efiveia.gr
Συμπεριφορά

Ο/Η έφηβος/-η μου έχει πολλά νεύρα και δεν μπορεί να τα ελέγξει. Τι να κάνω;

Ο/Η έφηβος/-η μου έχει πολλά νεύρα και δεν μπορεί να τα ελέγξει. Τι να κάνω;

Γράφει στο efiveia.gr η Κλινική Ψυχολόγος Βέρα Αδαμοπούλου

Είτε πετούν το κινητό τους στον τοίχο όταν είναι απογοητευμένοι από μια εφαρμογή που δεν λειτουργεί, είτε φωνάζουν και βρίζουν όταν δεν προλαβαίνουν, οι έφηβοι που δεν μπορούν να διαχειριστούν το θυμό τους είναι βέβαιο ότι θα έρθουν αντιμέτωποι με  σοβαρά προβλήματα. Ενώ κάποιοι επιτίθενται λεκτικά, άλλοι μπορεί να γίνουν σωματικά επιθετικοί. Εάν δε μάθουν πώς να διαχειρίζονται τον θυμό τους, θα έχουν δυσκολίες στο σχολείο, στις σχέσεις και στην καριέρα τους.

Αν και ο θυμός είναι ένα φυσιολογικό και υγιές συναίσθημα, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε πώς να τον αντιμετωπίζουμε. Το να τον εκφράζουμε με κοινωνικά κατάλληλο τρόπο είναι μια σημαντική δεξιότητα που πρέπει να μάθουν οι έφηβοι. Ακολουθούν οκτώ έννοιες και στρατηγικές που μπορούν να διδάξουν στους εφήβους δεξιότητες διαχείρισης θυμού.

Προσδοκίες θυμού

Δημιουργήστε κανόνες σχετικά με το τι συνιστά αποδεκτή συμπεριφορά και εξηγήστε ποιες συμπεριφορές δεν θα γίνουν ανεκτές. 

Κάθε οικογένεια έχει διαφορετικές προσδοκίες σχετικά με τον τρόπο διαχείρισης του θυμού. Μερικές οικογένειες έχουν πολύ λίγη ανοχή στις φωνές, ενώ σε άλλες οικογένειες, οι φωνές είναι ένα φυσιολογικό μέσο επικοινωνίας.

Μην επιτρέπετε τις φωνές, τη σωματική βία ή τις απειλές στο σπίτι σας και καθορίστε σαφείς συνέπειες για την παραβίαση των κανόνων.

Θυμός και επιθετικότητα

Διδάξτε στον/στην έφηβο/-η σας τη διαφορά μεταξύ του θυμού και της επιθετικής συμπεριφοράς.

Το συναίσθημα του θυμού είναι απολύτως αποδεκτό. Η επιθετική συμπεριφορά, ωστόσο, δεν είναι. Ξεκαθαρίστε ότι δεν είναι ποτέ εντάξει να πετάνε πράγματα, να χτυπάνε πόρτες ή να σπάνε σκόπιμα αντικείμενα.

Οι έφηβοι πρέπει να γνωρίζουν ότι η επιθετική συμπεριφορά – ακόμη κι αν είναι μόνο λεκτική – μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις. Η διατύπωση απειλητικών σχολίων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, για παράδειγμα, θα μπορούσε να οδηγήσει σε νομικές συνέπειες. Συζητήστε αυτές τις πιθανές ακαδημαϊκές, κοινωνικές και νομικές συνέπειες της επιθετικής και βίαιης συμπεριφοράς.

Δεξιότητες διεκδίκησης

Διδάξτε στον/στην έφηβο/-η πώς να υπερασπίζεται τον εαυτό του/της με κατάλληλο τρόπο.

Μερικές φορές, η επιθετική συμπεριφορά και τα θέματα θυμού πηγάζουν από την έλλειψη διεκδίκησης. Μιλήστε για τη σημασία του να συζητάμε χωρίς να παραβιάζουμε τα δικαιώματα κανενός. Δοκιμάστε το παιχνίδι ρόλων σε συγκεκριμένες καταστάσεις κατά τις οποίες το παιδί δυσκολεύεται, όπως τι μπορεί να κάνει αν κάποιος του κλέψει τη σειρά ή πώς να απαντήσει εάν αισθάνεται ότι τον εκμεταλλεύεται κάποιος.

Φυσικά σημάδια θυμού

Διδάξτε το παιδί σας να αναγνωρίζει τα προειδοποιητικά σημάδια θυμού, όπως τον γρήγορο καρδιακό παλμό, τις σφιγμένες γροθιές ή το κοκκινισμένο πρόσωπο.

Οι έφηβοι συχνά αποτυγχάνουν να αναγνωρίσουν πότε ο θυμός τους αυξάνεται και επιτρέπουν στον εαυτό τους να φτάσει σε ένα σημείο που δεν μπορούν παρά να ξεσπάσουν. Δοκιμάστε να ρωτήσετε το παιδί σας: “Πώς αισθάνεσαι το σώμα σου όταν θυμώνεις;“. Ενθαρρύνετέ το να αναλάβει δράση όταν παρατηρεί ότι ο θυμός του αυξάνεται. Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι χρειάζεται να κάνει ένα διάλειμμα, να πάρει μερικές βαθιές αναπνοές ή να μετρήσει μέχρι το 10 στο μυαλό του.

