efiveia.gr
Ερωτήματα αναγνωστών

Ο γιος μου από τότε που μπήκε στο γυμνάσιο, δεν δείχνει ενδιαφέρον για τίποτα και έγινε δύσκολο στη συνεργασία παιδί

Ευφροσύνη Αλεβίζου

Ερώτημα αναγνώστριας

Έχω έναν γιο σχεδόν 15 ετών και μια κόρη 11. Ο γιος μου από τη στιγμή που ξεκίνησε το Γυμνάσιο έγινε ένα δύσκολο στη συνεργασία παιδί. Προσπαθώ να ανοίξω συζητήσεις για το πως μπορούμε να αποφεύγουμε τους καβγάδες και τις εντάσεις είτε μεταξύ εκείνου και ημών των γονιών του, είτε μεταξύ εκείνου και της αδερφής του. Αρνείται να κάνουμε συζήτηση λέγοντας πως γινόμαστε βαρετοί και πως δεν τον ενδιαφέρει τι πιστεύουμε και σκεφτόμαστε. Ειδικά τον τελευταίο χρόνο είναι συνεχώς θυμωμένος- κυρίως μαζί μου, μιας και εγώ είμαι περισσότερο στο σπίτι και προσπαθώ να βάλω τους κανόνες (πχ. χρόνος στον υπολογιστή ή στο κινητό). Νιώθει μόνιμα χωρίς συγκεκριμένο λόγο αδικημένος, μας μιλάει υποτιμητικά άσχημα και αποδίδει μέτρια στο σχολείο, μετά από τη δική μου πίεση. Η αλήθεια είναι ότι και εγώ υψώνω πια πολύ συχνά τον τόνο της φωνής μου αφού όλα τα πράγματα από το σημαντικότερο ως το πιο ασήμαντο χρειάζεται να τα πω αμέτρητες φορές. Σταμάτησε τον αθλητισμό και δεν δείχνει ενδιαφέρον για τίποτα. Έχει φίλους τους οποίους γνωρίζουμε και είναι ειλικρινής σε ό,τι αφορά το που πηγαίνει όταν βγαίνει και με ποιους γι’ αυτό και δεν τον περιορίζουμε σε αυτόν τον τομέα. Κλείνεται στον εαυτό του και όλη τη μέρα ακούει μουσική από ακουστικά για να μην του απευθύνουμε τον λόγο. Με τον πατέρα του δεν δείχνει θυμό αλλά κρατάει αποστάσεις ενώ παλιότερα ήταν πολύ κοντά. Είναι σαν να έχει σηκώσει έναν τοίχο και προσπαθούμε να βρούμε τον τρόπο να επικοινωνήσουμε


Απαντά η Δρ. Αναπτυξιακής Ψυχολογίας-Ψυχοθεραπεύτρια Ευφροσύνη Αλεβίζου

Όπως αντιλαμβάνεστε, είναι αδύνατον να έχω συνολική εικόνα της προσωπικότητας του γιου σας και των ζητημάτων που τον προβληματίζουν, ούτε φυσικά και  των δυναμικών που λειτουργούν στην οικογένειά σας μέσα από τις σύντομες πληροφορίες που δίνετε. Θα προσπαθήσω παρόλα αυτά να σας κατευθύνω στην προσπάθειά σας να αποκαταστήσετε την επικοινωνία με το παιδί σας.

Ας τοποθετήσουμε λοιπόν τις συμπεριφορές και τα γεγονότα μέσα στο πλαίσιό τους ώστε να μπορέσουμε να τα κατανοήσουμε. Ας δούμε μαζί τι μπορεί να έχει συμβεί, τι έχει συμβάλλει στη δημιουργία του «τείχους» που περιγράφετε στην επικοινωνία σας με το παιδί σας.

