“Η κόρη μου έχει σχέση με μεγαλύτερο άνδρα ξένης καταγωγής που έχει θέματα με την αστυνομία”

Ερώτημα αναγνώστριας

Καλησπέρα σας. Έχω ένα αγόρι και ένα κορίτσι στην εφηβεία και ομολογώ ότι έχω πελαγώσει. Η κόρη μου 17 ετών γνώρισε ένα αγόρι Αλβανικής καταγωγής, 6 χρόνια μεγαλύτερος της όπου έχει “σχέση” με την αστυνομία για θέματα διακίνησης ναρκωτικών ουσιών. Της μιλήσαμε με τον πατέρα της, αλλά εκείνη συνεχίζει. Ο πατέρας της δεν το διαχειρίστηκε σωστά. Της φώναξε, την απείλησε και την έβαλε να υποσχεθεί ότι δεν θα τον ξαναέβλεπε. Ο άντρας μου είναι χειριστικός και θέλει πάντα να γίνεται το δικό του. Μου εκμυστηρεύτηκε ότι τον αγαπάει και δεν θα σταματήσει να τον βλέπει. Μετά από κάποιες συζητήσεις και ενέργειες που έκανα με την κόρη μου, το αγόρι υποσχέθηκε ότι θα σταματήσει κάθε παρανομία. Έπιασε δουλειά. Να σας πω ότι το αγόρι είναι από χωρισμένους γονείς και μεγάλωσε χωρίς την επίβλεψη της μάνας. Επειδή η συμπεριφορά του άντρα μου τρομάζει και εμένα και τα παιδιά, του κρύψαμε την αλήθεια, πίστευε ότι έχει κλείσει αυτό το κεφάλαιο. Εγώ κατάφερα να κερδίσω την εμπιστοσύνη της κόρης μου και γνωρίζω κάθε ώρα και στιγμή πού είναι και να μου μιλάει. Δεν σταματάω να την συμβουλεύω και να της επισημαίνω τους κινδύνους αυτής της σχέσης. Μια μέρα την είδε ο πατέρας της με το αγόρι και επειδή άρχισε η κόρη μου να του λέει πάλι ψέματα αναγκάστηκα να του πω όλη την αλήθεια. Το αποτέλεσμα είναι να με κατηγορεί ότι εγώ φταίω για όλα και δεν μου μιλάει. Τι πρέπει να κάνω για το παιδί μου; Πώς θα το βοηθήσω να καταλάβει ότι αξίζει κάτι καλύτερο και ότι είναι επικίνδυνη αυτή η σχέση; Σας ευχαριστώ

Απαντά η Δρ. Αναπτυξιακής Ψυχολογίας-Ψυχοθεραπεύτρια Ευφροσύνη Αλεβίζου

Το πρώτο μέλημά σας κατά τη γνώμη μου οφείλει να είναι η δημιουργία μιας ισχυρής συμμαχίας μεταξύ των δύο γονέων. Για να μπορέσετε να μεταδώσετε μηνύματα ζωής στην κόρη σας θα χρειαστεί ή να λειτουργήσετε ως σύμμαχοι και συνεργάτες στον ρόλο σας, ή διαφορετικά να δημιουργήσετε νέες ισορροπίες στη σχέση σας με τον σύζυγό σας, ώστε να υπάρχει η δυνατότητα απόκλισης στις απόψεις χωρίς τον φόβο για τις αντιδράσεις του. Με απλά λόγια, αν η συμπεριφορά του σας τρομάζει, τότε δεν μπορείτε να αισθανθείτε ασφαλείς. Και όταν οι άνθρωποι δεν αισθάνονται ασφαλείς, οι επιλογές τους εύκολα γίνονται αυτοκαστροφικές και δυσλειτουργικές προκειμένου να κερδίσουν ένα αίσθημα ψευδούς ασφάλειας. Πέφτει σε εσάς το βάρος να υψώσετε το ανάστημά σας απέναντι στην απαίτηση του συζύγου σας να γίνεται πάντα το δικό του.

Εσείς θα εισάγετε τον σύζυγό σας στον δρόμο της κατανόησης του απλού αλλά ταυτόχρονα όχι αυτονόητου γεγονότος ότι σε μια οικογένεια δεν είναι εφικτό τα πράγματα να γίνονται με τον τρόπο του ενός μέλους αποκλειστικά. Ακόμα και αν κάτι τέτοιο ήταν εφικτό, θα είχε τεράστιο κόστος στη συναισθηματική ζωή των μελών που χειραγωγούνται. Επιπλέον, στην περίπτωση των παιδιών, είναι προφανές ότι ένα αυταρχικό και απόλυτο μοτίβο επιβολής, στερεί τη δυνατότητα για ανάπτυξη πολύτιμων δεξιοτήτων που οδηγούν στη συναισθηματική αυτορρύθμιση, στην ανάπτυξη κριτικής σκέψης και στην υιοθέτηση υγιών επιλογών ζωής στο παρόν και στο μέλλον. Όσο ο σύζυγός σας επιμένει να γίνεται το δικό του, τόσο η μεταξύ σας σχέση θα επιβαρύνεται με αναμέτρηση δυνάμεων που οδηγεί σε συστηματικό θυμό, πικρία και απομάκρυνση. Όσο ο σύζυγος επιδιώκει να γίνεται το δικό του, τόσο θα εισπράττει την αντιδραστικότητα, τον θυμό, την απόκρυψη και το ψέμα. Η απόπειρα επιβολής και η αυταρχικότητα είναι μονόδρομος ως προς τις επιπτώσεις στην επικοινωνία. Επιπλέον, μέσα από τη στάση του ο σύζυγός σας συμβάλλει στο να μένει η κόρη σας απροστάτευτη. Οι απαγορεύσεις, όπως πολύ καλά γνωρίζετε, δε λειτουργούν. Μπορεί μάλιστα να φέρνουν και τα αντίθετα από τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα μέσα από τη γοητεία που ασκεί το απαγορευμένο.