Αυτοκατευθυνόμενα Time-out

Ομοίως, διδάξτε στους εφήβους να βάζουν τον εαυτό τους σε timeout όταν παλεύουν με το θυμό. Δώστε τους ένα γρήγορο διάλειμμα για να συγκεντρώσουν τις σκέψεις τους σε έναν ιδιωτικό χώρο ή ενθαρρύνετέ τους να τερματίσουν μια συνομιλία με έναν φίλο όταν η συζήτηση γίνεται πιο έντονη. 

Δημιουργήστε οδηγίες χρονικού ορίου. Για  παράδειγμα, συμφωνήστε ότι αν κάποιος στο σπίτι είναι πολύ θυμωμένος θα χρειαστεί πρώτα ένα διάλειμμα 15 λεπτών πριν συνεχίσει τη συζήτηση.

Εάν ο/η έφηβος/-η σας επιλέξει να κάνει ένα διάλειμμα, μην τον/την ακολουθήσετε στον χώρο του ή μην επιμείνετε να ολοκληρώσει τη συζήτηση όσο είναι ακόμα αναστατωμένος/-η. Αντίθετα, συμφωνήστε να σας επισκεφθεί ξανά μετά από μια σύντομη περίοδο χαλάρωσης ώστε να καταλήξετε σε ένα συμπέρασμα.

Αποδεκτές δεξιότητες αντιμετώπισης

Βοηθήστε το παιδί σας να αναγνωρίσει τις στρατηγικές αντιμετώπισης για άβολα συναισθήματα, όπως ο θυμός και η απογοήτευση.

Οι έφηβοι πρέπει να γνωρίζουν κοινωνικά κατάλληλους τρόπους για να αντιμετωπίσουν το συναίσθημα του θυμού. Εκείνοι που δεν διαθέτουν την δεξιότητα αυτή είναι πιο πιθανό να γίνουν λεκτικά ή σωματικά επιθετικοί.

Ενώ η μουσική μπορεί να βοηθήσει ένα άτομο να ηρεμήσει, ένας άλλος μπορεί να ωφεληθεί από μια βόλτα. Συνεργαστείτε μαζί του για να εντοπίσετε συγκεκριμένες διαδικασίες που βοηθούν στη διάχυση του θυμού του. 

Ικανότητες επίλυσης προβλημάτων

Διδάξτε στο παιδί σας βασικές δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων. 

Οι έφηβοι που δεν κατέχουν αυτές τις δεξιότητες μπορεί να καταφύγουν στην επιθετικότητα για να καλύψουν τις ανάγκες τους. Είτε παλεύει με μία σχολική εργασία είτε προσπαθεί να λύσει ένα πρόβλημα με έναν φίλο, ενθαρρύνετέ το να εντοπίσει τρεις πιθανές λύσεις. Στη συνέχεια, να εξετάσει τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της καθεμιάς πριν επιλέξει αυτό που πιστεύει ότι θα λειτουργήσει καλύτερα.

Αυτό θα βοηθήσει τον/την έφηβο/-η σας να δει ότι υπάρχουν πολλοί τρόποι για να λύσουμε ένα πρόβλημα. Με την πάροδο του χρόνου, θα αποκτήσει μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση για την ικανότητά του/της να επιλύει προβλήματα.

Μοντελοποίηση ρόλων

Η συμπεριφορά σας θα διδάξει περισσότερα από ότι τα λόγια σας. Εάν φωνάζετε, βρίζετε και σπάτε πράγματα, μην περιμένετε από τον/την έφηβο/-η σας να ελέγξει το θυμό του/της. Γίνετε πρότυπο κατάλληλων τρόπων αντιμετώπισης των αρνητικών συναισθημάτων.

Δείξτε στο παιδί σας πώς να εκφράζει κατάλληλα τον θυμό του. Για παράδειγμα, πείτε: «Είμαι πολύ θυμωμένος/-η που δεν καθάρισες το δωμάτιο σου όπως σου ζήτησα. Θα κάνω ένα διάλειμμα για λίγα λεπτά και θα επανέλθω να συζητήσουμε τις συνέπειές.». 

Διαβάστε επίσης:

Ωριμότητα και Ηλικία: Μια σύνθετη σχέση

Νίκη Μαντά

Χριστούγεννα και εφηβεία! Πώς μπορούν οι γονείς να διαχειριστούν την αρνητική διάθεση του παιδιού;

Αργυρώ Βουζβούρη

Φραστική επίθεση των εφήβων προς τους γονείς τους. Πώς να το ελέγξουμε;

Βασιλική Τσούτσου

Τρόποι επικοινωνίας με τον νευριασμένο έφηβο

Βασιλική Τσούτσου

Το ψέμα στην εφηβεία και πώς θα το αντιμετωπίσουμε

efiveia.gr

Το σχολείο τελείωσε και βαριέμαι! Έφηβοι και καλοκαιρινές διακοπές

efiveia.gr

Αφήστε σχόλιο

Social Media Auto Publish Powered By : XYZScripts.com