- Γιατί αρέσει στους εφήβους να καταναλώνουν πολλά χρήματα; Πώς να τους μάθετε να διαχειρίζονται σωστά τα χρήματά τους; - 7 Μαΐου 2021
- Διαχείριση χρόνου: Πόσο σημαντικό είναι να διαχειρίζονται σωστά οι έφηβοι το χρόνο τους; Πώς μπορούν οι γονείς να τους βοηθήσουν; - 5 Απριλίου 2021
- Είναι η νέα γενιά λιγότερο σκεπτόμενη και δημιουργική; Και τι σχέση έχει η χρήση οθονών; - 5 Μαρτίου 2021
Γράφει στο efiveia.gr η Ψυχολόγος Χριστίνα Πολυδώρου
Είναι δύσκολο για κάθε γονιό να μάθει ότι το παιδί του φέρνει σε δύσκολη θέση τους συνομιλήκους του. Όσο νωρίτερα το διαπιστώσετε και το αναφέρετε στο σχολείο ή αναζητήσετε βοήθεια, τόσο περισσότερες πιθανότητες θα έχει το παιδί σας να αποφύγει τις μακροπρόθεσμες συνέπειες που μπορεί να του προκαλέσει η υιοθέτηση μιας τέτοιας συμπεριφοράς. Έφηβοι που γίνονται με οποιοδήποτε τρόπο κακοποιητικοί προς τους συνομιλήκους τους:
- Έχουν περισσότερες πιθανότητες να κάνουν χρήση και αναπτύξουν εξάρτηση από το αλκοόλ ή από ναρκωτικά.
- Είναι πιο πιθανό να μπλέκονται σε καβγάδες, να βανδαλίζουν ξένες περιουσίες και να αποβληθούν από το σχολείο.
- Έχουν διπλάσιες πιθανότητες να προβούν σε εγκληματικές ενέργειες από ότι οι υπόλοιποι συνομίληκοί τους και τετραπλάσιες πιθανότητες να προβούν σε παρανομίες.
- Είναι πιο πιθανό να μην διαμορφώνουν σταθερές διαπροσωπικές σχέσεις και να γίνουν κακοποιητικοί προς την οικογένεια που θα διαμορφώσουν στο μέλλον.
Προειδοποιητικά σημάδια ότι το παιδί σας γίνεται κακοποιητικό προς τους συνομιλήκους του:
- Γίνεται συχνά επιθετικός και βίαιος προς τους άλλους
- Μπλέκεται σε καβγάδες
- Πηγαίνει συχνά στο γραφείο του διευθυντή για επίπληξη
- Έχει περισσότερα χρήματα ή καινούρια πράγματα και δεν σας εξηγεί πού τα βρήκε
- Κατηγορεί συχνά άλλους
- Δεν αναλαμβάνει την ευθύνη των πράξεών του
- Έχει φίλους που εκφοβίζουν άλλα παιδιά
- Έχει ανάγκη να κερδίζει ή να είναι ο καλύτερος σε όλα
Ο σχολικός εκφοβισμός (bullying) είναι συχνά μαθημένη συμπεριφορά
Έφηβοι που φαίρονται άσχημα σε άλλα παιδιά το σχολείο ενδέχεται να μαθαίνουν την επιθετική συμπεριφορά και το θυμό από το σπίτι. Έρευνες έχουν δείξει ότι για την επιθετικότητα μερικών εφήβων ευθύνεται το ότι παίζουν ηλεκτρονικά παιχνίδια που βασίζονται στη βια. Αν και πρόκειται για ένα αμφιλεγόμενο ζήτημα, ως γονείς καλό θα ήταν να έχετε έναν έλεγχο στο χρόνο που τα παιδιά σας εκτίθενται σε βίαιες σκηνές, είτε πρόκειται για ταινίες, την τηλεόραση ή παιχνίδια.
Ως γονείς, αποτελείτε το πρότυπο για τα παιδιά σας. Επομένως ο τρόπος που συμπεριφέρεστε τόσο στους εφήβους όσο και μεταξύ σας επηρεάζει τον τρόπο που έφηβος μαθαίνει να συνδιαλέγεται με τους άλλους.
Συμπεριφορές που ως θα πρέπει να αποφεύγετε προκειμένου να μην γινει το παδί σας θύτης σχολικού εκφοβισμού (bully)
- Να κατηγορείτε ή να υβρίζετε τον προπονητή, τον διαιτητή ή οποιονδήποτε της αντίπαλης ομάδας όταν παρακολουθείτε κάποιον αγώνα στον οποίο συμμετέχει το παιδί σας
- Να βρίζετε και να κατηγορείτε τους γύρω οδηγούς όταν ειστε στο αυτοκίνητο με τον έφηβο.
- Να εξευτελίζετε τοο σερβιτόρο ή πωλητή για κάποιο λάθος που έκανε όταν βρίσκεστεσε κάποιο κατάστημα.
- Να μιλάτε αρνητικά για συμμαθητές, γονείς ή εκπαιδευτικούς του εφήβου. Με αυτόν τον τρόπο ο έφηβος μαθαίνει ότι επιτρέπεται να κριτικάρει και να μιλάει άσχημα στους άλλους.
