- “Η έφηβη κόρη μου προτιμά να βγαίνει έξω μόνη της και μάς μιλά εριστικά” - 4 Ιουνίου 2021
- Τα πρότυπα στην εφηβεία. Πώς τα αντιμετωπίζουν οι γονείς, ώστε αφενός να μην αφήσουν το παιδί τους να παρασυρθεί, αφετέρου να μη βρεθούν “απέναντί” του; - 18 Ιανουαρίου 2021
- Όταν δεν συμφωνούν μεταξύ τους οι γονείς, θα πρέπει να παραμένουν στον γάμο για χάρη των παιδιών; - 18 Δεκεμβρίου 2020
Γράφει στο efiveia.gr η Ψυχολόγος Βασιλική Τσούτσου
Την περίοδο της εφηβείας, οι συγκρούσεις είναι αναπόφευκτες με τα παιδιά. Οι έφηβοι λόγω ορμονικών αλλαγών βρίσκονται σε ιδιαίτερα μεγάλη ένταση τον περισσότερο καιρό. Η έκφραση αυτής της έντασης είναι συνήθως λεκτική προς τους γονείς. Το πιο συνηθισμένο είναι να επιτίθενται φραστικά, ώστε να δείξουν την «δύναμή» τους.
Μερικοί έφηβοι επίσης, συνηθίζουν να κριτικάρουν τον τρόπο μεγαλώματός τους, τον τρόπο ζωής του γονέα ακόμη και τη σχέση των γονέων. Επιπλέον, είναι πιθανό να χρησιμοποιήσουν και άσχημες λέξεις ως χαρακτηρισμούς προς τους γονείς. Ακόμη και έφηβοι που δεν έχουν χρησιμοποιήσει ποτέ ξανά κάποιες λέξεις μπροστά στους γονείς τους, μπορεί ξαφνικά, τη στιγμή της έντασης να τις πουν. Συνήθως, βέβαια, αργότερα μετανιώνουν για αυτό και νιώθουν άσχημα.
Το καλύτερο που έχουν να κάνουν οι γονείς για αυτήν την κατάσταση είναι να βάλουν, για ακόμη μια φορά όρια. Τα όρια όμως σε έναν έφηβο μπαίνουν με πιο ομαλό τρόπο από ό,τι σε ένα παιδί προσχολικής ή σχολικής ηλικίας.
Για παράδειγμα, μπορεί ο γονιός σε ήρεμο κλίμα, μετά την ένταση να συζητήσει με το παιδί ότι δεν του άρεσε ο τρόπος που εξέφρασε τον θυμό του. Θα μπορούσαν επίσης, γονιός και έφηβος, να κάνουν μια συμφωνία. Πως όταν ξεκινάει να «ξεφεύγει» η συζήτηση από τον έλεγχο και πρόκειται να ειπωθούν πράγματα που δεν επιτρέπονται, να λένε μια λέξη συνθηματική και να σταματάνε τη συζήτηση, ακόμη και αν δεν έχει ολοκληρωθεί. Σημαντικό ρόλο βέβαια σε αυτό παίζει η συναισθηματική κατάσταση του γονέα, ο οποίος πρέπει να παραμείνει ψύχραιμος ώστε να μεταφέρει στο παιδί την ηρεμία. Ο έφηβος εκείνη την ώρα έχει ανάγκη να δει ότι ο γονιός δεν θα χάσει τον έλεγχο, όσο και αν προσπαθεί να το πετύχει με άσχημη συμπεριφορά. Ο γονέας μπορεί να πει: «βλέπω ότι είσαι θυμωμένος, προτείνω να σταματήσουμε τη συζήτηση για λίγο ώστε να ηρεμήσουμε».
Το περιβάλλον επίσης είναι σημαντικό για τον έφηβο. Αν μεγαλώνει σε περιβάλλον όπου δεν ακούγονται υβριστικοί χαρακτηρισμοί, ανάμεσα στα μέλη της οικογένειας, είναι πιο εύκολο για τον έφηβο να σταματήσει να μιλάει άσχημα, καθώς το παιδί δεν είναι εξοικειωμένο με αυτόν τον τρόπο επικοινωνίας. Αν όμως για παράδειγμα, όταν υπάρχουν εντάσεις και διαφωνίες ανάμεσα στα μέλη της οικογένειας, ακούγονται προσβλητικοί χαρακτηρισμοί, τότε είναι δύσκολο και άδικο να ζητάμε από τον έφηβο να εκφραστεί πιο κόσμια.
Γενικά, η πρόληψη ακραίων συγκρούσεων είναι σημαντική ώστε να αποφεύγονται έντονες καταστάσεις. Επίσης, το συναίσθημα του γονέα έχει πρωτεύοντα ρόλο. Όταν ο γονιός μπορεί να διατηρήσει την ψυχραιμία του και να διαχειριστεί την κατάσταση, τότε ο έφηβος θα νιώσει ασφάλεια και θα δει ότι δεν χρειάζεται να προκαλεί με φραστικές επιθέσεις, καθώς οι συγκρούσεις μπορεί να λυθούν με ηρεμία.
Ακόμη όμως και όταν ο γονιός χάσει την ψυχραιμία του, είναι καλό να ζητήσει συγγνώμη και να αναγνωρίσει τον λάθος τρόπο έκφρασης. Αυτό θα κάνει τον έφηβο να θέλει να συνεργαστεί και όχι να συγκρουστεί με τον γονιό του.