Το παιδί μου δεν τρώει αρκετά. Πώς μπορώ να το πείσω να τρώει περισσότερο;

Γράφει στο efiveia.gr η Διαιτολόγος-Διατροφολόγος Κωνσταντίνα Κατσανά

Συχνά οι γονείς ανησυχούν πως το έφηβο παιδί τους δεν τρώει αρκετά. Έτσι, μπαίνουν σε μια διαδικασία να αναζητούν τρόπους για να το κάνουν να τρώει πιο πολύ. Εάν αυτό το ερώτημα σας έχει απασχολήσει και εσάς ανά διαστήματα….σας έχω την απάντηση! 

Δεν προσπαθούμε να πείσουμε κανένα παιδί για το πόσο «πρέπει» να φάει. 

Η απάντηση, λοιπόν, είναι αρκετά απλή και σύντομη.  

Πάμε να δούμε, όμως, τους λόγους, για τους οποίους είναι τόσο σημαντικό να ακολουθείται αυτή η προσέγγιση, αλλά και πώς μπορείτε να βοηθήσετε το παιδί σας να αποκτήσει μια ισορροπημένη σχέση με το φαγητό.  

ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΣΟΦΙΑ ΣΩΜΑΤΟΣ 

Αρχικά, αξίζει να αναφέρουμε πως στην πραγματικότητα κανένας δεν μπορεί να γνωρίζει πόση ακριβώς ενέργεια, δηλαδή, τροφή, χρειάζεται ένας άλλος άνθρωπος. Ακόμη και ένας διαιτολόγος-διατροφολόγος μπορεί μονάχα να κάνει μία κατά προσέγγιση εκτίμηση. Και πάλι, όμως, θα υπάρχουν φυσιολογικές διακυμάνσεις στην απαιτούμενη ενέργεια από μέρα σε μέρα, τις οποίες δεν μπορεί να προβλέψει ό,τι και να κάνει.  

Από την άλλη μεριά, συχνά αγνοούμε μία πολύ σημαντική αλήθεια και αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι κανείς δε μας τη μαθαίνει. Κάθε άνθρωπος γεννιέται με έμφυτη την ικανότητα να αναγνωρίζει πόση ακριβώς τροφή χρειάζεται και κάθε πότε.  

Πράγματι, πολυάριθμες μελέτες που έχουν γίνει με παιδιά πολύ μικρής ηλικίας αποδεικνύουν πως είναι σε θέση να προσλαμβάνουν όλα τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζονται και μάλιστα στις κατάλληλες ποσότητες, όταν τους επιτρέπεται να ρυθμίζουν τα ίδια τις διατροφικές τους επιλογές (ποσότητα & είδος φαγητού). Για ποιο λόγο τονίζεται ότι αναφερόμαστε σε παιδιά με πολύ μικρή ηλικία; Ακριβώς, επειδή δεν έχουν προλάβει -συνήθως- να ξεκινήσουν ακόμη οι έντονες επιρροές από το περιβάλλον για το πότε και τι «πρέπει» να φάνε.  

Ένα ακόμη αξιοσημείωτο εύρημα των μελετών μας φανερώνει πως όσο ένα παιδί αρχίζει να δέχεται εξωγενή ερεθίσματα που του επιβάλλουν πώς «πρέπει» να τρώει, τόσο αποσυνδέεται από τα μηνύματα που του στέλνει το ίδιο του το σώμα. Αυτή είναι συχνά η αρχή για μια σταδιακή απομάκρυνση από τις εσωτερικές του ανάγκες, η οποία μπορεί να οδηγήσει ακόμη και σε πλήρη αποσύνδεση από το σώμα του.  

Όταν ένα έφηβο παιδί δέχεται πιέσεις από το οικογενειακό του περιβάλλον για το πόσο «πρέπει» να φάει, ακούγοντας εκφράσεις, όπως <<Έλα, μια μπουκιά ακόμη. Μη με στενοχωρείς.>>, <<Δε θα σηκωθείς από το τραπέζι, εάν δεν αδειάσεις το πιάτο σου.>>, <<Η τελευταία μπουκιά είναι η δύναμή σου>>, <<Είναι αμαρτία να πετάμε φαγητό. Άλλα παιδιά δεν έχουν να φάνε.>> στην ουσία αυτό που μαθαίνει είναι να αγνοεί τις δικές του ανάγκες. Σε περίπτωση που κάτι τέτοιο γίνεται συστηματικά, το παιδί αισθάνεται πως δεν ξέρει τι πραγματικά χρειάζεται, με αποτέλεσμα να μη λαμβάνει υπόψη τα μηνύματα πείνας και κορεσμού από το σώμα του, επειδή προσπαθεί να ικανοποιήσει τους γονείς του. Έτσι, καλλιεργείται μια εντελώς δυσλειτουργική σχέση με το φαγητό, καθώς αισθάνεται πως τρώγοντας περισσότερο από όσο χρειάζεται πραγματικά δείχνει στους γονείς του ότι είναι καλό παιδί. Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα να φτάσει στο σημείο να μην αναγνωρίζει καν τι σημαίνει πείνα και κορεσμός. (Αφού τόσο καιρό αναγκαζόταν να τρώει ακόμη και όταν δεν πεινούσε και συνέχιζε να τρώει, ακόμη και όταν χόρταινε.) 

