Ερώτημα αναγνώστριας
Καλησπέρα σας,
Είμαι μητέρα μιας έφηβης κόρης. Βρισκόμαστε στην επαρχία και είμαι διαζευγμένη. Με τον πατέρα της έχουμε άριστη σχέση και απόλυτη συνεργασία. Είμαι ευγνώμων που βρήκα την σελίδα σας διότι δεν ασχολούμαι με τα social media και ως τώρα ήμουν αφοσιωμένη στα βοηθητικά βιβλία. Θα ήθελα λοιπόν την γνώμη σας, όσον αφορά το κομμάτι της αυτοπεποίθησης. Θα ήθελα να μου προτείνετε σχετικά βιβλία, θέτοντάς σας παράλληλα και το ερώτημα αν στην ηλικία της κόρης μου που έκλεισε μόλις τα 14, είναι εφικτό να τονωθεί το κομμάτι αυτό και με την δική μου συμβολή. Κάναμε μια κουβέντα με χθες και μου δηλώνει πως θεωρεί ότι δεν έχει δυνατότητες όσον αφορά το σχολείο. Σημειωτέων εδώ, πως θέλει να γίνει χημικός. Δεν πιστεύει στον εαυτό της. Να σας πω ότι είναι πολύ καλή αθλήτρια mma (πολεμική τέχνη). Ως χαρακτήρας γενικά είναι προσγειωμένη και ώριμη. Από δικής μου πεποίθησης, της λέω πως σε οτιδήποτε βάζει αγάπη και θετική πρόθεση, μπορεί να το καταφέρει. Αυτό ίσως την βαραίνει και της δημιουργεί άγχος και κατά συνέπεια μη πίστη στον εαυτό της…
Σας ευχαριστώ εκ των προτέρων
Η απάντηση της Ψυχολόγου Ηλιάννας Πεσσάρη
Φαίνεται απ’ όσα γράφετε ότι έχετε μία ανοιχτή και ειλικρινή σχέση με την κόρη σας. Έχει πολύ αξία το ότι προσπαθείτε να είστε ανοικτή απέναντί της και απέναντι στον εαυτό σας.
Γενικότερα, οι έφηβοι βρίσκονται σε μια περίοδο πολύ μεγάλης μετάβασης. Πολλά πράγματα αλλάζουν τόσο μέσα τους όσο και έξω τους. Η εφηβεία είναι σαν μία μεγάλη περίοδος προετοιμασίας για την ενήλικη ζωή. Πολλά από αυτά που μέχρι τότε οι έφηβοι θεωρούσαν σίγουρα, αλλάζουν μορφή και ανακινούνται. Η ζωή έχει περισσότερες απαιτήσεις, και τους ζητάει περισσότερη προσπάθεια, αποκτούν περισσότερες ευθύνες και μία πρώτη αίσθηση ανεξαρτησίας. Νιώθουν πολύ δυνατοί και ευάλωτοι ταυτόχρονα! Ταυτόχρονα με τα παραπάνω, και οι γονείς έχουν περισσότερες προσδοκίες και απαιτήσεις από τους εφήβους, αγωνιούν πολύ γι’ αυτούς, νιώθουν ότι χάνουν τον έλεγχο.
Σ’ εκείνη τη φάση της ζωής, είναι σημαντικό οι έφηβοι να νιώθουν ότι γίνονται αποδεκτοί κυρίως από τους συνομηλίκους τους και από τα σημαντικά για τη ζωή τους πρόσωπα. Είναι σημαντικό για τον έφηβο να δημιουργεί, να βρίσκει ή να διαφυλάττει την εικόνα που τον κάνει αποδεκτό στους φίλους και τους γύρω του. Αν αυτή η εικόνα συμπίπτει με αυτά που έχει μέσα του, τόσο μικρότερη είναι η σύγκρουση που βιώνει. Αν συμβαίνει το αντίθετο, η σύγκρουση μέσα στον έφηβο μεγαλώνει και όλα γίνονται πιο δύσκολα και πιο μοναχικά.
Όταν ένας έφηβος είναι πολύ ώριμος, όπως λέτε για την κόρη σας, μπορεί όλα αυτά να τον επηρεάζουν πιο βαθιά, καθώς είναι ικανός να παρατηρεί τις αλλαγές περισσότερο ή να συνειδητοποιεί με μεγαλύτερη καθαρότητα όσα συμβαίνουν και πως τον επηρεάζουν. Μπορεί η ευαισθησία του απέναντι στα πράγματα να είναι μεγάλη, και να νιώθει πολύ λεπτές πλευρές της πραγματικότητάς του, χωρίς να μπορεί απαραίτητα να βάζει λόγια σε αυτές.