Αναφέρεστε σε μια δυσκολία στη σχέση σας που προέκυψε όταν ο γιος σας  ξεκίνησε το Γυμνάσιο. Δεν είναι ασυνήθιστο, τα παιδιά να εκφράζουν την διαφοροποίησή τους από τους γονείς μπαίνοντας στην εφηβεία. Αυτή η διαφοροποίηση μπορεί να εκφραστεί με διάφορους τρόπους και μοτίβα συμπεριφορών που μπορεί να θέτουν σε αμφισβήτηση τις μέχρι τότε ισορροπίες στο οικογενειακό σύστημα. Ανατρέξτε λοιπόν στην πρώτη φάση απόπειρας για διαφοροποίηση από πλευράς του γιου σας και σκεφτείτε πώς ως οικογένεια αποπειραθήκατε να την διαχειριστείτε. Δείξατε την απαιτούμενη κατανόηση για τις ψυχοσωματικές και κοινωνικές αλλαγές που άρχιζε να βιώνει ο γιος σας; Ή μήπως επιμείνατε σε προηγούμενα πρότυπα συμπεριφορών και επικοινωνίας που δεν ταίριαζαν πια στην αναπτυξιακή φάση ζωής του παιδιού σας; Δεν είναι ασυνήθιστο για τους γονείς να καθυστερούν να αντιληφθούν τις αλλαγές που βιώνουν τα παιδιά τους ώστε  να ανταποκριθούν σε αυτές με λειτουργικούς τρόπους.  Έτσι,  μπορεί εύκολα μια οικογένεια να οδηγηθεί σε έναν φαύλο κύκλο δυσλειτουργικής επικοινωνίας.

Μιλάτε ακόμα για την πίεση που ασκείτε για σχολικές επιδόσεις. Υποθέτω ότι ένας παράγοντας που δυσκολεύει την επικοινωνία σας μπορεί να είναι και αυτός.  Αναρωτιέμαι αν έχετε ακριβή εικόνα του τι ακριβώς συμβαίνει με τις σχολικές επιδόσεις του γιου σας. Θέλω να πω ότι η επίδοση είναι το αποτέλεσμα, το τι όμως συμβάλλει σε αυτή είναι ο κρίσιμος παράγοντας προς διερεύνηση. Πολλά παιδιά δυσκολεύονται στο Γυμνάσιο και αδυνατούν να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις του παρουσιάζοντας έναν συνδυασμό μαθησιακών και ψυχοσυναισθηματικών δυσκολιών. Αυτές οι δυσκολίες προκαλούν αίσθημα ματαίωσης που σχετικά εύκολα οδηγεί τους εφήβους σε παραίτηση.

Όπως βέβαια έχετε διαπιστώσει και εσείς, η πίεση και οι φωνές έχουν κατά κανόνα αντίθετα από τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Αντί να πιέζετε για σχολικές επιδόσεις θα σας πρότεινα να προσπαθήσετε να ανιχνεύσετε τις αδυναμίες του παιδιού σας ώστε να το βοηθήσετε όπου χρειάζεται καθώς και τις πλευρές του που μπορεί να καλλιεργηθούν προς την κατεύθυνση της δημιουργίας κινήτρου για μάθηση και δημιουργική ενασχόληση. Με άλλα λόγια, σε τι είναι καλός ο γιος σας και πώς μπορείτε να τον βοηθήσετε να εκφράσει το δυναμικό που διαθέτει; Το σχολείο έχει ημερομηνία αποφοίτησης. Το ζητούμενο είναι μέχρι αυτή την ημερομηνία να έχουμε ενθαρρύνει  τα παιδιά προς την καλλιέργεια εσωτερικών κινήτρων και ενδιαφερόντων  ώστε να γίνουν στο μέλλον δημιουργικά άτομα.

Επίσης, δεν μου είναι ξεκάθαρο τι εννοείτε όταν λέτε ότι «δεν δείχνει ενδιαφέρον για τίποτα». Είχε αναπτύξει κάποια ενδιαφέροντα σε μικρότερες ηλικίες; Ποια ήταν η σχέση του με τον αθλητισμό; Μήπως μέχρι μια ηλικία συμμορφωνόταν προς δραστηριότητες και ενδιαφέροντα που εσείς του προτείνατε και μπαίνοντας στην εφηβεία δεν ανέπτυξε κάποιο άλλο ενδιαφέρον μέσα από προσωπική του προτίμηση; Αυτό που ίσως χρειάζεται στην παρούσα φάση είναι να τον βοηθήσετε και να τον κατευθύνετε προς την ανίχνευση ενδιαφερόντων χωρίς όμως να προσπαθείτε να του επιβάλλετε την άποψή σας.

