- “Ένας έφηβος προβάλει τη δύναμή του μέσω του χρήματος και προσβάλλει τον γιο μου” - 20 Οκτωβρίου 2023
- Ό,τι και να τον ρωτήσω, θυμώνει! - 11 Οκτωβρίου 2023
- “Στο σχολείο της κόρης μου κανένα παιδί δεν τη θέλει για παρέα” - 9 Οκτωβρίου 2023
Ερώτημα αναγνώστριας
Καλησπέρα σας, είμαι μητέρα ενός έφηβου κοριτσιού. Έχουμε μια πάρα πολύ καλή σχέση, με κανόνες όρια πολύ αγάπη και αποδοχή, αποτελέσματα χρόνων “σκληρής” εργασίας μου. Η κόρη μου έχει μία συνομήλικη κολλητή φίλη η οποία έχει δηλώσει πως είναι ομοφυλόφιλη. Γενικά και από προσωπικής μου πεποίθησης αλλά και επειδή ήθελα να το καλλιεργήσω και στην κόρη μου, είμαστε ανοιχτοί ως προς τους ανθρώπους χωρίς να βάζουμε “ταμπέλες”. Εκείνη από την πλευρά της “δηλώνει” straight, καθώς έχουν αρχίσει και τα πρώτα της ερωτικά σκιρτήματα, με αγόρια. Το τελευταίο διάστημα όμως παρατηρώ την μεταξύ τους σχέση και έχω καταλάβει πως η φίλη της έλκεται ερωτικά από την κόρη μου, αλλά και η κόρη μου έλκεται από όλο αυτό. Μπορώ να καταλάβω πως είναι η περιέργεια στην εφηβεία και η “ανάγκη” του πειραματισμού. Σήμερα λοιπόν, κι ενώ ήταν οι δυο τους στο δωμάτιο της κόρης μου, χρειάστηκα να πάρω κάτι. Αφού φυσικά χτύπησα την πόρτα, άνοιξα και μπήκα. Είδα τη φίλη της να κάθεται στον καναπέ και την κόρη μου να κάθεται από πάνω της. Δεν αντέδρασα καθόλου, πήρα αυτό που ήθελα και χωρίς να μιλήσω βγήκα από το δωμάτιο. Τα κορίτσια φάνηκαν αρκετά αμήχανα κι έκαναν πως πάλευαν κάπως. Θα ήθελα λοιπόν να ρωτήσω πώς να το διαχειριστώ αυτό που συνέβη. Η “μητέρα” που έχω διαλέξει να είμαι είναι η “υποστηρικτική μητέρα”. Της δηλώνω συνεχώς πως θα τη στηρίζω στις επιλογές της όποιες κι αν είναι αυτές. Και το δηλώνω και μέσα από πράξεις κατά καιρούς κι όχι μόνο στα λόγια. Όμως το συγκεκριμένο συμβάν δεν ξέρω πώς να το διαχειριστώ. Να της μιλήσω; Αφού την ρωτήσω φυσικά αν θέλει κι η ίδια να το συζητήσουμε; Ή να κάνω σαν να μην συνέβη τίποτε; Να σημειώσω εδώ πως δεν είμαι καθόλου αντίθετη στο να επιλέξει διαφορετικό σεξουαλικό προσανατολισμό. Όμως τώρα νιώθω ίσως απογοητευμένη μέσα μου, επειδή δεν μου μίλησε γι’ αυτό νωρίτερα. Γιατί τα συζητάμε ΟΛΑ. Νιώθω να βρίσκομαι σε ένα απογοητευτικό αδιέξοδο, καταρχήν γιατί δεν μου μίλησε, ενώ έχουμε μιλήσει στο παρελθόν για την επιλογή της φίλης της, κι έπειτα δεν ξέρω αν πρέπει να της μιλήσω γι’ αυτό που είδα ή να το αφήσω να περάσει κι αν θέλει να μου μιλήσει η ίδια από μόνη της. Μήπως το να της ζητήσω εγώ να το συζητήσουμε θα ήταν “εισβολή” στην προσωπική της ζωή; Νιώθω να τα έχω λίγο χαμένα… Θα μου ήταν πολύτιμη η βοήθειά σας. Σας ευχαριστώ που με ακούσατε και περιμένω την απάντησή σας που ελπίζω να με ξεμπλοκάρει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο για την κόρη μου. Ευχαριστώ.
