Πώς να διδάξω δεξιότητες διαχείρισης χρόνου στον/στην έφηβό/-ή μου;

Γράφει στο efiveia.gr η Κλινική Ψυχολόγος Βέρα Αδαμοπούλου

Ενώ ο έφηβός σας μπορεί να πιστεύει ότι είναι καλό να περιμένει μέχρι το τελευταίο δυνατό δευτερόλεπτο για να ολοκληρώσει την εργασία του στο γυμνάσιο/λύκειο, η αναβλητικότητα μπορεί να αποτελέσει ένα μεγάλο πρόβλημα αργότερα στη ζωή του.

Μπορεί να διαπιστώσει ότι η αναμονή έως τη τελευταία δυνατή στιγμή σημαίνει μια απροσδόκητη ασθένεια, μια έκτακτη ανάγκη ή ένα πρόβλημα που θα τον/την εμποδίσει να ολοκληρώσει την υποχρέωσή του/της. Οι μελλοντικοί προϊστάμενοι ή καθηγητές πανεπιστημίων δεν είναι πιθανό να δεχτούν καθυστερημένη εργασία – ή τις δικαιολογίες που συνοδεύουν καθυστερημένα έργα. 

Οι έφηβοι που δε μαθαίνουν δεξιότητες διαχείρισης χρόνου, διατρέχουν τον κίνδυνο να γίνουν δια βίου χρονοτριβείς. Και η αναβλητικότητα θα μπορούσε να προκαλέσει δυσκολίες που κυμαίνονται από επίπεδα υψηλού στρες, έως προβλήματα σχέσης. 

Είναι σημαντικό να διδάξετε στον/στην έφηβό/-η σας πώς να συμπεριφέρεται υπεύθυνα. Αυτό σημαίνει να διαχειρίζεται τον χρόνο του/της με σύνεση χωρίς να απαιτούνται συνεχείς υπενθυμίσεις ή βοήθεια από εσάς για να ολοκληρώσει τη δουλειά του/της.

Τα προνόμια μιας σωστής διαχείρισης χρόνου περιλαμβάνουν:

• καλύτερες δεξιότητες λήψης αποφάσεων,
• καλύτερη απόδοση στο σχολείο και στην εργασία,
• αυξημένη ευθύνη και ανεξαρτησία,
• περισσότερες ευκαιρίες για χαλάρωση,
• περισσότερος χρόνος με οικογένεια και φίλους,
• μειωμένο άγχος όταν πλησιάζουν οι εξετάσεις στο σχολείο ή οι προθεσμίες.

Ορισμένα βήματα που μπορείτε να ακολουθήσετε για να διδάξετε στον/στην έφηβό/-ή σας τις απαραίτητες δεξιότητες διαχείρισης χρόνου, είναι τα εξής:

