- “Η έφηβη κόρη μου προτιμά να βγαίνει έξω μόνη της και μάς μιλά εριστικά” - 4 Ιουνίου 2021
- Τα πρότυπα στην εφηβεία. Πώς τα αντιμετωπίζουν οι γονείς, ώστε αφενός να μην αφήσουν το παιδί τους να παρασυρθεί, αφετέρου να μη βρεθούν “απέναντί” του; - 18 Ιανουαρίου 2021
- Όταν δεν συμφωνούν μεταξύ τους οι γονείς, θα πρέπει να παραμένουν στον γάμο για χάρη των παιδιών; - 18 Δεκεμβρίου 2020
Γράφει στο efiveia.gr η Ψυχολόγος Βασιλική Τσούτσου
Στην καθημερινότητα υπάρχουν πολλές καταστάσεις που είναι στρεσογόνες και δυσάρεστες. Τα οικονομικά προβλήματα της οικογένειας, οι ασθένειες των μελών, ή ακόμη και μια απειλή από μικρόβιο, όπως ο κορονοϊός, η απώλεια αγαπημένων φίλων και συγγενών, είναι καταστάσεις που συμβαίνουν σε όλες τις οικογένειες.
Κατά πόσο μπορεί να εμπλακεί ο έφηβος και πόσα είναι καλό να γνωρίζει;
Αυτό φυσικά είναι απόφαση της κάθε οικογένειας και αφορά στον τρόπο που έχει μεγαλώσει τα παιδιά του μέχρι την εφηβεία. Για παράδειγμα, μπορεί μια οικογένεια να εντάσσει το παιδί από πολύ μικρή ηλικία στα καθημερινά προβλήματα που αντιμετωπίζει. Επομένως και στην εφηβεία είναι κάτι φυσιολογικό όταν αυτό συμβαίνει. Υπάρχουν όμως γονείς που δεν αποκαλύπτουν τις δυσάρεστες καταστάσεις στα παιδιά. Στην εφηβεία όμως πολλά παιδιά θέλουν να ξέρουν τι συμβαίνει στο σπίτι τους. Αυτό τα βοηθάει να νιώθουν ίσοι με τους γονείς ακόμη και ενεργά μέλη των αποφάσεων της οικογένειας.
Κάτι τέτοιο βέβαια δεν είναι εφικτό όσο και αν το επιθυμεί ο έφηβος. Για παράδειγμα, μπορεί να χρειαστεί να ληφθεί μια απόφαση για την πώληση κάποιου περιουσιακού στοιχείου της οικογένειας. Αυτό είναι κάτι το οποίο μπορεί να γνωρίζει μεν ο έφηβος, αλλά δεν μπορεί να συμμετέχει στην οριστική απόφαση.
Είναι καλό δηλαδή να γνωρίζει ότι συμβαίνουν κάποια πράγματα πιο «δύσκολα» στην ζωή μας, αλλά δεν χρειάζεται να γίνει ίσος με τους γονείς στη λήψη αποφάσεων. Αν συμβεί κάτι τέτοιο, θα μπορούσε κάλλιστα ο έφηβος να ασκήσει και κριτική για τον χειρισμό των γονέων. Να τους κατηγορήσει για παράδειγμα ότι δεν κάνουν καλά τη διαχείριση των οικονομικών. Επομένως είναι σημαντικό να έχουμε στο νου μας μέχρι που μπορεί να φτάσει η ενημέρωση του εφήβου.
Όσον αφορά τα θέματα υγείας, σαφώς και πρέπει να γνωρίζει αν συμβαίνει κάτι σοβαρό στην οικογένεια. Όμως αυτό που θα μείνει στον έφηβο είναι η αντιμετώπιση από τους γονείς. Αν ο γονέας δείχνει έντονο στρες, αποφεύγει τους γιατρούς, ή είναι υπερβολικός με τα θέματα υγείας, αυτό είναι που θα κρατήσει ο έφηβος και όχι το πρόβλημα που μπορεί να λυθεί. Και συνεπώς αυτό θα εφαρμόσει στη ζωή του ως ενήλικας.
Με λίγα λόγια, αν ο έφηβος επιθυμεί να ενημερωθεί για τα θέματα της οικογένειας αυτό μπορεί να γίνει από τους γονείς, εστιάζοντας όμως στον τρόπο που θα τα αντιμετωπίσουν. Όχι με μεμψιμοιρία, με απόδοση ευθυνών και αλληλοκατηγορίες. Σε καμία περίπτωση, ο έφηβος δεν πρέπει να νιώσει ενοχές για κάτι το οποίο δεν έχει προκαλέσει. Αν για παράδειγμα ο γονιός πει: «Δυσκολευόμαστε οικονομικά εξαιτίας του φροντιστηρίου σου» ο έφηβος θα νιώσει ότι αυτό για το οποίο προσπαθεί, είναι βάρος για τους γονείς του.
Στα θέματα υγείας επίσης, πρέπει να είναι προσεκτικοί οι γονείς στον τρόπο αντιμετώπισης. Αν ο γονιός που είναι άρρωστος πει στον έφηβο το ακραίο: « Εσύ φταις που με συγχύζεις, για αυτό αρρώστησα», ο έφηβος θα νιώσει ενοχές και υπεύθυνος για την υγεία των άλλων! Κάτι που δεν ισχύει όμως σε καμία περίπτωση. Αν όμως ο γονιός πει: « Τον τελευταίο καιρό δεν πρόσεχα την διατροφή μου, γι’ αυτό προέκυψε αυτό το θέμα υγείας. Θα το αντιμετωπίσω με το γιατρό και δεν χρειάζεται να ανησυχείς» ο έφηβος μαθαίνει ότι ο καθένας είναι υπεύθυνος για τον εαυτό του και ότι η φροντίδα του εαυτού μας είναι πολύ σημαντική.
Επομένως, οι έφηβοι μπορούν να ενημερώνονται για τα δυσάρεστα πράγματα, με στόχο όμως την εκπαίδευση στον τρόπο αντιμετώπισης, και όχι στην εμπλοκή. Οι γονείς παίρνουν τις αποφάσεις και οι γονείς αναλαμβάνουν την ευθύνη των πράξεών τους.