Ο Παιδίατρος Ιωάννης Καραμαντζάνης μιλά στο efiveia.gr για τα εμβόλια που πρέπει να γίνονται όχι μόνο στα μικρά παιδιά, αλλά και στους έφηβους.
Ερώτηση: Τα εμβόλια αφορούν μόνο τα μικρά παιδιά;
Ι. Καραμαντζάνης: Όχι, δεν αφορούν μόνο τα μικρά παιδιά. Αφορούν και τους έφηβους, καθώς προστατεύονται και εκείνοι από πολλές ασθένειες. Είναι σημαντικό να γίνονται οι επαναληπτικές δόσεις. Για παράδειγμα, στη διάρκεια της εφηβείας το παιδί πρέπει να εμβολιαστεί με το εμβόλιο του τετάνου και της πολιομυελίτιδας, τα οποία γίνονται στην ηλικία των 11 με 12 ετών. Φυσικά, καλό είναι να κάνουν και το εποχικό εμβόλιο της γρίπης.
Ερ. Ισχύει ότι στην Ελλάδα υπάρχει ατελής εμβολιαστική κάλυψη για τους έφηβους;
Ι.Κ. Ναι, ισχύει. Βέβαια, την τελευταία δεκαετία δίνεται μεγαλύτερη προσοχή. Πολλές φορές όμως, επειδή μετά τα 6 χρόνια δεν πάνε στον παιδίατρο πολύ συχνά, ξεχνιέται η επαναληπτική δόση των 11 – 12 ετών του τετάνου και πολιομυελίτιδας.
Ερ. Και ποιες είναι οι αιτίες της ελλιπούς εμβολιαστικής κάλυψης;
Ι.Κ. Αρχικά, ο έφηβος δεν αρρωσταίνει πολύ εύκολα, οπότε και δεν επισκέπτεται τον παιδίατρο. Επίσης, οι γονείς πιστεύουν ότι το παιδί μεγάλωσε και δεν χρειάζεται άλλα εμβόλια. Εξαιτίας λοιπόν της ελλιπούς ενημέρωσης των γονέων και παρόλο που ο παιδίατρος γράφει στο βιβλιάριο τα εμβόλια που πρέπει να γίνουν, οι έφηβοι δεν εμβολιάζονται επαρκώς πολλές φορές.
Ερ. Για ποια νοσήματα μπορούν οι έφηβοι να εμβολιαστούν;
Ι.Κ. Θα αναφέρουμε τα πιο σημαντικά εμβόλια που πρέπει να γίνουν γενικότερα. Ένα πολύ σημαντικό εμβόλιο που πρέπει να κάνουν είναι το Bexsero κατά της μηνιγγίτιδας οροομάδας Β. Δίνει πολύ μεγάλη προστασία, γιατί η μηνιγγίτιδα οροομάδας Β είναι θανατηφόρος, οπότε είναι υποχρεωτικό να γίνεται. Δεν περιέχεται ακόμα στον εθνικό εμβολιασμό γιατί κοστίζει ακριβά, γύρω στα 150 ευρώ η δόση, ενώ χρειάζονται μία με δύο δόσεις.
Επίσης τα εμβόλια για τον κοκίτη, την ιλαρά, την παρωτίτιδα και την ερυθρά είναι πολύ βασικά. Η παρωτίτιδα για παράδειγμα μπορεί να προκαλέσει ορχίτιδα. Τα εμβόλια αυτά κανονικά γίνονται σε δύο δόσεις, η μία όταν το παιδί είναι 15 μηνών και η άλλη από τα 4 έως τα 6 χρόνια. Επομένως, εφόσον τα εμβόλια αυτά γίνουν στην ώρα τους, οι έφηβοι είναι καλυμμένοι.
Το εμβόλιο της διφθερίτιδας γίνεται σε 4 δόσεις μέχρι 18 μηνών και μετά από τα 4 έως τα 6 χρόνια γίνεται η αναμνηστική. Η ανεμοβλογιά γίνεται σε όλα σχεδόν τα παιδιά σε ηλικία 13-15 μηνών και επαναλαμβάνεται μετά από 1 έως δύο χρόνια. Για την ηπατίτιδα Α και Β, τα εμβόλια γίνονται στην ηλικία των 2 και 2,5 ετών και στη συνέχεια τα επαναληπτικά ακολουθούν τα σχήματα 2 – 4 – 6 ή 3 – 5 – 7. Δηλαδή, στα 2, 4, και 6 χρόνια ή στα 3, 5 και 7.
Τέλος, είναι το εμβόλιο του τραχήλου της μήτρας. Το κάνει ο παιδίατρος αλλά και ο γυναικολόγος, όταν ξεκινάει η περίοδος σε ηλικία 12 – 16, ή όταν ξεκινάει η σεξουαλική επαφή.
Επομένως, εκτός από το εμβόλιο του τραχήλου της μήτρας, το παιδί στην εφηβική ηλικία, ιδανικά έχει συμπληρώσει όλα τα εμβόλια.
Ερ. Σε περίπτωση που οι γονείς έχουν παραλείψει τα εμβόλια, είναι απαραίτητο να τα κάνουν;
Ι.Κ. Οπωσδήποτε. Με διαφορετικό σχήμα μπορούμε να επαναλαμβάνουμε και να κάνουμε κάθε μήνα όλες τις δόσεις που έχουν παραλειφθεί. Γενικά όμως, κατά 99% τα παιδιά είναι καλυμμένα, αφού τα περισσότερα εμβόλια τα έχουν κάνει έως τα 6 χρόνια. Και απλά ό,τι εμβόλιο δεν έχουν κάνει μέχρι αυτή την ηλικία, πρέπει να το κάνουν στην εφηβικά ηλικία και ακόμη καλύτερα μέχρι την εφηβεία, εκτός από το εμβόλιο του τραχήλου της μήτρας που γίνεται στην εφηβική ηλικία.
Ερ. Για ποιο λόγο είναι σημαντικό το να κάνουν οι έφηβοι όλα τα εμβόλια;
Ι.Κ. Για να μην νοσήσουν από όλες τις προαναφερόμενες ασθένειες. Υπάρχει βέβαια και η ανοσία της αγέλης, δηλαδή αν δεν κάνουν κάποια παιδιά τα εμβόλια που πρέπει, μπορεί να ανοσοποιηθούν λόγω των υπολοίπων παιδιών που έχουν ήδη εμβολιαστεί. Το σωστό όμως είναι να γίνουν τα εμβόλια γιατί κατά περιόδους παρατηρούμε εξάρσεις ασθενειών, όπως η πολιομυελίτιδα και η ευλογιά. Για παράδειγμα, για την ευλογιά, ενώ έχει εξαφανιστεί, πρόσφατα ακούστηκε ένα κρούσμα. Περιοδικά, κάθε 3-5 χρόνια ακούμε επίσης κρούσματα ιλαράς.
Να σημειωθεί επίσης ότι τα εμβόλια προστατεύουν και τις μητέρες κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Οι γυναικολόγοι ζητάνε αντισώματα κυρίως για ιλαρά και ερυθρά, ενώ λιγότερο συχνά για ανεμοβλογιά. Οπότε αν έχουν εμβολιαστεί, έχουν και αντισώματα.
Τέλος, οι γυναίκες που έχουν μεγαλύτερο παιδί στην εφηβεία και είναι σε κατάσταση εγκυμοσύνης, είναι πολύ σημαντικό το να μην κολλήσουν.