Γράφει για το efiveia.gr η Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια Ιωάννα Νικολάτου.
Κατάθλιψη, καταθλιπτικά συμπτώματα, καταθλιπτικός… Λέξεις που αρχίζουν να γίνονται όλο και πιο συχνές στο καθημερινό μας λεξιλόγιο. Ποια είναι όμως η εικόνα ενός εφήβου που έχει κατάθλιψη; Πώς μπορούμε να τον αναγνωρίσουμε και να τον βοηθήσουμε;
ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΣΗΜΑΔΙΑ?
Αρχικά, θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι η κατάθλιψη είναι μία «ύπουλη» κατάσταση, καθώς είναι δύσκολα αναγνωρίσιμη από αυτόν που πάσχει. Συνήθως, γίνεται αντιληπτό από τους γύρω ανθρώπους που συναναστρέφονται το άτομο με τα καταθλιπτικά συμπτώματα και τον παροτρύνουν για θεραπεία.
- Το κυριότερο που παρατηρεί κάποιος σε ένα καταθλιπτικό ασθενή είναι η αλλαγή στη διάθεσή του. Δεν έχει όρεξη να κάνει πράγματα που έκανε στο παρελθόν, δεν έχει διάθεση να συναναστραφεί κόσμο, δείχνει στενοχωρημένος και «σαν να βαριέται» συνέχεια, «είναι πεσμένος».Στην ηλικία της εφηβείας τα συμπτώματα αυτά μπορεί να συνοδευτούν από ευερεθεστότητα και απότομες αντιδράσεις ενός εφήβου.
- Επιπλέον, παρατηρούνται αλλαγές στην όρεξη του για φαγητό, είτε υπερβολική όρεξη είτε πολύ μειωμένη.
- Αλλαγές στον ύπνο του ατόμου.
- Αισθάνεται κουρασμένος ενώ μπορεί να μην έκανε τίποτα όλη μέρα.
- Δυσκολίες στη μνήμη και στη συγκέντρωση.
- Αίσθημα αναξιότητας και ενοχής.
- Σκέψεις αυτοκτονίας ή αυτοκαταστροφής γενικά.
ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΑΝΟΥΝ ΟΙ ΓΟΝΕΙΣ
Η κυρία Νικολάτου απαντά στο efiveia.gr για το τι πρέπει να κάνει κανείς αν τα παραπάνω συμπτώματα (έστω τα πέντε από αυτά) ταιριάζουν στον έφηβο.
- Η μαγική λέξη είναι η κινητοποίηση του ατόμου αυτού! Μην το αφήσετε να κλειστεί στο σπίτι και στον εαυτό του. Ακόμα κι αν δεν έχει διάθεση (που δεν θα έχει) προσπαθήστε να βρείτε κάποιο κίνητρο για να τον κάνετε να πάει μαζί σας έστω και για μισή ώρα μία βόλτα.
- Όταν αναφερόμαστε σε έναν καταθλιπτικό έφηβο πιθανόν η προσέγγισή του να μην είναι εύκολη. Αυτό που μας είναι πολύ σημαντικό είναι να του δείξετε, συζητώντας μαζί του, με διακριτικό και όχι επιθετικό τρόπο, ότι η εικόνα του έχει αλλάξει και να προσπαθήσετε να μοιραστεί μαζί σας αυτό που τον απασχολεί.
- Επίσης, όλα του φαίνονται βουνό. Βοηθήστε τον, όχι με το να κάνετε εσείς τις υποχρεώσεις του αλλά βάζοντας μικρούς μικρούς στόχους κάθε φορά που θα τους καταφέρνει και θα αισθάνεται ικανός.
- Τονώστε την αυτοπεποίθησή του καθημερινά. Τα άτομα αυτά αισθάνονται ανάξια, ανίκανα και έχουν ενοχές για όλα.
ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΡΟΣΕΧΩ ΟΤΙ:
Η κατάθλιψη δεν μας αφήνει να νιώσουμε καλύτερα, να δούμε τον εαυτό μας πιο αισιόδοξα, να ελπίσουμε σε κάποια αλλαγή. Αρκετές φορές δεν μπορούν να μας βοηθήσουν ούτε τα άτομα του περιβάλλοντός μας. Ό,τι και να μας λένε εμείς το παίρνουμε στραβά. Δίνουμε σε όλα αρνητικό νόημα. Βλέπουμε μόνο την κακή όψη των πραγμάτων. Για αυτόν το λόγο, αν οι γονείς δουν ότι δεν είναι αποτελεσματική η παρέμβασή τους στον έφηβο, χρειάζεται να απευθυνθούν σε κάποιον ειδικό για κάποιας μορφής ψυχοθεραπεία . Ανάλογα το στάδιο στο οποίο βρίσκονται τα καταθλιπτικά συμπτώματα, το άτομο μπορεί να δεχτεί να έρθει στον ειδικό μετά από μία απλή παρότρυνση («Η διάθεσή σου είναι αρκετά πεσμένη τον τελευταίο καιρό. Επειδή δεν ξέρω πώς θα μπορούσα εγώ να σε βοηθήσω θα ήθελες να πάμε σε κάποιον ειδικό να σε βοηθήσει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο;»). Σε άλλες περιπτώσεις, όπου η κατάθλιψη μπορεί να είναι προχωρημένη υπάρχουν άλλες λύσεις. Πολλοί ψυχολόγοι αναλαμβάνουν να κάνουν συνεδρίες κατ’ οίκον ώστε να βοηθήσουν στην περίπτωση που ένα άτομο δεν έχει όρεξη να πάει μέχρι το γραφείο του ειδικού.
Σε καμμία περίπτωση δε θα πρέπει οι γονείς να επαναπαυθούν και να σκεφτούν «εντάξει μωρέ θα περάσει». Όπως προαναφέραμε η κατάθλιψη είναι μια ύπουλη κατάσταση ειδικά στην εφηβεία και δεν ξέρουμε μέχρι που είναι διατεθεμένο το άτομο να φτάσει από την απόγνωσή του.!