα πάνε όπως τα έχει προγραμματίσει. Η διατήρηση της οικογενειακής συνοχής θα του προσφέρει ένα ασφαλές περιβάλλον για να διατηρήσει τον αυτοέλεγχό του. Το να γνωρίζουμε τον εαυτό μας είναι μια εφ’ όρου ζωής διαδικασία και μαθαίνουμε κυρίως από τα λάθη μας. Θυμηθείτε ότι η ανταπόκρισή μας στις δύσκολες καταστάσεις καθορίζει την πορεία μας και όχι το ίδιο το γεγονός!
- Τονώστε την αυτοπεποίθησή του. Ο έφηβος βρίσκεται στο επίκεντρο μιας χαμηλής επίδοσης και κατακλύζεται από αρνητικά συναισθήματα. Νοιώθει άχρηστος, χαμένος και αποτυχημένος. Είναι πιθανόν να παγιδευτεί σε έναν φαύλο κύκλο χαμηλής αυτοεκτίμησης και αυτοαποτελεσματικότητας που θα αναστείλει τη μετέπειτα προσπάθειά του. Είναι σημαντικό να καταλάβει ότι η προσωπική αξία και η ικανότητα δεν κρίνεται μεμονωμένα από μια προσπάθεια αλλά από το σύνολο μιας διαδρομής!
- Εστιάστε στο αύριο. Η συνεχής ανακύκλωση του παρελθόντος δημιουργεί εμμονές που λειτουργούν ως βαρίδια. Αντίθετα, η αξιοποίηση των εσωτερικών δυνάμεων και η δέσμευση στις επιθυμίες του θα τον απεγκλωβίσουν από κάθε αρνητική σκέψη. Η μάθηση περνά μέσα από την αποτυχία, ας αποφύγουμε, λοιπόν, το κυνήγι της επίδοσης επιδιώκοντας την εσωτερική ικανοποίηση. Καλύτερα, ας αναζητήσουμε την προοπτική που θα μας προσφέρει μια θετική ανατροφοδότηση. Να θυμάστε ότι οι καταιγίδες δεν κρατάνε για πάντα!
- Συζητήστε για εναλλακτικούς δρόμους. Είναι βέβαιο ότι δεν ήρθε το τέλος του κόσμου, ούτε κρίνεται το μέλλον ενός ανθρώπου από μια αποτυχημένη προσπάθεια στις εξετάσεις. Θα μοιραστώ το αγαπημένο μου ρητό του Alexis de Tocqueville: «Αν δεν κοιτάς εκεί που θες να πας, θα πας εκεί που κοιτάς». Τα διαθέσιμα μονοπάτια είναι πολλά, αρκεί να κατανοήσει τι πήγε λάθος και τι μπορεί να αποφύγει την επόμενη φορά. Η ανακάλυψη των κλίσεων, των ενδιαφερόντων και των αξιών του εφήβου θα ενδυναμώσουν την εμπιστοσύνη στο δυναμικό του. Παράλληλα, η αυτογνωσία και η στοχευμένη πληροφόρηση θα του δώσει το κατάλληλο έναυσμα να αναζητήσει αυτό που πραγματικά τον εκφράζει!
Ας μην ξεχνάμε ότι το παιδί μας δεν αποτελεί προέκταση του εαυτού μας, ούτε ήρθε στον κόσμο για να εξυπηρετήσει τα δικά μας απωθημένα ή τις δικές μας προσδοκίες. Η ευτυχία του είναι η προτεραιότητά μας και ένας σύμβουλος σταδιοδρομίας μπορεί να μας βοηθήσει σε αυτή την κατεύθυνση. Ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα επαγγελματικού προσανατολισμού εστιασμένο στις ανάγκες, τα ενδιαφέροντα, τις δυνατότητες και την προσωπικότητα του κάθε εφήβου θα προσφέρει τα κατάλληλα εφόδια για να συνεχίσει δυναμικά!