Ο έφηβος γιός/ κόρη φέρνει τη σχέση του/της στο σπίτι. Τι στάση πρέπει να κρατήσω ως γονιός;

Γράφει στο efiveia.gr η Ψυχολόγος Μαρία Σκαρλάτου

Καταρχήν ας ξεκινήσουμε από μια θετική οπτική. Για να φέρει ο έφηβος /η τη σχέση του  στο σπίτι, αυτό υποδηλώνει μια καλή σχέση επικοινωνίας με τοn γονιό. Ο έφηβος που αισθάνεται  ότι η οικογένεια δεν αποδέχεται τον ίδιο και δεν εγκρίνει τις επιλογές του, θα αποφύγει να φέρει σε επαφή τους φίλους του ή τη σχέση του με τα πρόσωπα της οικογένειας. Μια συχνή ερώτηση των γονιών αφορά τα όρια που πρέπει να βάλουν οι ίδιοι σε αυτή τη συνήθεια ώστε να μην γίνεται κατάχρηση της από τον έφηβο.

Οι έφηβοι λόγω αναπτυξιακής φάσης χρειάζονται μια ξεκάθαρη οριοθέτηση ώστε η κατάσταση να μην δημιουργήσει προβλήματα στην συνύπαρξη και αλληλεπίδραση του εφήβου με το γονιό. Έχοντας σαν δεδομένο ότι το σπίτι είναι ένας ασφαλής και προσωπικός χώρος για τα μέλη της οικογένειας, θα πρέπει όλοι να νιώθουν ότι έχουν δικαίωμα να φέρνουν στο χώρο τους ανθρώπους που επιλέγουν, διατηρώντας το δικαίωμα της ιδιωτικότητας αλλά και του σεβασμού του προσωπικού χώρου κάθε μέλους. Τους κανόνες στο σπίτι τους διαμορφώνουν οι ενήλικες λαβαίνοντας υπόψη τις ανάγκες των μελών.

Επειδή κάθε οικογένεια είναι μοναδική, ιδιαίτερη και διαφορετική, είναι καλό να γίνονται ξεκάθαροι οι κανόνες. Αντί να αναλωθούν οι γονείς σε φράσεις του τύπου: δεν έχει σπίτι η φίλη/ο φίλος σου; δεν έχει γονείς να τον /την μαζέψουν; δεν αισθάνομαι ότι μπαίνω σπίτι μου όταν όλη την ώρα αυτός η αυτή είναι εδώ; Γιατί είστε συνέχεια στο καθιστικό και μας ξεβολεύετε; πάλι εδώ είστε εσείς;  Είναι καλύτερη επιλογή η οδός της συζήτησης με τον έφηβο.

Φυσικά σημαντικό ρόλο παίζει η ηλικία ως προς την οριοθέτηση. Διαφορετική διαχείρηση και διαφορετική αντιμετώπιση θα υπάρξει για έναν έφηβο/η 17 χρονών και διαφορετική για ένα 14χρονο έφηβο. Το πρώτο που χρειάζεται να οριστεί μετά από συζήτηση είναι  η συχνότητα των επισκέψεων, το αν θα μένουν στον κοινόχρηστο χώρο ή στο δωμάτιο του εφήβου, ο χρόνος παραμονής, χωρίς απαραίτητα αυστηρές και άκαμπτες γραμμές, ώστε κι ο έφηβος να αισθάνεται ότι μπορεί να βιώνει τη σχέση του στην ασφάλεια του σπιτιού του. Είναι προτιμότερο να απομονωθεί με τη σχέση του στο σπίτι του, παρά σε μέρη που δεν είναι ασφαλή εκτός σπιτιού, με έκθεση του σε κινδύνους.

Από την άλλη οι γονείς δεν είναι καλό να αισθάνονται εισβολή στον προσωπικό τους  χώρο. Η διακριτικότητα και ο σεβασμός και από την πλευρά του γονιού και από την πλευρά του εφήβου είναι απαραίτητη. Αν για παράδειγμα ο γονιός νιώθει άβολα όταν το ζευγάρι είναι στο σπίτι ή ο έφηβος αισθάνεται πιεσμένος όταν ο γονιός βρίσκεται στοn χώρο, μπορεί να συζητηθεί π.χ. το να απουσιάζει εκτός σπιτιού ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα.

Μεγαλύτερη βαρύτητα θα πρέπει να δοθεί στην ενημέρωση του εφήβου στο κομμάτι των σχέσεων, ώστε να λειτουργεί όσο πιο υπεύθυνα γίνεται. Η ανάληψη μιας υπεύθυνης στάσης όταν καλλιεργείται στην οικογένεια από μικρότερη ηλικία, δίνει στον έφηβο τη δυνατότητα επιλογών και την ανάπτυξη κριτικής ικανότητας.

Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί από τους γονείς στην περίπτωση που ζητηθεί από τον έφηβο διανυκτέρευση στο σπίτι της οικογένειας, πρέπει να λάβουν υπόψη τους ότι μιλάμε για ανηλίκους, οπότε προκύπτουν και νομικά ζητήματα. Σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να υπάρχει η επικοινωνία και άδεια από τον άλλο γονιό.

Η διάθεση για διάλογο με τον έφηβο είναι το πιο βοηθητικό μέσο για να βρεθούν ισορροπίες, να αναζητηθούν λύσεις και να ρυθμιστούν καταστάσεις. Η υπερβολική αυστηρότητα και η μεγάλη χαλαρότητα δεν βοηθούν ώστε ο έφηβος να ωριμάσει και να γίνει υπεύθυνος για τις πράξεις του. Χρειάζεται μια προσέγγιση βασισμένη στον διάλογο, την κατανόηση και τη διάθεση για ειλικρινή επικοινωνία. Αυτό είναι δύσκολο να οικοδομηθεί στην εφηβεία αν νωρίτερα δεν έχουν μπει οι βάσεις.