1. Συμβουλέψτε τον/την να γράψει το πρόγραμμά του. Ο χρόνος του παιδιού σας μπορεί εύκολα να απορροφηθεί με βιντεοπαιχνίδια ή μέσα κοινωνικής δικτύωσης εάν δεν είναι προσεκτικό. Δοκιμάστε να καταγράψετε μαζί την ημέρα του, ώστε να μπορεί να αφιερώσει χρόνο στη μελέτη του και σε άλλες υποχρεώσεις. Ενθαρρύνετέ το να προγραμματίσει και τον ελεύθερό του χρόνο, έτσι ώστε να αισθάνεται ότι έχει κάτι διασκεδαστικό να περιμένει.
2. Αποφύγετε τη γκρίνια. Μπορεί να είναι δελεαστικό να γκρινιάζετε στον/στην έφηβο/-η, ή να προσφέρετε επαναλαμβανόμενες υπενθυμίσεις. Όμως, λέγοντάς του/της να κάνει την εργασία του/της ή τις υποχρεώσεις του/της ξανά και ξανά, μειώνετε την ευθύνη του/της. Θέστε κανόνες σχετικά με τις προσδοκίες σας και ακολουθήστε τις συνέπειες όταν είναι απαραίτητο.
3. Ενθαρρύνετέ τον/την να αναπτύξει ρουτίνες. Μπορεί, για παράδειγμα, να δημιουργήσει υγιείς συνήθειες, όπως να κάνει την μελέτη του/της αμέσως μετά το σχολείο. Μόλις μπει στη ρουτίνα να κάνει πράγματα με μια συγκεκριμένη σειρά, δε θα χρειαστεί να χάσει χρόνο για να σκεφτεί τι θα κάνει στη συνέχεια.
4. Δώστε τα εργαλεία διαχείρισης χρόνου. Είτε πρόκειται για ένα πρόγραμμα στο οποίο ο/η έφηβός/-η καταγράφει τα πάντα είτε μια εφαρμογή που διαχειρίζεται, βοηθήστε τον/την να βρει τα εργαλεία που λειτουργούν καλύτερα για αυτόν/ήν. Μιλήστε για τη σημασία της δημιουργίας ενός προγράμματος και της χρήσης λιστών για να δώσετε προτεραιότητα στον χρόνο του/της με σύνεση.
5. Βοηθήστε τον/την να θέσει στόχους. Μιλήστε με το παιδί σας για τους προσωπικούς στόχους που θέλει να επιτύχει. Στη συνέχεια, βοηθήστε το να εντοπίσει πόσο χρόνο θα χρειαστεί να εργαστεί για αυτόν τον στόχο κάθε μέρα. Είτε θέλει να ασκείται για 30 λεπτά 3 φορές κάθε εβδομάδα είτε αποφασίσει να υποβάλει αίτηση εθελοντισμού ένα Σάββατο απόγευμα κάθε μήνα, ο καθορισμός στόχου είναι ένας πολύ καλός τρόπος για να το βοηθήσει να διαχειριστεί τον χρόνο του.
6. Βοηθήστε τον/την έφηβό/-ή σας να δώσει προτεραιότητα στις δραστηριότητές του/της. Είναι σύνηθες για τους εφήβους να έχουν “συγκρούσεις” στο πρόγραμμά τους. Ένα παιχνίδι μπάσκετ, ένα πάρτι γενεθλίων και μια συνάντηση με συγγενείς μπορεί να συμπίπτουν. Συζητήστε με τον/την έφηβό/-ή σας για το πώς θα δώσουν προτεραιότητα σε δραστηριότητες, με βάση τις αξίες και τις δεσμεύσεις του.
7. Διαμορφώστε καλές συνήθειες διαχείρισης χρόνου. Εάν καθυστερείτε πάντα ή εάν χάνετε πολλές προθεσμίες, το παιδί σας θα ακολουθήσει το ίδιο. Εξασκηθείτε στη διαχείριση του χρόνου σας με σύνεση και δείξτε του ότι μπορείτε να ολοκληρώσετε τις πιο σημαντικές εργασίες σε οποιαδήποτε δεδομένη ημέρα.
8. Ορίστε όρια στα ηλεκτρονικά. Ο/Η έφηβός/-ή σας μπορεί να χάσει αμέτρητες ώρες στα κοινωνικά μέσα ή να παίζει βιντεοπαιχνίδια. Καθιερώστε κανόνες που τον/την βοηθούν να δημιουργήσει υγιείς συνήθειες με το κινητό του/της τηλέφωνο και άλλες ψηφιακές συσκευές.

Να θυμάστε πως θα υπάρξουν στιγμές που θα υπολογίσει εσφαλμένα πόσο μπορεί να διαρκέσει μια δραστηριότητα ή μέρες που θα ξεχάσει μια προθεσμία. Βοηθήστε τον/την να μάθει από αυτά τα λάθη και θυμηθείτε ότι η Ρώμη δε χτίστηκε σε μια μέρα.