efiveia.gr
Φιλία, Σεξ & Σεξουαλικότητα

Ζητήματα φύλου στην εφηβεία: Οι αναζητήσεις των εφήβων και ο ρόλος της οικογένειας στην υποστήριξή τους

Ζητήματα φύλου στην εφηβεία: Οι αναζητήσεις των εφήβων και ο ρόλος της οικογένειας στην υποστήριξή τους
Ευφροσύνη Αλεβίζου

Γράφει στο efiveia.gr η Δρ. Αναπτυξιακής Ψυχολογίας – Ψυχοθεραπεύτρια Ευφροσύνη Αλεβίζου

Ταυτότητα φύλου, ρευστότητα φύλου, δυσφορία φύλου, διεμφυλικότητα…

Τι σημαίνουν όλα αυτά;

Το σημερινό, όπως και τα επόμενα άρθρα μου στο efiveia.gr, προκύπτουν από το αίτημα όλο και περισσότερων γονέων, αλλά και εκπαιδευτικών και ειδικών της ψυχικής υγείας να κατανοήσουν ζητήματα που σχετίζονται με το φύλο και την έκφρασή του. Φαίνεται ότι προκύπτουν νέες διαστάσεις στην αναζήτηση και την έκφραση των νέων ανθρώπων, που εμείς οι ενήλικες συχνά δυσκολευόμαστε να ακολουθήσουμε.

Ο στόχος μου είναι να σας βοηθήσω να κατανοήσετε τα ζητήματα φύλου, όπως αυτά προκύπτουν μέσα από τους πειραματισμούς και τις αναζητήσεις των παιδιών και ιδιαίτερα των εφήβων. Στόχος μου είναι επίσης να σας βοηθήσω να κατανοήσετε την ποικιλομορφία που αφορά την έκφραση αυτών των ζητημάτων και να αναθεωρήσετε πιθανόν τις απόψεις σας σχετικά με τη φυσιολογικότητα κάποιων καταστάσεων και εκδηλώσεων. Για να μπορέσουμε όμως να κατανοήσουμε κάτι καινούριο και διαφορετικό από αυτό που μας είναι ήδη γνώριμο, απαραίτητη προϋπόθεση είναι να είμαστε ανοιχτοί στο καινούριο. Να είμαστε ανοιχτοί δηλαδή στα να αναγνωρίσουμε την ύπαρξη καταστάσεων που εμείς οι ίδιοι δεν είχαμε αντιληφθεί και να αποδεχθούμε ότι η φυσιολογικότητα είναι δυνατό να υφίσταται και πέρα από τις διαστάσεις που είναι γνώριμες και κατανοητές σε εμάς ως τώρα.

Όλο και πιο συχνά τα τελευταία χρόνια, καλούμαι να υποστηρίξω οικογένειες όπου τα ζητήματα φύλου δεν είναι αυτονόητα για τα παιδιά στην φάση της εφηβείας, με την έννοια ότι η έκφραση του φύλου τους δεν ταυτίζεται με τις πολιτισμικές προσδοκίες της κυρίαρχης κουλτούρας μας.

Όλο και περισσότερο συχνά, γνωρίζω εφήβους που πειραματίζονται με τις έννοιες του φύλου, εισάγοντας διαστάσεις, άγνωστες, τόσο για τους ίδιους, όσο και για τους γονείς τους και τους ενήλικες στο περιβάλλον τους.

Όλο και περισσότερο συχνά, γίνομαι μάρτυρας της σύγχυσης και του αποπροσανατολισμού που βιώνουν οι ενήλικες και του αγώνα τους να επαναπροσδιορίσουν, τόσο τις αντιλήψεις τους, όσο και τις ισορροπίες στις σχέσεις και τις δυναμικές των οικογενειών τους.

Επίσης, βλέπω ότι όλο και πιο συχνά, οι αναζητήσεις των εφήβων ανοίγονται προς τα έξω και γίνονται μέρος της κοινωνικής τους ζωής. Έτσι, όλο και πιο συχνά δέχομαι ερωτήματα από εκπαιδευτικούς σε σχέση με το τι είναι και τι δεν είναι φυσιολογικό ως προς την έκφραση του φύλου των εφήβων.

Τι είναι φυσιολογικό; Τι δεν είναι φυσιολογικό; Είναι φυσιολογικό για ένα κορίτσι να μην αισθάνεται κορίτσι; Είναι φυσιολογικό για έναν/μία έφηβο να μην αισθάνεται ότι ταυτίζεται με κάποιο φύλο; Τι μπορούμε εμείς οι ενήλικες να κάνουμε; Τι χρειάζεται να κάνουμε και τι δεν πρέπει να κάνουμε; Προς ποια κατεύθυνση πρέπει να κινηθούμε προκειμένου να υποστηρίξουμε παιδιά και εφήβους για τους οποίους τα ζητήματα της ταυτότητας και της έκφρασης του φύλου δεν είναι αυτονόητα, δεδομένα και αναμενόμενα; Στο σημερινό και στο επόμενο άρθρο μου λοιπόν, θα επιχειρήσω να ανοίξω προς διερεύνηση το τεράστιο και δύσκολο ζήτημα του φύλου και να σας βοηθήσω να υιοθετήσετε μια ανοιχτή στάση ως προς την κατανόησή του.

Το πρώτο πράγμα που πιστεύω ότι μας βοηθάει όταν αντιμετωπίζουμε πρωτόγνωρες καταστάσεις, είναι να μπορούμε να τις ορίσουμε. Γι’ αυτό και επιλέγω αρχικά να ασχοληθούμε με το λεξιλόγιο. Θα μάθουμε μαζί όρους που περιγράφουν τα ζητήματα του φύλου, όπως αυτά αφορούν τις σύγχρονες γενιές παιδιών και εφήβων.