Τι να κάνετε:
Μάθετε περισσότερα για τη ζωή του εφήβου: Αν η δική σας συμπεριφορά στο σπίτι δεν είναι αυτή που επηρεάζει αρνητικά τον έφηβο, ειναι πιθανό οι φίλοι ή οι παρέες του να τον ενθαρρύνουν να έχει κακοποιητική συμπεριφορά. Ο έφηβος ενδέχεται να προσπαθεί να κρατήσει τις φιλίες του και να γίνει αγαπητός και γι’ αυτό να φαίρεται έτσι. Μιλήστε μαζί του. Όσο περισσότερα πράγματα καταλαβαίνετε για τη ζωή του, τόσο πιο εύκολο θα είναι για εσάς να καταλάβετε την πηγή του προβλήματός του.
Δώστε του πληροφορίες σχετικά με το σχολικό εκφοβισμό (bullying). Ενδέχεται ο έφηβος να δυσολεύεται στην κοινωνική του ζωή, ή να μην είναι σε θέση να κατανοήσει πόσο καταστροφική μπορεί να γίνει η συμπεριφορά του προς τους άλλους. Προσπαθήστε να ενισχύσετε την ενσυνάισθησή του ενθαρρύνοντάς τον να μπει στη θέση των θυμάτων του όταν τους φαίρεται άσχημα. Υπενθυμίστε του ότι η συμπεριφορά του μπορεί να έχει ακόμα και νομικές συνέπειες.
Βοηθήστε τον να διαχειριστεί το άγχος του. Αναζητείστε μαζί του ή διδάξτε του θετικους τρόπους να διοχετεύσει το άγχος του. Ενδεχεται ο λόγος που προβαίνει σε άσχημες συμπεριφορές προς τους άλλους να έχει να κάνει με το ότι δυσκολεύεται να διαχειριστεί το άγχος που βιώνει ο ίδιος ή που υπάρχει γενικά στο σπίτι. Το καθημερινό στρες, οι ανησυχίες και τα προβλήματα δημιουργούν ένα ασταθές περιβάλλον στο σπίτι, που δυσχεραίνει τα πράγματα. Η άσκηση, το να περνάτε χρόνο στη φύση ή να παίζετε με ένα κατοικίδιο ζώο είναι τρόποι που ο έφηβος άλλα και εσείς θα μπορούσατε να χαλαρώσετε και να αποβάλλετε το άγχος.
Θέστε όρια σχετικά με τη χρήση ηλεκτρονικών και άλλων τεχνολογικών μέσων. Γνωστοποιήστε στον έφηβο ότι θα παρακολουθείτε τη χρήση που κάνει σε ηλεκτρονικούς υπολογιστές, e-mail, μηνυμάτα και τηλεόραση. Φροντίστε να μειωθεί ο χρόνος που παίζει ηλεκτρονικά παιχνίδια ή παρακολουθεί τηλεόραση. Είναι γνωστό άλλωστε ότι υπάρχουν εκπομπές και παιχνίδια που έχουν ως κύριο γνώμονα τη βία και προβάλλουν αρνητικές αρχές, μειώνοντας με αυτόν τον τρόπο την αξία της ενσυναίσθησης και νομιμοποιώντας την επιθετικότητα.
Βάλτε σταθερούς κανόνες συμπεριφοράς. Σιγουρευτείτε ότι ο έφηβος κατανοεί τους κανόνες που έχετε θέσει και το αποτέλεσμα που θα έχει η παράβασή τους. Οι έφηβοι θεωρούν ότι δε χρειάζονται πια να τους οριοθετείτε και να δουλεύετε μαζί τους θέματα πειθαρχίας. Ωστόσο, η έλλειψη ορίων στην κρίσιμη αυτή ηλικιακή φάση υποδεικνύει ανεπάρκεια του γονεϊκού ρόλου ως προς το χρόνο, τη φροντίδα και την προσοχή που δείχνετε στις ανάγκς των παιδιών σας.
Σε κάθε περίπτωση, είναι πολύ σημαντικό να επέμβετε άμεσα αν έχετε την υποψία ότι ο έφηβος που βρίσκεται στο περιβάλλον σας φαίρεται άσχημα σε κάποιο άλλο παιδί. Είναι απόλυτα κατανοητό ότι η θέση σας είναι δύσκολη και ότι φαίνεται το άλλο παιδί να έχει μεγαλύτερη ανάγκη και υποστήριξη από το δικό σας. Ωστόσο, πίσω από μια επιθετική συμπεριφορά κρύβεται μεγάλη ένταση, αγωνία και δυσφορία. Επομένως, είναι πάρα πολύ σημαντικό να προσπαθήσετε να βοηθήσετε τον έφηβο, ώστε να καταλάβει πόσο άσχημο είναι αυτό που κάνει και να υιοθετήσει μια πιο υγιή κοινωνικά συμπεριφορά. Σε περίπτωση που νιώθετε ότι η δική σας υποστήριξη δεν αρκεί ή ότι θα νιώθατε μεγαλύτερη ασφάλεια αν μεριμνούσε για το θέμα ένας ειδικός, μη διστάσετε να απευθυνθείτε σε κάποιον.