Μεταπτυχιακή Εξειδίκευση στην «Γνωστική Νευροαποκατάσταση»
- “Η κόρη μου είναι μοναχική και δεν θέλει πολλές επαφές μαζί μας” - 24 Απριλίου 2025
- Οι έφηβοι και τα κοινωνικά δίκτυα: οι επιπτώσεις στην ψυχική τους υγεία - 17 Μαρτίου 2025
Ερώτημα αναγνώστριας
Γεια σας, έχω μια έφηβη κόρη ετών 18. Η κόρη μου αρκετά μοναχική και ιδιόρρυθμη. Δεν θέλει πολλές επαφές μαζί, κανονίζουμε κάπου -κάπου να βγούμε έξω δεν θέλει να έρθει μαζί μας. Θέλει να κάθεται μόνη της σπίτι και αν έρθει, θα έρθει και δεν θα μας μιλάει, θα μιλάει με ύφος και θα έχει αρνητικότητα για τα πάντα. Έτσι ώστε και οι υπόλοιποι που έχουμε καλή διάθεση θα προσπαθήσει να μας τη χαλάσει. Συνεχόμενα με προσβάλλει και με ειρωνεύεται όταν είμαστε έξω, εγώ δεν αντιδρώ γιατί δεν θέλω να χαλάσω το κλίμα. Όταν όμως βρίσκω ευκαιρία, της συζητάω τι με ενοχλεί. Γενικότερα της αρέσει να μένει μόνη στο σπίτι και δεν δείχνει σε εμάς στο σπίτι καμία ευγένεια. Τι να κάνω μαζί της;
Απαντά η Ψυχολόγος Ευθυμία Φλέγγα
Κατανοώ ότι η κατάσταση που περιγράφετε μπορεί να σας απογοητεύσει και να σας δημιουργήσει άγχος ως γονιός. Έχετε μία έφηβη κόρη που προσπαθεί να ανακαλύψει τα δικά της όρια, τη δική της ταυτότητα και να χτίσει την εικόνα του εαυτού της. Οι αλλαγές που περνάει η κόρη σας είναι πιθανώς φυσιολογικές, καθώς η εφηβεία και τα πρώτα χρόνια της ενήλικης ζωής είναι περίοδοι γεμάτες έντονες αλλαγές, εσωτερικές συγκρούσεις και αναζήτηση ταυτότητας. Είναι σημαντικό να προσπαθήσετε να κατανοήσετε τη θέση της και να αναγνωρίσετε ότι μπορεί να περνάει δύσκολες συναισθηματικές φάσεις, ακόμα κι αν δεν το εκφράζει με τον καλύτερο τρόπο.
Το οικογενειακό σύστημα είναι σημαντικό να προσφέρει ένα ασφαλές και σταθερό περιβάλλον, που να βασίζεται στην αγάπη, τον σεβασμό, την ενσυναίσθηση, την αποδοχή και την ύπαρξη ορίων. Αποδοχή δε σημαίνει ότι πάντα συμφωνώ με ό,τι κάνεις, αλλά ότι σε δέχομαι όπως είσαι, χωρίς να χρειάζεται να το αποδεικνύεις ή να επηρεάζεται η αξία σου. Είμαι εδώ για να σε στηρίξω και να σου εξηγήσω γιατί κάποιες συμπεριφορές με δυσκολεύουν ως ενήλικα και πώς μπορούν να σε επηρεάσουν κι εσένα.
Τα όρια, από την άλλη, αν δεν είναι ευέλικτα και προσαρμοσμένα στις ανάγκες και την ηλικία του ατόμου, μπορεί να γίνουν καταπιεστικά. Γι’ αυτό, η ισορροπία είναι το κλειδί – μια συνεχής διαδικασία που κάποιες φορές διαταράσσεται και άλλες φορές ξαναβρίσκεται, ανάλογα με την περίσταση.