Είναι πρωταρχικής σημασίας να κατανοήσει ο σύζυγός σας ότι με το να μη σας μιλάει, διαιωνίζει παθητικά – επιθετικά πρότυπα αλληλεπίδρασης με τεράστιο κόστος για όλη την οικογένεια. Οφείλετε λοιπόν να τον προσεγγίσετε και να του μιλήσετε ανοιχτά και για τον φόβο που καλλιεργεί η αντίδρασή του και για το κόστος της άκαμπτης στάσης του που εστιάζει στη δική του οπτική ως την μοναδική σωστή για τα πράγματα που αφορούν την οικογένεια. Αν κατορθώσετε να αλλάξετε τη δυναμική μεταξύ σας, τότε θα δημιουργήσετε νέες θετικές ισορροπίες στις οικογενειακές σας σχέσεις και έτσι μόνο θα παρέχετε ασφαλές πλαίσιο για τις αναζητήσεις των παιδιών σας. Ο σύζυγός σας χρειάζεται να σκεφτεί για τις επιπτώσεις που έχει η στάση του. Χρειάζεται να εκτιμήσει τον αντίκτυπο που έχει για όλους σας η έλλειψη συνεργασίας και συνεννόησης.

Η κόρη σας χρειάζεται ακριβώς αυτό: ένα ασφαλές πλαίσιο για τις αναζητήσεις της. Όσο ο πατέρας της απειλεί και τρομοκρατεί συναισθηματικά, τόσο δεν δημιουργείται αυτή η συνθήκη ασφάλειας. Επισημάνετε στον σύζυγό σας ότι στην πραγματικότητα εσείς οι γονείς δε διαφωνείτε ως προς την ακαταλληλότητα αυτής της σχέσης για το παιδί σας. Η επίδρασή σας όμως στον κόσμο και τις επιλογές της θα καθοριστεί από τον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζετε το παιδί σας για να του μεταδώσετε τη γνώμη σας, την ανησυχία σας και τους προβληματισμούς σας.

Αυτό που χρειάζεται από εσάς είναι μια ανοιχτή σχέση εμπιστοσύνης. Μόνο αν έχετε πρόσβαση στη ζωή της, θα μπορέσετε και να την υποστηρίξετε στην οριοθέτηση των επιλογών της και να την προστατεύσετε. Και για να έχετε πρόσβαση στη ζωή της, η προϋπόθεση είναι να σας έχει εμπιστοσύνη. Βρισκω σωστή την ως τώρα προσέγγισή σας με την έννοια ότι δηλώνετε τις επιφυλάξεις σας, αλλά ταυτόχρονα δίνετε χώρο στην ίδια την κόρη σας να διαμορφώσει την εμπειρία της σχέσης της ενώ αξιοποιεί την δική σας σχέση ως ασφαλές καταφύγιο.

Όπως ήδη κάνετε, μην κατηγορείτε το αγόρι της και μην κατακρίνετε την κόρη σας γιατί έτσι είναι βέβαιο ότι θα την απομακρύνετε. Συζητήστε μαζί της με αφορμές από την σχέση της για τα χαρακτηριστικά των υγιών και μη υγιών σχέσεων. Προσπαθήστε να κατανοήσετε τους τρόπους με τους οποίους η κόρη σας γοητεύεται από το αγόρι.

Αν η ίδια δεν απομυθοποιήσει τις διαστάσεις που της ασκούν γοητεία, δε θα απομακρυνθεί από την σχέση αυτή. Η απομυθοποίηση μόνο μέσα από την εμπειρία της σχέσης μπορεί να προκύψει. Φυσικά εσείς μπορείτε και οφείλετε να την καθοδηγήσετε αλλά όχι μέσα από την απόπειρα για επιβολή και εξαναγκασμό. Διατηρώντας μια ανοιχτή σχέση με την κόρη σας θα μπορέσετε να έχετε επιρροή στις επιλογές της. Βοηθήστε την να κατανοήσει την οπτική σας.

Το ζητούμενο δεν είναι κατά τη γνώμη μου να απαλλαγεί η κόρη σας από την τωρινή της σχέση. Το ζητούμενο είναι μακροπρόθεσμα να μάθει να διαχωρίζει μεταξύ υγιών και μη υγιών σχέσεων. Και να μάθει ακόμα να αναγνωρίζει πώς η ίδια εμπλέκεται σε δεσμούς, με ποια κίνητρα και με ποια κριτήρια διαμορφώνει τις επιλογές της.

Δεν υπάρχει τρόπος να αλλάξετε την εμπειρία της κόρης σας. Δεν υπάρχει τρόπος να επισπεύσετε την εξέλιξη της σχέσης προς την επιθυμητή για εσάς κατεύθυνση. Οποιαδήποτε απόπειρα να επιβάλλετε, θα καταλήγει σε αδιέξοδο στη μεταξύ σας σχέση και σε επιλογές που η κόρη σας θα κάνει χωρίς να σας λαμβάνει υπόψη της.

Η κόρη σας χρειάζεται να ζήσει η ίδια την εμπειρία της και να κατανοήσει τον εαυτό της μέσα από αυτή. Σε αυτή την κατανόηση θα την βοηθήσετε εσείς οι γονείς αφού δημιουργήσετε τις συναισθηματικές και επικοινωνιακές συνθήκες που θα επιτρέπουν στην άποψή σας και να την αφορά και να την επηρεάζει με θετικούς τρόπους.