Σας θυμίζει τίποτα η σκηνή που φεύγετε το πρωί για δουλειά και το παιδί σας ακόμα να ξυπνήσει για το σχολείο; Και όταν φτάνετε στη δουλειά σας, πόσα τηλέφωνα παίρνετε για να το καταφέρετε να σηκωθεί;
Το βιολογικό ρολόι του εφήβου είναι διαφορετικό από αυτό των ενηλίκων. Αυτό εξηγείται επιστημονικά, αφού δεν έχει αναπτυχθεί στον οργανισμό του ο κατάλληλος μηχανισμός που εκδηλώνει κούραση. Έτσι, του είναι πιο εύκολο να ξενυχτήσει, αφού δεν μπορεί να κατανοήσει το μέγεθος της κούρασης που μπορεί να έχει. Γι’ αυτό το λόγο χρειάζεται περισσότερο ύπνο, ενώ η πρωινή έγερση είναι πολύ δύσκολη. Όταν είναι 8 το πρωί, ο έφηβος το νοιώθει σαν να είναι 6. Επίσης, ο τεχνητός φωτισμός αναστέλλει τη διάθεση για ύπνο. Αυτό εξηγείται ως εξής: όταν πέφτει το φυσικό φως το απόγευμα, ο οργανισμός παράγει την ορμόνη μελατονίνη η οποία στέλνει το μήνυμα της κούρασης στον οργανισμό και άρα ορίζει την ώρα για ύπνο. Ο έντονος φωτισμός λοιπόν από την τηλεόραση ή τον υπολογιστή σταματούν τη φυσιολογική παραγωγή της μελατονίνης, ξεγελώντας τον οργανισμό στο να μείνει ξάγρυπνος.
Εκτός όμως από τους βιολογικούς παράγοντες, υπάρχουν και άλλοι που επηρεάζουν τη διάρκεια και την ποιότητα του ύπνου. Το να μη θέλει για παράδειγμα να πάει στο σχολείο το πρωί είναι ένας πολύ καλός λόγος για να μη θέλει να κοιμηθεί νωρίς το βράδυ. Επίσης, μπορεί να υπάρχουν δυσκολίες στην αναπνοή λόγω αμυγδαλών ή νευρολογικών διαταραχών, ή ακόμα και δυσκολία στον συνεχή ύπνο λόγω άγχους.
Οι επιπτώσεις της έλλειψης του ύπνου είναι αρκετές. Οι κυριότερες είναι η υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας, η ευερεθιστικότητα, η κυκλοθυμία και η δυσκολία συγκέντρωσης. Μελέτες έχουν δείξει ότι ο λίγος και όχι ποιοτικός ύπνος μπορεί να οδηγήσει στην αργή διαδικασία της σκέψης, ακόμα και στη μείωση του IQ του εφήβου.
Τι μπορείτε να κάνετε λοιπόν για να αντιμετωπίσετε την πρωινή υπνηλία και να ευνοήσετε τον ποιοτικό ύπνο του εφήβου;
Το πιο σημαντικό είναι να κατανοήσετε πως το γεγονός ότι δεν αισθάνεται κουρασμένος είναι κάτι το φυσιολογικό. Μην τον αποπαίρνετε γιατί δεν μπορεί να το ελέγξει. Μεταδώστε του ότι είναι δική του ευθύνη να σηκωθεί. Αν θέλετε πάρτε τον ένα τηλέφωνο για να σηκωθεί και μετά πείτε του ότι εξαρτάται πλέον από εκείνον. Εξάλλου θα είναι ο ίδιος που θα υποστεί τις συνέπειες μίας πιθανής αποτυχίας στα διαγωνίσματα ή τις εξετάσεις του.
Τέλος, μπορείτε να τον βοηθήσετε να κάνει έναν πιο ποιοτικό ύπνο, ενθαρρύνοντας ένα χλιαρό μπάνιο, κάποιο ηρεμιστικό φαγητό ή ζεστό γάλα, ή ακόμα και δραστηριότητες που ηρεμούν, όπως η ακρόαση ήπιας μουσικής πριν τον ύπνο.
Η ομάδα του efiveia.gr