Οι έφηβοι συχνά βιώνουν έντονα συναισθήματα και εσωτερικές συγκρούσεις καθώς προσπαθούν να βρουν τον εαυτό τους και να αποκτήσουν ανεξαρτησία. Το γεγονός ότι η κόρη σας φαίνεται απομονωμένη ή αρνητική μπορεί να είναι μια προσπάθεια να προστατεύσει τον εαυτό της ή να ελέγξει τη σχέση της με εσάς και τον κόσμο γύρω της. Σε αυτό το σημείο θα ήταν πολύ σημαντικό να προσπαθείτε να αναγνωρίζετε και να κατανοείτε τα συναισθήματα της κόρης σας. Συμπληρωματικά, καίριας σημασίας αποτελεί η ανοιχτή και μη επικριτική επικοινωνία. Θα σας συμβούλευα να προσπαθήσετε να δημιουργήσετε ένα ασφαλές περιβάλλον για την κόρη σας, όπου μπορεί να εκφράζει τα συναισθήματά της χωρίς φόβο για κριτική ή πίεση. Οι έφηβοι χρειάζονται συχνά αίσθηση αποδοχής, ακόμα κι όταν η συμπεριφορά τους δεν είναι η καλύτερη. Είναι φυσιολογικό για έναν έφηβο να θέλει περισσότερο χρόνο μόνος του. Η ανάγκη για προσωπικό χώρο είναι έντονη στην ηλικία αυτή. Δώστε της τον χώρο που ζητάει, αλλά προσπαθήστε να της υπενθυμίζετε ότι, αν χρειάζεται υποστήριξη ή συζήτηση, είστε διαθέσιμοι.
Επιπροσθέτως, η ενίσχυση της ανεξαρτησίας της κόρης σας, επιτρέποντάς της να παίρνει αποφάσεις και να έχει τον έλεγχο σε διάφορους τομείς της ζωής της. Αυτό θα μπορούσε να μειώσει την αντίδρασή της, καθώς συχνά οι έφηβοι γίνονται αντιδραστικοί όταν αισθάνονται ότι δεν έχουν έλεγχο. Σημαντικό θα ήταν να προσπαθήσετε να διαχειριστείτε την αρνητική συμπεριφορά της κόρης σας χωρίς να αντιδράτε με ένταση. Θα σας ενθάρρυνα να διατηρήσετε τα όριά σας, αλλά με ήπιο και υποστηρικτικό τρόπο. Για παράδειγμα, θα μπορούσατε να της εξηγήσετε πως καταλαβαίνετε ότι μπορεί να νιώθει πίεση, αλλά ταυτόχρονα η ευγένεια και ο σεβασμός είναι σημαντικά για τη σχέση σας.
Επιπλέον, θα σας συμβούλευα να μην προσπαθείτε να “διορθώσετε” τη συμπεριφορά της κόρης σας άμεσα, αλλά να εστιάσετε στη δημιουργία ενός θετικού κλίματος μέσα στην οικογένεια, που θα την κάνει να νιώσει πιο άνετα. Οι έφηβοι συχνά απορρίπτουν λύσεις που τους επιβάλλονται, και είναι προτιμότερο να βρείτε μαζί τους κοινά αποδεκτές λύσεις μέσα από τον ανοιχτό διάλογο και την επικοινωνία.
Τέλος, η αναζήτηση επαγγελματικής βοήθειας από ειδικό ψυχικής υγείας και ενδεχομένως η συστημική οικογενειακή θεραπεία, η οποία αντιμετωπίζει την οικογένεια σαν σύνολο και διερευνά τη δυναμική στις σχέσεις μεταξύ των μελών της, θα μπορούσαν να συνεισφέρουν στην αναζήτηση πιθανών βαθύτερων αιτιών και παραγόντων που συνδέονται με την παρούσα συμπεριφορά της έφηβης κόρης σας, καθώς επίσης και να βοηθήσουν στην κατανόηση του τρόπου αλληλεπίδρασης και στη βελτίωση της επικοινωνίας ανάμεσα στα μέλη της οικογένειας. Το κλειδί βρίσκεται στη σωστή διαχείριση, στην ισορροπία και στην αποδοτική επικοινωνία. Είναι τόσο ενθαρρυντικό να βλέπεις γονείς που προσπαθούν και, μέσα από την ψυχοθεραπεία, επιδιώκουν πρώτα να βοηθήσουν τον εαυτό τους και στη συνέχεια τα παιδιά τους.