Η αυτοπεποίθηση είναι από τα πράγματα που ανακινούνται κατά τη διάρκεια της περιόδου αυτής.
Ο έφηβος αναρωτιέται ποιος είναι, ποιος θέλει να είναι και ποιος μπορεί να είναι. Δεν απαντά πάντα στις ερωτήσεις αυτές με ειλικρίνεια και αντικειμενικότητα. Πολλές φορές μπορεί να είναι πιο αυστηρός απ’ ότι χρειάζεται με τον εαυτό του. Μπορεί ενδόμυχα να φοβάται μην κάνει κάποιο λάθος και αποτύχει, μην δεν τα καταφέρει και περιθωριοποιηθεί από τον κοινωνικό περίγυρο ή μην τραβήξει πάνω του “κακή προσοχή”.
Πιο συγκεκριμένα, για την κόρη σας, αναρωτήθηκα αν αυτό που πιστεύει για τις δυνατότητές της έχει μία βάση ή αν γίνεται αυστηρή κριτής του εαυτό της; Τείνω να πιστέψω το δεύτερο, χωρίς να την γνωρίζω, από αυτά που γράφετε.
Είναι σημαντικός αυτός ο διάλογος που μπορείτε και κάνετε με εκείνη. Το ότι η επικοινωνία παραμένει ανοιχτή και μπορείτε να είστε εκεί για όσα την προβληματίζουν. Είναι πολύ ωραίο που μπορεί να εκφράζει την αγωνία της για τις ικανότητες της και νιώθει ασφαλής να το κάνει. Είναι σημαντικό λοιπόν, όταν αυτή η αγωνία εκφράζεται, εσείς να μην την αναιρείτε, ούτε αμέσως να την καθησυχάζετε. Είναι ή δεν είναι αντικειμενικό αυτό που νιώθει, είναι αυτό που νιώθει και για την Δήμητρα είναι πολύ αληθινό όταν το βιώνει. Οπότε απαντήσεις όπως “Μην αγχώνεσαι”, “όλα καλά θα πάνε” ή “πάντα τα καταφέρνεις”, κ.ο.κ. μπορεί να την ενοχλήσουν ή να την κάνουν να αισθανθεί ότι δεν την καταλαβαίνει κανείς.
Σε αυτές τι περιπτώσεις λειτουργεί περισσότερο να προσπαθήσετε όντως να την καταλάβετε, να την πάρετε μια αγκαλιά αν το έχει ανάγκη, να είστε εκεί για αυτήν και να δίνετε χώρο στην έκφρασή της.
Μπορεί να έχει ανάγκη περισσότερο να εκφράσει την αγωνία της αυτή και να νιώσει ότι είναι οκ να νιώθει όπως νιώθει. Είναι πολύ καλό όταν οι γονείς “αντέχουν” να ακούν τις αγωνίες του παιδιού τους, χωρίς να αγχώνονται, με αποδοχή και ανοιχτότητα.
Κάτι άλλο που βοηθάει είναι να την ρωτήσετε αν υπάρχει κάτι που πιστεύει ότι κάνει καλά, κάτι που πιστεύει ότι καταφέρνει και νιώθει καλά με τον εαυτό της ή ακόμα κάποια ικανότητα που έχει και που μπορεί να την βοηθάει στα δύσκολα. Μπορεί να μην μπορέσει να απαντήσει, αλλά και μόνο που θα διερωτηθεί είναι καλό.
Η δική σας συμβολή είναι σημαντική με το να είστε εκεί για εκείνη, να ακούτε τις αγωνίες της και να εμπιστεύεστε ότι θα βρει τον δρόμο της και ότι τα σκαμπανεβάσματα είναι φυσιολογικά καθώς διασχίζει αυτόν τον δρόμο προς την ενήλικη ζωή! Αφού είναι ώριμη και προσγειωμένη όπως λέτε, το να την εμπιστευτείτε χωρίς πολλές προσδοκίες μάλλον θα είναι εύκολο.
Εύχομαι καλή συνέχεια!
Ένα βιβλίο που βοηθάει πολύ στις σχέσεις ανάμεσα στους ανθρώπους και να καταλάβετε επίσης πως αναπτύσσονται μέσα μας οι στάσεις για τη ζωή από την παιδική ηλικία μέχρι την ενήλικη ζωή είναι το “Είμαι Οκ, Είσαι Οκ”, του Thomas Harris. Ελπίζω να σας βοηθήσει και να το απολαύσετε.