Η απάντηση της Δρ. Αναπτυξιακής Ψυχολογίας-Ψυχοθεραπεύτριας Ευφροσύνης Αλεβίζου
Η σχέση σας με την κόρη σας είναι, όπως φαίνεται από τη περιγραφή σας, σχέση αγάπης και αποδοχής. Αυτό που θα σας πρότεινα είναι να κινηθείτε έχοντας ως οδηγό την αγάπη και την αποδοχή και στην προσέγγιση του ζητήματος που σας απασχολεί στην παρούσα φάση.
Παρόλο που συμμερίζομαι την απογοήτευσή σας από το γεγονός ότι η κόρη σας δεν σας ανοίχτηκε ως προς το θέμα της σχέσης με τη φίλη της, θα σας υπενθυμίσω ότι οι έφηβοι έχουν ανάγκη από έναν βαθμό ιδιωτικότητας γιατί διαπραγματεύονται πολλά ζητήματα προκειμένου να ορίσουν τον εαυτό τους και τη σχέση τους με τον κόσμο. Δεν έχουμε λόγο ως γονείς να παραβιάζουμε αυτή την ιδιωτικότητα αν δεν έχουμε ενδείξεις ότι το παιδί μας βρίσκεται σε κίνδυνο και αν η ιδιωτικότητα δεν συνεπάγεται υπερβολική απόσυρση του παιδιού και δυσλειτουργία σε σημαντικούς τομείς της ζωής του. Τίποτα από αυτά δεν φαίνεται να σας απασχολεί σε σχέση με τη ζωή της κόρης σας, οπότε κατά τη γνώμη μου δεν χρειάζεται να ανησυχείτε για το ότι δεν σας συζητά πώς ακριβώς αισθάνεται για τη φίλη της.
Το ζητούμενο, επίσης κατά τη γνώμη μου, δεν είναι να τα συζητάτε ΟΛΑ με την κόρη σας, αλλά να διατηρήσετε τις προϋποθέσεις στην επικοινωνία σας που να επιτρέπουν σε εκείνη να σας ανοιχτεί για τα ζητήματα που η ίδια επιλέγει. Από πλευράς σας όμως θα πρέπει να έχετε εξασφαλίσει ότι είναι ενημερωμένη για τη σεξουαλικότητα και για θέματα σεξουαλικού προσανατολισμού. Από την περιγραφή σας φαίνεται πως έχετε εισάγει αυτά τα θέματα στις συζητήσεις με την κόρη σας. Η σεξουαλική αγωγή είναι βέβαια μια διαδικασία μακροπρόθεσμη στην οποία η οικογένεια παίζει κρίσιμο ρόλο. Χρησιμοποιείστε αφορμές από την καθημερινότητα για να σιγουρευτείτε ότι πράγματι είναι πληροφορημένη με σωστό και ακριβή τρόπο για το τι σημαίνει ερωτική και σεξουαλική έλξη και για το ποια είναι τα υγιή πρότυπα για την έκφρασή τους. Επίσης, και οι ίδιοι οι έφηβοι θα πρέπει να γνωρίζουν ότι μια περίοδος πειραματισμού είναι φυσιολογική για πολλούς ανθρώπους στη φάση της εφηβείας.
Είναι πολύ πιθανό η κόρη σας να μη σας μίλησε γιατί δεν γνωρίζει ακριβώς η ίδια πώς αισθάνεται. Είναι πιθανό να βιώνει αντικρουόμενα συναισθήματα τα οποία δεν είναι σε θέση να εκφράσει. Μπορεί να έχει μπερδευτεί και να μην διαφοροποιεί την αγάπη για τη φίλη της από την ερωτική έλξη. Αυτό είναι ως ένα βαθμό αναμενόμενο, αφού τώρα βρίσκεται στη φάση ζωής που αρχίζει να αναγνωρίζει και να διαφοροποιεί αυτού του είδους τα συναισθήματα. Αυτό είναι κάτι στο οποίο μπορείτε να την καθοδηγήσετε είτε μόνη σας, είτε με τη βοήθεια του ειδικού. Όπως φαίνεται, βρίσκεται σε φάση πειραματισμού προκειμένου να ορίσει τον ερωτικό της προσανατολισμό. Δώστε της χώρο και χρόνο για τις αναζητήσεις της και όταν η ίδια αισθανθεί ότι είναι έτοιμη και θέλει να σας μιλήσει για αυτές, σίγουρα θα το κάνει εφόσον η δίοδος επικοινωνίας μεταξύ σας παραμένει ανοιχτή. Επίσης το είδος της μεταξύ σας σχέσης που περιγράφετε θα πρέπει να σας καθησυχάζει για το αν η κόρη σας δυσκολευτεί σε κάτι θα αναζητήσει τη βοήθεια, την υποστήριξη και τη συμβουλή σας.