Θα ήθελα ακόμα να ξέρω αν η έλλειψη ενδιαφερόντων στην οποία αναφέρεστε αντανακλά ένα προφίλ συναισθηματικά  αποσυρμένου εφήβου. Δηλαδή,  δείχνει ο γιος σας να μην μπορεί να κινητοποιηθεί για οτιδήποτε, να μην τον νοιάζει για τίποτα; Αν η απάντηση σε αυτά τα ερωτήματα είναι θετική, τότε θα πρέπει να αναζητηθεί άμεσα η βοήθεια ειδικού που θα ανιχνεύσει πιθανές συναισθηματικές δυσκολίες όπως είναι η κατάθλιψη που συχνά υποβόσκει πίσω από περιγραφές έλλειψης ενδιαφερόντων. Υποθέτω παρόλα αυτά ότι αυτή δεν είναι η περίπτωση του γιου σας επειδή  αναφέρεστε στις παρέες και τις φιλίες του και μάλιστα με θετικό- απ’ ότι αντιλαμβάνομαι – τρόπο.

Ένα ενθαρρυντικό στοιχείο που διακρίνω  στην περιγραφή σας είναι ότι αναρωτιέστε για τις δικές σας συμπεριφορές και τον αντίκτυπο που έχουν στην επικοινωνία με το παιδί σας. Το να αναρωτιόμαστε είναι φυσικά το πρώτο βήμα για να αλλάξουμε δυσλειτουργικά πρότυπα επικοινωνίας.  Όπως ήδη πιθανόν φαντάζεστε λοιπόν θα σας προτείνω να εγκαταλείψετε την πίεση και τις φωνές ως τρόπο προσέγγισης του γιου σας και να υιοθετήσετε θετικά πρότυπα επικοινωνίας στα οποία είναι πολύ πιο πιθανό να ανταποκριθεί θετικά και ο ίδιος.

Είμαι σίγουρη ότι ο γιος σας θα ανταποκριθεί σε μια θετική προσέγγιση από πλευράς σας. Δεν εννοώ με αυτό βέβαια ότι η αποκατάσταση της επικοινωνίας θα γίνει αυτόματα. Θα χρειαστεί υπομονή από πλευράς σας και συνεχείς απόπειρες για προσέγγιση οι οποίες θα αποδώσουν μακροπρόθεσμα, όσο και αν το παιδί σας φαίνεται αρχικά κλειστό. Η αλλαγή στη δική σας συμπεριφορά θα γίνει κατανοητή και σταδιακά θα δημιουργήσει στον γιο σας μια πιο ανοιχτή διάθεση για επικοινωνία. Είναι αυτονόητο ότι στην προσπάθεια για αποκατάσταση της επικοινωνίας θα πρέπει να εμπλακείτε και οι δύο γονείς. Το επισημαίνω αυτό διότι αντιλαμβάνομαι από τα λεγόμενά σας ότι υπάρχει μεγαλύτερη εμπλοκή δική σας σε σύγκριση με αυτή του πατέρα. Παρόλο που αυτή η κατανομή των ρόλων είχε αρνητικά αποτελέσματα, θα σας πρότεινα στην παρούσα φάση να χρησιμοποιήσετε  την σχέση πατέρα γιου, την σχέση δηλαδή που έχει υποστεί τις λιγότερες τριβές ως γέφυρα στην επικοινωνία της οικογένειας.  Δώστε χώρο στον πατέρα και τον γιο να πλησιάσουν μεταξύ τους εκ νέου.

Η πιο ανοιχτή και θετική επικοινωνία θα σας επιτρέψει να αντιληφθείτε το συναισθηματικό μήνυμα πίσω από τις συμπεριφορές του παιδιού σας. Γιατί αρνείται την επικοινωνία μαζί σας; Γιατί πιστεύει ότι δεν τον καταλαβαίνετε; Γιατί αποσύρεται και απομονώνεται όταν είναι στο σπίτι; Τι προσπαθεί να σας πει; Λόγω της φάσης ζωής στην οποία βρίσκονται οι έφηβοι συχνά περνούν τα μηνύματά τους με τρόπους που εκνευρίζουν και θυμώνουν τους ενήλικες που σχετίζονται μαζί τους. Είναι όμως δουλειά των ενηλίκων να αποκρυπτογραφήσουν τους κώδικες επικοινωνίας του εφήβου και να κατανοήσουν το νόημα των συμπεριφορών του. Πολλές φορές η αδιάφορη και κλειστή στάση υποκρύπτει συναισθηματικές δυσκολίες. Μόνο αν διαπεράσουμε το προστατευτικό κάλυμμα της αδιαφορίας ή και της αντιδραστικότητας και προκλητικότητας που χρησιμοποιεί ο έφηβος θα μπορέσουμε να καταλάβουμε τι του συμβαίνει και πώς αισθάνεται. Είναι αυτονόητο ότι οι γονείς μπορεί να δυσκολεύονται και να αισθάνονται ότι δεν μπορούν να τα καταφέρουν μόνοι τους. Σε αυτή την περίπτωση αναζητάμε φυσικά τη βοήθεια του ειδικού εξηγώντας και στον έφηβο την ανάγκη και την επιθυμία για αποκατάσταση της σχέσης καθώς και την αδυναμία μας να την επιδιώξουμε χωρίς βοήθεια και καθοδήγηση.

