Κανόνες κυκλοφορίας (Μέρος Α’) – Πώς να καθορίσω κανόνες κυκλοφορίας στον/στην έφηβό/-ή μου;

Γράφει στο efiveia.gr η Κλινική Ψυχολόγος Βέρα Αδαμοπούλου

Οι κανόνες κυκλοφορίας καθορίζουν κυρίως τον χρόνο που περιμένετε ο/η έφηβός/-ή σας να επιστρέφει στο σπίτι τα βράδια. Ο σαφής καθορισμός τους μαθαίνει στο παιδί να δείχνει υπευθυνότητα και σεβασμό στην υπόλοιπη οικογένεια, ενώ εξισορροπεί την ανάγκη του ίδιου για ελευθερία και τη δική σας για ασφάλεια.

ΣΦΑΙΡΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ

Θα πρέπει να ορίσετε κανόνες με βάση το τι είναι καλύτερο τόσο για τον/την έφηβό/-ή σας όσο και για την οικογένειά σας. Εάν πρέπει να ξυπνήσετε νωρίς για μια δουλειά ή ο/η μαθητής/-τρια πρέπει να ξυπνήσει νωρίς για το σχολείο, ίσως θελήσετε να ορίσετε νωρίτερα την ώρα της επιστροφής του.

Φυσικά, οι συνήθειες του παιδιού σας θα πρέπει επίσης να είναι ένας σημαντικός παράγοντας. Εάν ο/η έφηβός/-ή σας δυσκολεύεται να σηκωθεί για το σχολείο το πρωί ή αγωνίζεται να είναι υπεύθυνος/-η σε άλλους τομείς της ζωής του/της, μπορεί να μην είναι σε θέση να χειριστεί τους κανόνες που έχετε ορίσει. 

Οι κανόνες κυκλοφορίας χρειάζεται να προσαρμόζονται καθώς το παιδί μεγαλώνει και δείχνει αυξημένη ικανότητα να χειρίζεται περισσότερη ευθύνη. Ένα14χρονο παιδί πιθανότατα να έχει διαφορετική μεταχείριση από εκείνη ενός 17χρονου εφήβου.

Υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να δημιουργήσετε ένα κατάλληλο και ασφαλές πρόγραμμα κυκλοφορίας για τον/την έφηβό/-ή σας. Εξετάστε τις παρακάτω συμβουλές:

1. Ορίστε μια συγκεκριμένη ώρα απαγόρευσης κυκλοφορίας. Ωφέλιμο είναι αυτή η ώρα να μην αλλάζει, καθώς θα βοηθήσει τον έφηβο/-η να κατανοήσει τα όρια. Δε χρειάζεται να είναι η ίδια ώρα τις νύχτες των καθημερινών ημερών της εβδομάδας με τα Σαββατοκύριακα, αλλά χρειάζεται να παραμένει σταθερή από καθημερινή σε καθημερινή και από Σαββατοκύριακο σε Σαββατοκύριακο. Μπορείτε πάντα να προσαρμόσετε αυτόν τον κανόνα για συγκεκριμένους λόγους.
2. Συζητήστε με το παιδί σας σχετικά με την ευθύνη. Αναφέρετε την εμπιστοσύνη που του δείχνετε να είναι στο σπίτι εγκαίρως. Εξηγήστε, ακόμα, ότι θα πρέπει να ξέρετε πού βρίσκεται και τι κάνει. Δημιουργήστε ένα συμβόλαιο συμπεριφοράς και συμφωνήστε με τους χρόνους που έχετε ορίσει και οι δύο.
3. Αφήστε κάποιο περιθώριο σε ειδικές περιστάσεις, όπως ένα πάρτυ. Όταν ο/η έφηβός/-ή σας πρόκειται να έχει μια ειδική δραστηριότητα, συζητήστε τις προσδοκίες σας εκ των προτέρων. Επεκτείνετε την ώρα εφόσον είναι δικαιολογημένη, αλλά βεβαιωθείτε ότι πάλι έχετε ορίσει μία σαφή ώρα απαγόρευσης κυκλοφορίας. 
4. Ορίστε μια λογική – για όλους τους εμπλεκόμενους – ώρα. Εάν, για παράδειγμα, θέλετε να κοιμηθείτε λίγο πριν τα μεσάνυχτα το βράδυ της Παρασκευής, τότε συμφωνήστε η ώρα της επιστροφής να είναι στις 11 μ.μ.. Ξεκαθαρίστε ότι θα περιμένετε μέχρι να βεβαιωθείτε ότι επέστρεψε στο σπίτι εγκαίρως.

«Τι να αποφύγω;»

Υπάρχουν μερικές ανθυγιεινές παγίδες στις οποίες είναι εύκολο να πέσει ένας γονιός όταν πρόκειται να θεσπίσει κανόνες απαγόρευσης κυκλοφορίας σε έναν/μία έφηβο/-η. Ακολουθούν ορισμένες γενικές συμβουλές: 

• Μην παρασυρθείτε σε αυτό που «επιτρέπεται να κάνουν όλοι οι άλλοι». Ενώ ο καλύτερος φίλος του παιδιού σας μπορεί να έχει συμφωνήσει να επιστρέψει στο σπίτι του στις 11 μ.μ., αυτό δε σημαίνει ότι πρέπει να παρατείνετε και τον δικό σας κανόνα. Εάν, για παράδειγμα, χρειάζεται να ξυπνήσετε στις 5 π.μ. είτε για δουλειά είτε για το νοικοκυριό σας, όλοι πρέπει να είναι στο σπίτι μέχρι τις 9 μ.μ., ώστε να μπορείτε να χαλαρώσετε και να πάτε για ύπνο.
• Μην επιτρέπετε στον/στην έφηβό/-ή σας να παρατείνει αυθόρμητα τον κανόνα. Εάν, για παράδειγμα, σας τηλεφωνήσει 30 λεπτά πριν από την συμφωνημένη ώρα επιστροφής για να πει ότι θέλει να περάσει τη νύχτα στο σπίτι ενός φίλου, να είστε προσεκτικοί. Εξετάστε το ενδεχόμενο έχοντας στον νου σας τον κανόνα.
• Μην επιτρέπετε στον/στην έφηβό/-ή σας να επιλέξει τι ώρα θα είναι σπίτι. Ορίστε, εκ των προτέρων, μια συγκεκριμένη ώρα και εξηγήστε του ότι αναμένετε να επικοινωνήσει μαζί σας εάν αλλάξουν τα σχέδιά του.
• Εάν ο/η έφηβός/-ή σας καθυστερεί, εξηγήστε τις προσδοκίες σας. Προφανώς, δε θέλετε να επιταχύνει για να φτάσει στο σπίτι εγκαίρως. Τονίστε ότι είναι σημαντικό να γυρίζει σπίτι με ασφάλεια, ακόμα κι αν καθυστερήσει λίγα λεπτά.