Επιπλέον, πολλές φορές οι γονείς χρησιμοποιούν σαν «δωροδοκία» ορισμένα τρόφιμα, όπως γλυκά, με στόχο να πείσουν τα παιδιά τους να καταναλώσουν περισσότερο φαγητό, όπως όσπρια. Με αυτή την τακτική, όχι απλώς ενισχύεται η αποσύνδεση από τις πραγματικές ανάγκες του σώματος, αλλά γίνεται κατηγοριοποίηση των τροφίμων («ταμπέλες»). Τα όσπρια είναι το «υγιεινό» φαγητό, το οποίο είναι βαρετό και αδιάφορο και το τρώμε μόνο σαν αγγαρεία. Ενώ από την άλλη, τα γλυκά είναι πάντα πιο νόστιμα και δελεαστικά και είναι η επιβράβευση. Έτσι, τα παιδιά όχι απλώς δεν πρόκειται να συμπαθήσουν τα όσπρια, αλλά θα συνδέσουν την κατανάλωση γλυκών με το αίσθημα ανταμοιβής (μία από τις πιο κυρίαρχες αρχικές αιτίες που κρύβονται πίσω από το λεγόμενο συναισθηματικό φαγητό). 

Γι’ αυτό, λοιπόν, εάν το έφηβο παιδί σας έχει καταφέρει να διατηρήσει μέχρι τώρα αυτή την επαφή με το σώμα του και ρυθμίζει την πρόσληψη της τροφής του βάσει αυτής…όπως καταλαβαίνετε μετά από όσα αναφέρθηκαν, αυτό είναι κάτι ιδιαίτερα ευχάριστο!  

Είναι κάτι, το οποίο όχι απλώς δε θέλουμε να αλλάξουμε, αλλά επιθυμούμε να ενισχύσουμε, ώστε να παραμείνει αναλλοίωτο μέσα στο χρόνο.  

ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΣ ΕΥΘΥΝΗΣ 

Ας δούμε τώρα πώς μπορείτε να υποστηρίξετε το έφηβο παιδί σας, ώστε να καλλιεργήσει αυτή τη σχέση εμπιστοσύνης με το ίδιο του το σώμα, ενώ παράλληλα εξασφαλίζεται η επαρκής πρόσληψη θρεπτικών συστατικών. Ένας πρακτικός τρόπος για να θυμάστε τις αρμοδιότητές σας ως γονιός είναι η θεωρία του διαχωρισμού ευθύνης.  

Σύμφωνα με αυτή, εσείς είστε υπεύθυνοι για τις διατροφικές επιλογές που υπάρχουν διαθέσιμες στο σπίτι, αλλά και για τη δημιουργία μιας σταθερής συχνότητας γευμάτων με ήρεμες συνθήκες, ενώ το παιδί σας είναι εκείνο που θα επιλέξει εάν, τι και πόσο θα φάει. Η χαρακτηριστική φράση της Ellyn Satter, η οποία ανέπτυξε τη συγκεκριμένη θεωρία αναφέρει: «Όταν οι γονείς κάνουν τη δουλειά τους με τη σίτιση, τα παιδιά κάνουν τη δουλειά τους με την κατανάλωση φαγητού.»  

Στα πλαίσια αυτής προσέγγισης, μπορείτε να παίξετε καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση ενός εβδομαδιαίου μενού με ποικιλία από θρεπτικά φαγητά, αλλά και στη δημιουργία των κατάλληλων συνθηκών που θα ευνοούν τη συνειδητή κατανάλωση φαγητού (στρωμένο τραπέζι, χωρίς απόσπαση προσοχής από οθόνες και θορύβους). Εάν το έφηβο παιδί σας έχει την τάση να επιλέγει μόνο πολύ συγκεκριμένα τρόφιμα, τότε μπορείτε να ανατρέξετε στα αντίστοιχα άρθρα , στα οποία μπορείτε να βρείτε προτεινόμενες ιδέες για να το διαχειριστείτε κατάλληλα.  

Σε επόμενο άρθρο (συνέχεια αυτού) θα μιλήσουμε για ορισμένα σημεία-κλειδί, τα οποία είναι καλό να λαμβάνονται υπόψη, ώστε να είστε σίγουροι πως το παιδί σας έχει μια πραγματική ισορροπημένη σχέση με το φαγητό, η οποία μεταφράζεται και σε μία καλή, σωματική και ψυχική υγεία. 

ΣΥΝΟΨΙΖΟΝΤΑΣ 

• Το να ακούει το παιδί σας τις ανάγκες του σώματός του και να ρυθμίζει τη διατροφική του πρόσληψη σύμφωνα με αυτές, είναι ό,τι καλύτερο.  
• Φροντίστε ώστε να υπάρχουν άμεσα διαθέσιμες επιλογές θρεπτικών τροφίμων στο σπίτι, στις οποίες να έχει εύκολη πρόσβαση.  
• Επιπλέον, δώστε έμφαση στην ποικιλία τροφίμων για επαρκή πρόσληψη όλων των πολύτιμων συστατικών.  
• Από εκεί και έπειτα, επιτρέψτε στο παιδί σας να είναι αυτό που θα επιλέξει εάν, πόσο και τι θα καταναλώσει.  
• Επειδή….μαντέψτε! Μονάχα αυτό μπορεί να γνωρίζει τι πραγματικά χρειάζεται την κάθε στιγμή.  

Σας εύχομαι καλή συνέχεια με αισιοδοξία & υπομονή!