Γράφει στο efiveia.gr o Σύμβουλος Εκπαίδευσης και Εργασίας MSc ΕΚΠΑ) – Εκπαιδευτικός Ορέστης Μπάλλας
«Πώς θα πείσω το παιδί μου να διαβάσει για το σχολείο;»
«Έρχονται του χρόνου (ή φέτος) πανελλήνιες! Πώς να το κάνω να συγκεντρωθεί και να διαβάσει;»
«Φαίνεται ότι δεν έχει όρεξη για διάβασμα. Τι να κάνω για να τον/την πείσω να ασχοληθεί;»
Αυτά είναι κάποια από τα συχνότερα ερωτήματα-προβληματισμοί που τίθενται κατά τη διάρκεια ομιλιών μου σε γονείς και εκπαιδευτικούς. Ερωτήματα «φλέγοντα», με αυξανόμενη θερμοκρασία καθώς πλησιάζουν οι εκάστοτε πανελλαδικές εξετάσεις. Ερωτήματα για τα οποία δεν υπάρχει μια απλή απάντηση καθώς είναι πιο σύνθετα από ότι φαίνονται.
Σε συζήτηση που είχα με έναν έφηβο για το θέμα αυτό, ρωτώντας τον με περιέργεια και άγνοια μικρού παιδιού, «τι χρειάζεσαι «Γιάννη» για να φορτσάρεις για τις πανελλήνιες;», μου απάντησε το εξής. «Νιώθω ότι δεν ξέρω για ποιο λόγο «πρέπει» να πιεστώ».
Και τότε τα πράγματα άρχισαν να γίνονται πιο ξεκάθαρα και για τους δυο μας. Ο «Γιάννης» επιβεβαίωσε με τον πιο άμεσο τρόπο αυτό που συναντώ στην συνεργασία μου με τους εφήβους σήμερα. Μια ανάγκη να ανακαλύψουν ένα εσωτερικό κίνητρο για να πορευθούν σε αυτή τη δύσκολη και πιεστική, ομολογουμένως, φάση-μετάβαση της ζωής τους.
Σκεπτικά και επιχειρήματα παλαιότερων εποχών, όπως «διάβασε να γίνεις άνθρωπος στην κοινωνία» ή «διάβασε να χαρούμε και μεις οι γονείς που τρέχουμε για σένα» δεν καλύπτουν πλέον την ανάγκη των νέων. Αν την κάλυπταν ποτέ…
Φανταστείτε μια ομάδα σε ένα ομαδικό άθλημα ή έναν/μια αθλητή/τρια σε ένα ατομικό άθλημα. Και στις δύο περιπτώσεις, η κινητήριος δύναμη για να ξυπνά ο/η αθλητής/τρια κάθε πρωί, να κάνει τις προπονήσεις κι ότι άλλο περιλαμβάνει το πρόγραμμα, δεν είναι η ικανοποίηση των άλλων. Είναι αντιθέτως ένας ομαδικός ή προσωπικός στόχος, αντίστοιχα, που έχει τεθεί, είναι ξεκάθαρος στο άτομο και θέλει να τον υπηρετήσει και να τον κυνηγήσει συνειδητά με όλες του τις δυνάμεις.
Η ικανοποίηση και η επιβεβαίωση των περιοίκων του, του προπονητή, των γονέων κλπ έχει κι αυτή την σημαντικότητά της. Έρχεται όμως συμπληρωματικά στην εσωτερική ικανοποίηση και διαύγεια του ατόμου που ξέρει «για ποιο λόγο χρειάζεται να πιεστεί».
Ένα καράβι ταξιδεύει μεσοπέλαγα χωρίς να υπάρχει κάποιος φάρος. Ποιος ο λόγος για τον καπετάνιο και το πλήρωμα να δώσουν το 100% της ενέργειάς τους εάν δε γνωρίζουν το πού πάνε;
Κλείνοντας, η στοχοθεσία ως διαδικασία, με άλλα λόγια η συνειδητή επιλογή και αυτό-δέσμευση στον στόχο, αποτελεί το θεμέλιο της οποιασδήποτε προσπάθειας. Η απάντηση στο «γιατί» των εφήβων υπάρχει μέσα τους. Αρκεί να κάνουμε τις κατάλληλες ερωτήσεις.