Το να κάνετε σα να μην συνέβη τίποτα είναι μια προσέγγιση που δεν ταιριάζει στο κλίμα της επικοινωνίας με την κόρη σας που περιγράφετε. Κατά κανόνα, η προσέγγιση του να προσποιούμαστε ότι δεν συνέβη τίποτε για ζητήματα που μας απασχολούν, δεν είναι αποδοτική γιατί τα παιδιά αντιλαμβάνονται διαισθητικά ότι κάτι μας απασχολεί οπότε αυτού του είδους η στάση κλονίζει την εμπιστοσύνη τους σε μας και στο είδος της επικοινωνίας που μπορούμε να έχουμε. Επιπλέον, το να αποκρύπτουμε το πόσο σοβαρά μας απασχολεί ένα ζήτημα δεν οδηγεί προς την διαχείριση του ζητήματος. Είναι μια στάση που μας φέρνει σε εσωτερική σύγκρουση της οποίας τον αντίκτυπο είναι πολύ πιθανό να εισπράξουν τα παιδιά μέσω αλλαγών στο συναισθηματικό κλίμα της οικογένειας.
Σας προτείνω λοιπόν να ανοίξετε μια συζήτηση με την κόρη σας αλλά όχι με στόχο να μάθετε τι συμβαίνει στη σχέση με τη φίλη της. Ανοίξτε μια συζήτηση με στόχο να μοιραστείτε τα δικά σας συναισθήματα και να επιβεβαιώσετε την άνευ όρων αποδοχή σας. Αυτή η από πλευράς σας έκφραση συναισθημάτων μπορεί να αποτελέσει αφορμή για εκείνη να σας ανοιχτεί περισσότερο. Αν όμως δεν θέλει να σας ανοιχτεί, αποδεχτείτε το ως μέρος της διαδικασίας διαφοροποίησής της και δώστε της τον χώρο που έχει ανάγκη για να διαμορφώσει τις πλευρές του εαυτού της που ξεκινά τώρα να διερευνά.
Θα σας πρότεινα επίσης να προσπαθήσετε να αναζητήσετε πιθανούς λόγους που μπορεί να την αποθαρρύνουν από το να σας ανοιχτεί. Η μία όψη του ζητήματος είναι η ανάγκη για ιδιωτικότητα και η υποχρέωση της οικογένειας να σέβεται αυτή την ανάγκη. Η άλλη όψη όμως μήπως συνδέεται με παράγοντες για τους οποίους δεν είστε ενήμερη; Μήπως κάτι από τη στάση σας απέναντι στην ομοφυλοφιλία δεν την πείθει ότι αν αισθανθεί η ίδια έλξη προς το ίδιο φύλο έχει το περιθώριο να σας το εκμυστηρευτεί; Αν θέσετε τέτοιου είδους ερωτήματα προς τον εαυτό σας, είναι πιθανό να ανακαλύψετε αντικρουόμενες πλευρές στο δικό σας σύστημα σκέψης και αξιών. Αν δεν ισχύει κάτι τέτοιο, τότε κάντε υπομονή και δώστε της χρόνο.
Τέλος, ο τρόπος με τον οποίο αναφέρεστε στη σχέση σας με την κόρη σας με κάνει να υποθέσω ότι είστε μονογονεϊκή οικογένεια. Αν υπάρχει πατέρας, πώς εκλαμβάνετε το γεγονός ότι δεν αναφέρεστε καθόλου σε αυτόν; Ποια είναι η στάση του απέναντι σε αυτά τα θέματα και τι είδους σχέση έχει με την κόρη σας;