Δεν υπάρχει “άχρηστη” γνώση

Γράφει στο efiveia.gr η Δημοσιογράφος Μαρία Σκαμπαρδώνη

Έχω κουραστεί, πραγματικά, να ακούω τις διάφορες επικρίσεις πολλών για διάφορα μαθήματα ή γνωστικούς τομείς. Η πιο συχνή κατηγορία που πολλοί επιρρίπτουν είναι πως είναι “άχρηστα”.

Υπάρχει όμως άχρηστη γνώση; Είναι τελικά το ζητούμενο να απορρίπτουμε κάτι εντελώς ή να προσπαθούμε να το βελτιώνουμε και να εισάγουμε μέσα σε αυτό καινοτομίες που θα το κάνουν πιο προσιτό και πιο ευχάριστο στους μαθητές και τον κόσμο;

Θυμάμαι κάποτε, σε ένα τηλεπαιχνίδι, η τελευταία ερώτηση η οποία θα ήταν εκείνη που καθόριζε την απόκτηση του μεγάλου ποσού ήταν θρησκευτικού περιεχομένου. Ο συμμετέχων αγνοούσε την απάντηση και, δυστυχώς, έχασε το μεγάλο ποσό. Ίσως αν δεν θεωρούσε τόσο άχρηστη πχ, τη γνωριμία με θρησκευτικά ζητήματα να μπορούσε να απαντήσει.

Η αλήθεια είναι πως καμία γνώση δεν είναι άχρηστη. Ό,τι μαθαίνουμε μπορεί να μας φανεί χρήσιμο τη στιγμή εκείνη που δεν το προγραμματίζουμε καν. Όταν κάποτε μάθαινα Γαλλικά και άκουγα διάφορες σκέψεις τύπου “τι τα θέλει τώρα αυτά;” δεν είχα υπολογίσει πως χρόνια αργότερα σε διάφορες κοινωνικές συναναστροφές με διευκόλυναν σε μεγάλο βαθμό.

Τις τελευταίες ημέρες, η κατάργηση των Λατινικών απασχολεί και έχει δημιουργήσει ρήξεις και εντάσεις στον εκπαιδευτικό χώρο. Η κυρίαρχη αντίληψη είναι πως πρόκειται για μία “νεκρή γλώσσα” η οποία δεν έχει χρηστική αξία.

Οι περισσότεροι αγνοούν πως τα Αρχαία και τα Λατινικά αποτελούν τη βάση του Δυτικού πολιτισμού, η δε Λατινική αποτελεί και σήμερα τη βάση πολλών λατινογενών γλωσσών, αλλά είναι και η βασική ορολογία πολλών σχολών, όπως η Νομική και η Κοινωνιολογία, το μάθημα το οποίο θέλουν να την αντικαταστήσουν. Μπορεί να μην είναι χρήσιμη με την έννοια ότι ομιλείται, αλλά είναι αδύνατο κάποιος να μην τη γνωρίζει και να θέλει να ακολουθήσει Θεωρητικές σπουδές.

Αν τα Λατινικά είναι “άχρηστα”, τότε το ίδιο θα μπορούσε να πει κάποιος και για τα Μαθηματικά, τη Χημεία ή οποιοδήποτε άλλο μάθημα. Μήπως είναι άχρηστα και τα αρχαία κείμενα για τα οποία μας ευγνωμονεί η ανθρωπότητα;

Όχι, η γνώση δεν είναι ποτέ άχρηστη. Κανένα μάθημα δεν είναι άχρηστο, όλα σου ανοίγουν δρόμους και μπορούν να σε βοηθήσουν να εξελιχθείς και να διευρύνεις τους πνευματικούς σου ορίζοντες.

Αυτό που πραγματικά θα έπρεπε να αλλάξει είναι ο αποστειρωμένος τρόπος με τον οποίο προσεγγίζεται η γνώση στο σύγχρονο σχολείο και η αποθάρρυνση των νέων παιδιών από την αγάπη για τη γνώση..