“Το αγόρι της κόρης μου είχε ένα τροχαίο και κατέληξε…”

Ερώτημα αναγνώστριας

Καλή σας μέρα.

Η κόρη μου 19 ετών είναι πρωτοετής φοιτήτρια στη Θεσσαλονίκη. Εμείς μένουμε στην Πάτρα.
Τον Οκτώβριο ξεκίνησε σχέση με ένα αγόρι, 24 ετών και τα πήγαιναν τέλεια, χωρίς το παραμικρό συννεφάκι.

Το παιδί είχε ένα τροχαίο πριν 10 μέρες και κατέληξε πριν μια εβδομάδα.

Η κόρη μου εννοείται ότι είναι σε πολύ κακή κατάσταση. Μόνη της λέει, ότι ξυπνάει κλαμένη. Πηγαίνει στη σχολή κανονικά και μένει την τελευταία εβδομάδα με 2 από τις συμμαθήτριες της που είναι και εκείνες Θεσσαλονίκη. Της είπα αν θέλει να έρθει ή να πάμε και είπε όχι.
Της λέω ότι είναι λογικό να κλάψει και να στενοχωριέται. Δεν πήγε στην κηδεία. Δεν ξέρει αν θα πάει στα μνημόσυνα του παιδιού. Οι φίλες της μου λένε ότι βλέπει συνέχεια video και δημοσιεύσεις για τις δραστηριότητες του παιδιού, όσο ήταν εν ζωή. (Ήταν πολύ καλός στην πληροφορική και στη μουσική και υπάρχει αρκετό υλικό αναρτημένο). Δείχνει να φοβάται πάρα πολύ ότι θα γίνει και κάτι άλλο κακό. Αρρώστησε ο αδερφός της και επικοινωνεί συνέχεια, ρωτάει πως είναι.. Αν έπεσε ο πυρετός κλπ

Δεν ξέρω πώς μπορώ να τη βοηθήσω

---

Απαντά η Δρ. Αναπτυξιακής Ψυχολογίας-Ψυχοθεραπεύτρια Ευφροσύνη Αλεβίζου

Δυστυχώς το ξεκίνημα της ενήλικης ζωής της κόρης σας σημαδεύεται από μια τραυματική εμπειρία απώλειας. Η κόρη σας θα χρειαστεί να πενθήσει, γιατί μόνο μέσα από το πένθος θα μπορέσει να αποδεχτεί την κατάσταση και να δημιουργήσει σταδιακά νέες ισορροπίες στη ζωή της.

Ο παράγοντας του χρόνου είναι ιδιαίτερα σημαντικός. Χρειάζεται να δώσει χρόνο η κόρη σας στη διεργασία του πένθους. Κι εσείς χρειάζεται να της δώσετε τον χρόνο και τον χώρο που έχει ανάγκη για να βιώσει και να μπορέσει κάπως να διαχειριστεί την εμπειρία της απώλειας. Κατά τη γνώμη μου, είναι πάρα πολύ νωρίς για να αξιολογήσετε αν χρειάζεται, ή αν θα χρειαστεί βοήθεια από ειδικό της ψυχικής υγείας. Μέσα από την αφήγησή σας εκτιμώ ότι οι αντιδράσεις της κινούνται στο πλαίσιο του αναμενόμενου. Αναμενόμενο είναι να κλαίει, αναμενόμενο είναι να εκδηλώνει αυξημένο άγχος, αναμενόμενο είναι να καταφεύγει στις εμπειρίες που τη συνδέουν με το πολύ πρόσφατο παρελθόν της. Το τραύμα είναι νωπό. Κάθε τραυματική εμπειρία τοποθετεί τους ανθρώπους σε κατάσταση εγρήγορσης και αυξημένου άγχους. Το απρόβλεπτο, αυτό που βρίσκεται εκτός του ελέγχου μας, είναι μια συνθήκη της ζωής που πυροδοτεί αίσθημα ανασφάλειας όταν υπάρξει τραυματική εμπειρία. Η κόρη σας είναι σε μια ηλικία υπαρξιακά ασυννέφιαστη σε μεγάλο βαθμό, μόνο που τώρα ήρθε μια εμπειρία ζωής που επισκίασε την δυνατότητά της για ανεμελιά και την προσγείωσε απότομα στο απρόβλεπτο της υπαρξιακής μας συνθήκης.

Η κόρη σας θα επανέλθει σιγά σιγά σε κατάσταση ψυχικής ηρεμίας και γαλήνης. Θα υποχωρήσει η ανασφάλεια που της πυροδοτεί τώρα το αυξημένο άγχος για τους δικούς της ανθρώπους. Ποτέ πια η ζωή της δε θα είναι η ίδια γιατί η εμπειρία της απώλειας θα ενσωματωθεί στο αίσθημα για τον εαυτό της. Σας υπενθυμίζω όμως ότι δε μας καθορίζουν οι ίδιες οι εμπειρίες μας, αλλά η δική μας ανταπόκριση σε αυτές. Η κόρη σας θα αξιοποιήσει σταδιακά την εμπειρία της απώλειας ως όχημα για ωρίμανση, για ιεράρχηση των σημαντικών διαστάσεων στη ζωή και για δημιουργία ψυχικής ανθεκτικότητας.