Ούτε το ζήτημα των κανόνων και των ορίων στο οποίο επίσης αναφέρεστε είναι εύκολο να αποκατασταθεί.  Και για να γίνω πιο ακριβής, το ζήτημα των ορίων δεν είναι καν δυνατόν να τεθεί μέσα σε ένα πλαίσιο κακής επικοινωνίας. Αν δεν αποκατασταθεί η επικοινωνία,  το ζήτημα των ορίων θα αποτελεί  μόνιμο πεδίο αναμέτρησης δυνάμεων με τον έφηβο. Αν όμως βελτιωθεί η επικοινωνία, σίγουρα θα κερδίσετε τον σεβασμό του εφήβου ως προς τα όρια που θέτετε εφόσον ανταποκρίνονται με τρόπο ρεαλιστικό και στις ανάγκες του ίδιου.

Το κλίμα που περιγράφετε είναι συγκρουσιακό. Δοκιμάστε μια προσέγγιση μεγαλύτερης ανοχής και κατανόησης επιλέγοντας πολύ προσεκτικά τα ζητήματα για τα οποία πραγματικά αξίζει τον κόπο να έρχεστε σε σύγκρουση με το παιδί σας.  Συχνά οι ενήλικες παίρνουν προσωπικά τις απόψεις των εφήβων.  Είναι αλήθεια ότι ο γιος σας, σας υποτιμά ή μήπως εκφράζεται υποτιμητικά για τον κόσμο των αξιών που εκπροσωπείτε; Αν συζητούσατε μαζί του χωρίς κριτική διάθεση θα αντιλαμβανόσασταν πώς αισθάνεται πραγματικά για σας. Το να απορρίπτουν οι έφηβοι στοιχεία του κόσμου των ενηλίκων μπορεί να οδηγεί και σε δημιουργική στάση ζωής. Όσο για στοιχεία που αποτελούν αξίες ζωής για την οικογένειά σας, τα έχετε ήδη περάσει από μικρότερες ηλικίες στο παιδί σας λειτουργώντας ως πρότυπα.  Έτσι, θα σας πρότεινα ταυτόχρονα και μια προσέγγιση γνωριμίας. Με άλλα λόγια, θα  σας πρότεινα να πλησιάσετε το παιδί σας με στόχο να γνωρίσετε τον κόσμο του. Τι τον ενδιαφέρει; Τι κάνει με τους φίλους του; Τι ονειρεύεται; Τι τον ανησυχεί; Τι τον φοβίζει; Ανοίξτε την δίοδο επικοινωνίας ώστε να σας εμπιστευθεί και να μοιραστεί τον κόσμο του μαζί σας.

Διαβάστε επίσης:

Φοβάμαι ότι η κόρη μου θα πληγωθεί ξανά από τη σχέση της και δεν ξέρω αν πρέπει να μιλήσω στον σύζυγό μου

Ευφροσύνη Αλεβίζου

Το τελευταίο διάστημα αντιμετωπίζουμε πρόβλημα συμπεριφοράς με την κόρη μου

Ευφροσύνη Αλεβίζου

Τι πρέπει να κάνω ώστε η έφηβη αδελφή μου να μην επηρεάζεται από το αγόρι της, χωρίς ωστόσο να χάσω την εμπιστοσύνη που μου έχει;

Ευφροσύνη Αλεβίζου

Τα παιδιά μου παίζουν συνέχεια με το PlayStation!

efiveia.gr

Τα παιδιά μου ολοένα και απομακρύνονται…

Ευφροσύνη Αλεβίζου

Τα έφηβα παιδιά μου τσακώνονται συνέχεια…

Ευφροσύνη Αλεβίζου

Αφήστε σχόλιο

Social Media Auto Publish Powered By : XYZScripts.com