Θα δείτε ότι αναφέρομαι σε πολλά ζητήματα με αγγλικούς όρους και αυτό είναι κάτι που κάνω επειδή οι ίδιοι οι έφηβοι υιοθετούν στις περιγραφές και τις συζητήσεις τους αγγλική ορολογία. Αυτό είναι πιθανό να συμβαίνει επειδή η αναζήτηση πληροφοριών γίνεται μέσω του διαδικτύου, όπου η πλειοψηφία σχετικών άρθρων και αναφορών είναι στα αγγλικά. Επίσης, είναι πιθανό οι έφηβοι να αισθάνονται πιο απελευθερωμένοι με την απόσταση που δίνει η αγγλική γλώσσα σε ένα ελληνόφωνο περιβάλλον. Είναι εξίσου πιθανό, η χρήση της αγγλικής γλώσσας να ενισχύει την ίδια την εναλλακτική έκφραση, την διαφορετικότητα στις απόψεις και το στυλ έκφρασης και την διαφοροποίηση από το κοινωνικά αναμενόμενο και προσδοκώμενο.

Όπως βλέπετε, προσπαθώ να δώσω ερμηνείες και το ίδιο θα σας πρότεινα να κάνετε και εσείς. Πριν βιαστούμε να κατακρίνουμε και να απορρίψουμε οτιδήποτε προκύπτει στον κόσμο των εφήβων που είναι διαφορετικό από αυτό που εμείς οι ενήλικες γνωρίζουμε και θεωρούμε σωστό, ας σταματήσουμε και ας αναλογιστούμε τους δικούς μας περιορισμούς, τις δικές μας άκαμπτες πεποιθήσεις και εικόνες για τον κόσμο. Είναι αυτονόητο ότι για να πλησιάσουμε τους εφήβους με διάθεση για κατανόηση πρέπει να αφήσουμε πίσω μας τις δικές μας προκατασκευασμένες ερμηνείες για τον κόσμο αυτό.

Αυτό ακριβώς είναι το στοιχείο – κλειδί στην κατανόηση αυτών των ζητημάτων. Μέσα από την εμπειρία μου με οικογένειες που αντιμετωπίζουν τέτοια ζητήματα βλέπω ότι, περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, η ανοιχτή διάθεση των ενηλίκων διευκολύνει την κατανόηση του κόσμου των εφήβων και διευκολύνει φυσικά και τους ίδιους τους εφήβους στην αναζήτησή τους, στους πειραματισμούς τους, στο να βρουν κώδικες για την έκφραση κεντρικών ζητημάτων στην ταυτότητά τους, όπως είναι το φύλο και η έκφρασή του.

Η ανοιχτή διάθεση είναι στην πραγματικότητα μονόδρομος. Μπορούμε φυσικά να επιλέξουμε την υιοθέτηση των δικών μας προτύπων, που πηγάζουν μέσα από τις δικές μας αντιλήψεις, που οδηγούν στις δικές μας ερμηνείες, που εστιάζουν στον δικό μας κόσμο. Πού θα μας οδηγήσει αυτή η επιλογή; Στο να απομακρύνουμε τον/την έφηβο μεταδίδοντας μήνυμα απόρριψης. Το δικό μας μήνυμα απόρριψης είναι πολύ πιθανό να συμβάλλει σε αίσθημα αναξιότητας ή προσωπικής ανεπάρκειας. Αναλογιστείτε σε τι είδους καταστάσεις και σχέσεις είναι πιθανό να εμπλακεί ο έφηβος που αισθάνεται μειονεκτικά για τον εαυτό του. Αναλογιστείτε τι είδους συμπεριφορές είναι πιθανό να υιοθετήσει ο έφηβος που αισθάνεται την ανάγκη να αντιδράσει στην απόρριψη των κοντινών του ενηλίκων. Αναλογιστείτε πόσο προστατευμένος και ασφαλής μπορεί να είναι ο έφηβος που είναι εκτός δικτύου των υποστηρικτικών οικογενειακών δεσμών, με αποτέλεσμα να μην μοιράζεται τις δυσκολίες και τις προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει και να μην οριοθετείται.  Ο μονόδρομος λοιπόν κατά τη γνώμη μου συνίσταται στην ανοιχτή στάση των ενηλίκων που επιτρέπει την ενσυναίσθηση. Που επιτρέπει δηλαδή την προσέγγιση του κόσμου του εφήβου μέσα από διάθεση για ερμηνεία των ζητημάτων που τον απασχολούν και όχι μέσα από διάθεση για επιβολή της δικής μας θέσης ζωής ως της μοναδικής αποδεκτής και σωστής.

Στο επόμενο σχετικό άρθρο μου θα επιχειρήσουμε μαζί τη δημιουργία ενός λεξικού που να καλύπτει σημαντικούς όρους που αφορούν ζητήματα φύλου στον κόσμο των εφήβων και όχι μόνο.

Διαβάστε επίσης:

Φιλία και έφηβος / έφηβη

Μαρία Σκαμπαρδώνη

Φιλία & Έφηβος

efiveia.gr

Τοξικές φιλίες στην εφηβεία

Νικολέττα Γεωργίου

Το παιδί μου, μου εξομολογήθηκε πως είναι ομοφυλόφιλο

efiveia.gr

Το παιδί μας βρήκε το θάρρος να μας πει ότι έλκεται από άτομα του ίδιου φύλου. Πώς συμπεριφερόμαστε;

Νικολέττα Γεωργίου

Το «παρεάκι» των συνομηλίκων

efiveia.gr

Αφήστε σχόλιο

Social Media Auto Publish Powered By : XYZScripts.com