Μέσα από την αφήγησή σας διακρίνω προστατευτικούς παράγοντες που είναι βέβαιο ότι θα τη βοηθήσουν να βρει νέες ισορροπίες. Ο πιο σημαντικός παράγοντας είναι το δίκτυο των κοντινών της ανθρώπων και σχέσεων, της οικογένειας και των φίλων που τη φροντίζουν. Ο άλλος πολύ σημαντικός παράγοντας είναι το κίνητρό της για τις σπουδές της και το γεγονός ότι ανασύρει το ψυχικό σθένος που χρειάζεται για να πηγαίνει στη σχολή και να μην διακόψει.

Για τη συμμετοχή στις τελετές αποχαιρετισμού όπως στην κηδεία και το μνημόσυνο, πιστεύω ότι δεν υπάρχει μια απόλυτη απάντηση. Πολλοί εκτιμούν ότι η συμμετοχή βοηθά στο κλείσιμο γιατί σηματοδοτεί τον αποχαιρετισμό. Μέχρι έναν βαθμό αυτό είναι γεγονός ότι ισχύει, όπως όμως και η κάθε διάσταση της ζωής μας μπορεί να διαφοροποιείται ανάλογα με το άτομο. Είναι πιθανό στην κόρη σας να μην ταιριάζει η δημόσια πλευρά του αποχαιρετισμού. Είναι πιθανό να της ταιριάζει περισσότερο να αποχαιρετά τον σύντροφό της ιδιωτικά μέσα από την αναπόληση των στιγμών τους και των σημαντικών στιγμών στη ζωή του αγοριού. Το ζητούμενο είναι πιστεύω να προσπαθήσει να κατανοήσει η ίδια τους λόγους που την εμποδίζουν από το να παρευρεθεί στο μνημόσυνο και να αξιοποιήσει αυτούς τους λόγους συναισθηματικά χωρίς να πιεστεί να κάνει κάτι για κοινωνικούς λόγους.

Θα σας δώσω τις ενδείξεις που θα χρησιμοποιήσετε για την πιθανή ανάγκη για αναζήτηση βοήθειας. Στην περίπτωση που περάσει ένα αρκετά μεγάλο διάστημα κάποιων μηνών και το άγχος της βρίσκεται στα ίδια επίπεδα και η διάθεσή της εξακολουθεί να είναι το ίδιο καταθλιπτική, σε περίπτωση που αποσυρθεί και απασχολεί τον εαυτό της εμμονικά με την αναπόληση του παρελθόντος σαν να έχει «κολλήσει» στο παρελθόν, σαν να βρίσκεται «αλλού», τότε θα χρειαστεί να αναζητήσει βοήθεια. Το πένθος που επιμένει και κρατά το άτομο αποσυρμένο, καταθλιπτικό και δυσλειτουργικό είναι παθολογικό ή περιπεπλεγμένο πένθος και χρειάζεται διαχείριση με τη βοήθεια του ειδικού. Επίσης, αν το άγχος που πυροδοτείται από την απώλεια επιμένει σε ένταση και γενικεύεται, χρειάζεται παρέμβαση από ειδικό της ψυχικής υγείας.

Πώς μπορείτε να τη βοηθήσετε εσείς; Εσείς θα τη βοηθήστε με τη διακριτική παρουσία σας, όπως ήδη κάνετε. Με το να επιβεβαιώνετε την οικογενειακή θαλπωρή και ασφάλεια, με το να της αναγνωρίζετε την ανάγκη να πενθήσει, με το να της δίνετε χρόνο και χώρο για αυτό. Είναι σημαντικό για την κόρη σας να γνωρίζει ότι είστε δίπλα της. Να γνωρίζει ότι μπορεί να μοιραστεί τη στενοχώρια της. Δε χρειάζεται όμως ούτε να ανακυκλώνετε τα δυσάρεστα συναισθήματα, ούτε να τη σπρώχνετε να απαλλαγεί από αυτά σύντομα.

Συζητήστε μαζί της αν θα ήθελε στην παρούσα φάση να μοιραστεί τα συναισθήματά της με κάποιον ειδικό της ψυχικής υγείας. Σας προτείνω αν θέλετε να της δώσετε την απάντησή μου να τη διαβάσει και να τη συζητήσετε.

Σε κάθε περίπτωση, εσείς οι γονείς θα κρίνετε αν η κατάσταση γίνει μη διαχειρίσιμη, αν δείτε ότι το παιδί σας αποσύρεται και σε ένα εύλογο χρονικό διάστημα δεν μπορεί να επενδύσει θετικά στο παρόν και στο μέλλον και να αντλήσει χαρά από την ζωή της. Αν αυτό συμβεί, θα χρειαστεί να την παρακινήσετε προς την αναζήτηση βοήθειας. Προς το παρόν δώστε χρόνο, γιατί η απώλεια είναι πολύ πρόσφατη.