Όταν διαφωνούν οι γονείς. Τι αντίκτυπο μπορεί να έχει στους εφήβους;

Γράφει στο efiveia.gr η Ψυχολόγος Βασιλική Τσούτσου

Στο σύστημα της οικογένειας υπάρχουν πολλά μέλη και όπως είναι λογικό εκτός από τις καλές και ευχάριστες στιγμές, υπάρχουν και κάποιες δυσάρεστες.

Συνήθως, στο σπίτι με τους εφήβους οι διαφωνίες βρίσκονται ανάμεσα στους γονείς και στα παιδιά. Τα πιο συνηθισμένα θέματα είναι το διάβασμα, το μάζεμα του δωματίου, το ωράριο εξόδων και η χρήση των social media. Ωστόσο, είναι απόλυτα φυσιολογικό να υπάρχουν διαφωνίες ανάμεσα και στους γονείς, είτε για θέματα που αφορούν τα παιδιά, είτε για θέματα που αφορούν τη σχέση τους. Ποια είναι τα όρια λοιπόν σε αυτήν την περίπτωση; Οι γονείς μέχρι που μπορούν να διαφωνούν μπροστά στα παιδιά;

Ας δούμε αναλυτικότερα κάποιες περιπτώσεις. Όταν πρόκειται για διαφωνία των γονέων για ένα θέμα που αφορά το παιδί, όπως την ώρα επιστροφής στο σπίτι, καλό είναι οι γονείς να μην την εκφράσουν μπροστά στο παιδί. Ο έφηβος πρέπει να βλέπει ένα «κοινό μέτωπο» όταν πρόκειται για την εφαρμογή των ορίων, ειδικά για θέματα ασφάλειας. Επομένως μπορούν οι γονείς εκείνη τη στιγμή να δώσουν μια προσωρινή λύση, όπου ένας από τους δύο θα υποχωρήσει, και σε δεύτερο χρόνο, χωρίς την παρουσία του παιδιού να αποφασίσουν τι θα ισχύει σχετικά με το θέμα στο οποίο διαφωνούν. Αυτό είναι κάτι που ισχύει σε όλα τα αναπτυξιακά στάδια, αλλά ειδικά στην εφηβεία που το γνωστικό επίπεδο του παιδιού είναι πολύ υψηλό, καλό είναι να μην υπάρχουν «κενά» ανάμεσα στους γονείς ώστε να μην υπάρχει περιθώριο διαπραγμάτευσης από τον έφηβο.

Μια άλλη συχνή διαφωνία ενός ζευγαριού είναι τα οικονομικά ή κάποια διαδικαστικά θέματα που αφορούν τη λειτουργία του σπιτιού.  Σε αυτήν την περίπτωση, εφόσον η διαφωνία λύνεται με κόσμιο και λογικό τρόπο, ο έφηβος θα αποκομίσει κάποιες χρήσιμες πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο που λειτουργεί ένα «σπιτικό». Ωστόσο, και εδώ χρειάζεται προσοχή. Ίσως ακούγοντας τη διαφωνία των γονέων, το παιδί να θεωρήσει ότι είναι υπεύθυνο, λόγω των αυξημένων υποχρεώσεών του (φροντιστήρια, βόλτες, ρούχα) και να νιώσει άσχημα. Επομένως, ναι, μπορούν να ακούγονται οι δημιουργικές διαφωνίες σχετικά με πρακτικά θέματα ώστε το παιδί να είναι ενήμερο, προσοχή όμως όταν ο έφηβος γίνεται μέτοχος και «δικαστής» της κατάστασης.

Μια ακόμη διαφωνία που μπορεί να υπάρχει είναι σχετικά με τον ρόλο κάποιον προσώπων της οικογένειας. Ειδικά όταν πρόκειται για αγαπημένα πρόσωπα του εφήβου όπως γιαγιά, παππούς, θείος, τότε δε χρειάζεται να γνωρίζει τι ακριβώς συμβαίνει ανάμεσα στους γονείς του και τα αυτά τα πρόσωπα. Έτσι η άποψη και τα συναισθήματα που έχει καλλιεργήσει θα παραμείνουν ανεπηρέαστα.

Τέλος, ένα ζευγάρι μπορεί να διαφωνήσει για θέματα που αφορούν τη μεταξύ τους σχέση. Σε αυτή τη διαφωνία καλό είναι να μην εμπλέκεται ο έφηβος, γιατί αυτόματα και ασυνείδητα θα κληθεί να κρίνει και υπερασπιστεί έναν από τους δύο γονείς. Ο έφηβος μπορεί να κρίνει τον γονέα μόνο ως προς τον γονεϊκό ρόλο και όχι ως προς τον συντροφικό. Αυτό είναι δουλειά των συζύγων.

Συνοψίζοντας, να σημειώσουμε ότι πρέπει οι γονείς να προσέχουν με ποιον τρόπο διαφωνούν μπροστά στα παιδιά τους. Αν φροντίζουν να διατηρείται μια διαφωνία στο επίπεδο της επιχειρηματολογίας και του σεβασμού της άποψης του άλλου, είναι σίγουρα ωφέλιμο για το παιδί ώστε να δει ένα υγιές πρότυπο επίλυσης συγκρούσεων. Αν όμως οι διαφωνίες καταλήγουν σε άσχημους τσακωμούς όπου υπάρχει υποτίμηση, χαρακτηρισμοί ακόμη και βία, τότε το παιδί αναγκάζεται είτε να απομονωθεί (δυσλειτουργικά) είτε να εμπλακεί ώστε να βοηθήσει. Επομένως, δεν κοιτάμε μόνο την θεματολογία της διαφωνίας, αλλά και τον τρόπο που διαφωνούμε. Αν το ζευγάρι δυσκολεύεται να διαχειριστεί με πολιτισμένο τρόπο τις διαφωνίες του καλό είναι να συμβουλευτεί κάποιον ειδικό.