- “Ο γιος μου υπέστη ενδοσχολική βία” - 20 Σεπτεμβρίου 2023
- “Η κόρη μου θέλει να γυρίζει στο σπίτι από την έξοδό της αργά” - 12 Ιουλίου 2023
- Τι πιστεύουν οι έφηβοι για τους γονείς τους - 21 Ιουνίου 2023
Γράφει στο efiveia.gr η Προσωποκεντρική Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας – Ψυχοθεραπεύτρια, Εκπαιδευτικός Μαριλίζα Χρυσικάκη
Στις μέρες μας, η σχολική πίεση που βιώνουν τα παιδιά είναι αξιοσημείωτη και αποτελεί πηγή ανησυχίας και για τους γονείς. Βρίσκουμε πληθώρα άρθρων σχετικά με αυτό το θέμα τα τελευταία χρόνια, όμως, συζητάμε λιγότερο για το άγχος που πλήττει τους ίδιους τους εφήβους. Ενισχύεται, άραγε, η πίεση και το στρες από το ίδιο το αγχωτικό περιβάλλονν ή μήπως έχουν συνηθίσει οι έφηβοι να βάζουν πολύ ψηλά τον πήχη;
Οι προβληματισμοί είναι πολλοί. Οι γονείς πιστεύουν από τη μία ότι δεν έχουν πολλές απαιτήσεις από τα βλαστάρια τους και από την άλλη, τους προστάζουν να διώξουν το στρες. Ας εστιάσουμε την προσοχή μας σε δύο καταστάσεις που προκύπτουν:
Ο έφηβος φοβάται ότι δεν ανταποκρίνεται στις προσδοκίες των ενηλίκων
Πηγή μόνιμου και συνεχούς άγχους για τον έφηβο είναι το αν ανταποκρίνεται ή όχι στις προσδοκίες των γονιών και των σημαντικών ενήλικων ατόμων στη ζωή τους, όπως οι καθηγητές. Ο φόβος, του να μην ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις των γονιών με κίνδυνο να νιώσει ότι απογοητεύει τόσο τους ίδιους όσο και τον εαυτό του, αποτελεί το κίνητρό του. Πρόκειται, ωστόσο, για μία πεποίθηση δυσλειτουργική: για να έχω επιτυχίες στη ζωή μου πρέπει να μην έχω αποτυχίες. Αυτός ο έφηβος, για παράδειγμα, ζει κάτω από μια μόνιμη πίεση τη στιγμή των εξετάσεων, μελετάει υπερβολικά πάρα πολύ, περνάει πολύ χρόνο για να διασφαλίσει άριστα αποτελέσματα, κάνει επαναλήψεις ακόμα και στα σκαλιά του σχολείου δέκα λεπτά πριν το διαγώνισμα. Οι άριστοι βαθμοί είναι η μοναδική απόδειξη ότι έχει ανταποκριθεί επαρκώς στις απαιτήσεις των ενηλίκων.
Συμβουλή προς τους γονείς: Το ουσιαστικό είναι να μην ενθαρρύνετε αυτήν την πεποίθηση, η οποία μακροπρόθεσμα θα θέσει σε κίνδυνο ακόμα και την υγεία του παιδιού. Ο έφηβος έχει την ανάγκη να νιώθει αποδεκτός και να αναγνωρίζεται σαν άτομο, ανεξάρτητα από τις σχολικές του επιδόσεις. Θα μάθει και θα αναπτύξει δεξιότητες που θα του επιτρέπουν να παίρνει απόσταση για να διαχειριστεί το άγχος του και να θέτει λιγότερα εμπόδια στον εαυτό του. Έτσι, απελευθερωμένος από το στρες θα μπορεί να εξελίσσεται και να προοδεύει με ηρεμία.
Ο έφηβος έχει πολλές προσωπικές φιλοδοξίες
Η Μαρία θέλει να φτάσει πολύ μακριά. Ήδη από μικρή, έβαζε τον πήχη πολύ ψηλά. Αντιλαμβάνεται το δυναμικό της και απαιτεί από τον εαυτό της αντίστοιχα υψηλά αποτελέσματα σε κάθε διαγώνισμα ή εξετάσεις. «Γιατί απαιτείς τόσα πολλά από τον εαυτό σου; Εμείς, οι γονείς σου, δεν έχουμε τέτοιες απαιτήσεις από εσένα. Η ουσία είναι να είσαι ευτυχισμένη με αυτό που κάνεις. Γιατί παλεύεις να είσαι πάντα η πρώτη της τάξης;». Και η Μαρία απαντάει: «Μα προφανώς και είμαι ευτυχισμένη με αυτό που κάνω! Απλά αυτό με ενδιαφέρει!». Το κίνητρο για αυτή την έφηβη αντλείται από τη λογική του ανταγωνισμού. Το νόημα της ζωής της βρίσκεται εκεί. Γιατί, λοιπόν, να της το στερήσουμε;
Συμβουλή προς τους γονείς: Εδώ παρατηρούμε μια υψηλή ικανότητα ευθυκρισίας. Το ερώτημα όμως είναι με ποιο κόστος: αυτή η πίεση μήπως οδηγεί σε εξουθένωση ή κόπωση και κατά συνέπεια σε σωματοποίηση τους στρες; Ο έφηβος μπορεί πάντα να θέτει υψηλούς στόχους, αλλά ταυτόχρονα να μάθει τρόπους αυτοφροντίδας για να μειώνει τα ποσοστά του στρες.
Είναι σημαντικό, τέλος, να υπάρχει επαγρύπνηση και να είμαστε προσεκτικοί με τους μαθητές, τους οποίους οι δυσκολίες τούς δίνουν κίνητρο, επειδή νιώθουν ότι τίποτα δεν γίνεται με τον εύκολο τρόπο. Η πιο συχνή παγίδα που πέφτουν οι έφηβοι είναι αυτή της τελειομανίας. Το να κατακτήσω την τελειότητα είναι ανθρωπίνως αδύνατο και κατά συνέπεια, πηγή απογοητεύσεων.