Όταν οι πράξεις “μιλούν” περισσότερο από τις λέξεις!

Γράφει στο efiveia.gr η Ψυχολόγος Μαρία Σκαρλάτου

Αφορμή για το παρακάτω άρθρο στάθηκε μια διαπίστωση των τελευταίων ημερών. Έχω τη συνήθεια εδώ και χρόνια να τρέχω και να περπατώ (ανάλογα τη διάθεση) σχεδόν καθημερινά. Φροντίζω πάντα να μεταφέρω αυτήν τη γνώση, του πόσο ωφελεί η άσκηση τη σωματική και ψυχική μας υγεία, όποτε μου δίνεται η αφορμή και η δυνατότητα. Άλλωστε υπάρχουν πολλές μελέτες που δείχνουν ότι η άσκηση έχει αγχολυτική και αντικαταθλιπτική επίδραση αν γίνεται σε τακτική βάση.

Χαίρομαι όταν βλέπω ανθρώπους που με αφορμή την καραντίνα και την επιλογή της άσκησης  αφήνουν τον καναπέ και βγαίνουν για να περπατήσουν. Σκέφτομαι ότι ίσως αυτό να τους γίνει μια καινούργια καλή συνήθεια! Μια καλή συνήθεια που θα παραμείνει και μετά το τέλος της καραντίνας.

Όμως με λύπη παρατηρώ ότι οι διαδρομές αυτές γύρω από την πόλη μου, που χρησιμοποιούνται για το περπάτημα έχουν γεμίσει σκουπίδια με κυρίαρχο τα πλαστικά ποτηράκια του καφέ… Έχω την υποψία ότι αυτός/ή που πέταξε χωρίς δεύτερη σκέψη το ποτήρι, είναι ο πρώτος που θα κατηγορήσει την πολιτεία (ή τον όποιον άλλο πλην του εαυτού του) που δεν μαζεύει τα σκουπίδια, χρεώνοντάς της αδιαφορία, ενώ ο ίδιος δε φέρει καμία ευθύνη για την πράξη του! Είναι ο ίδιος που δεν θα το σκεφτεί και θα κάνει την ίδια κίνηση, ίσως και από συνήθεια μπροστά στα παιδιά του. Ό,τι ηλικία και να έχουν τα παιδιά του, είτε βρίσκονται σε καροτσάκι, είτε πάνε δημοτικό, είτε είναι έφηβοι. Η κίνηση θα καταγραφεί από αυτά και θα αποθηκευτεί. Έχουμε σκεφτεί σε πόσες καταστάσεις μπορούμε να κάνουμε το ίδιο; Να τους δίνουμε ένα παράδειγμα που εντυπώνεται πολύ πιο βαθιά από τα λόγια μας;

Ο γονιός αυτός, είμαι σε μεγάλο βαθμό σίγουρη ότι νοιάζεται για τα παιδιά του, ότι θέλει να τους δώσει καλά παραδείγματα. Όμως τη στιγμή που θα κάνει αυτήν την απλή κίνηση χωρίς να σκεφτεί,  τους μαθαίνει ότι μπορούν: να περιμένουν από τους άλλους να κάνουν αυτό που τα ίδια έχουν υποχρέωση; να μην αναλαμβάνουν ευθύνη για τις πράξεις τους;

Όταν αυτός ο γονιός έρχεται στο γραφείο του ειδικού έχοντας αίτημα και παράπονο που ενώ κάνει τα πάντα για το παιδί του, αυτό δεν είναι υπεύθυνο… ότι δεν ακούει, ότι δεν συμμορφώνεται σε αυτονόητες υποχρεώσεις για την ηλικία του. Αυτήν την ασυνέπεια, από πού τη διδάχτηκε; Όταν πετάς τα σκουπίδια σου και θεωρείς ότι κάποιου άλλου υποχρέωση είναι να φροντίσει να τα μαζέψει, γιατί σε ενοχλεί: που το παιδί σου δε μαζεύει το δωμάτιο του; που πετάει τα πράγματά του όπου να΄ ναι; που περιμένει να μαζέψεις εσύ τη ζημιά που μόλις έκανε; Γιατί πολύ απλά του το έμαθες εσύ και κάνει αυτό ακριβώς που του έδειξες με πράξεις. Τα λόγια σου μπορεί να προσπαθούν να του διδάξουν το αντίθετο. Στην πράξη όμως του έδειξες ότι δεν χρειάζεται να νοιαστεί να μαζέψει το δωμάτιο του, ότι μπορεί να περιμένει κάποιος άλλος να το κάνει, του έμαθες την ανευθυνότητα ενώ σκοπός σου ήταν να το κάνεις υπεύθυνο άνθρωπο. Η συμπεριφορά του είναι ένας καθρέφτης των πράξεων σου τελικά.

Σκεφτείτε πόσες φορές άλλα λέμε στα παιδιά μας κι άλλα κάνουμε. Είμαστε άνθρωποι, και κανείς μας δεν διεκδικεί το αλάθητο. Ας εξασκηθούμε λίγο στο να παρατηρούμε τι λέμε, αλλά και τι κάνουμε. Όχι για να κρίνουμε αυστηρά τον εαυτό μας ή να τον κατηγορήσουμε. Προσπαθώντας απλά να διορθωθούμε. Ένας γονιός που παραδέχεται λάθη και προσπαθεί να βελτιωθεί, δίνει πολύ καλύτερα παράδειγμα από τον αυστηρό, επικριτικό γονιό που τα κάνει όλα σωστά. Όταν τα παιδιά είναι μικρότερα, δεν αντιδρούν. Στην εφηβεία όμως βλέπουν την αντίφαση και τραβάνε το σκοινί, βλέπουν την απόσταση ανάμεσα σε αυτά που λέμε και αυτά που κάνουμε. Τα μπερδεύουμε, το αντιλαμβάνονται και αυτό φέρνει επιπλέον ένταση, εκνευρισμό, σύγκρουση, φωνές και καυγάδες και κανείς δεν νιώθει καλά! Σίγουρα στην εφηβεία η κόντρα γονιού – παιδιού θα υπάρχει με κάποιον τρόπο και είναι απόλυτα φυσιολογικό. Ας προσέξουμε όμως την αντίφαση ανάμεσα στα λόγια και τις πράξεις μας.

Μη βιαστείτε να μου απαντήσετε τι σημασία έχει αν εγώ δεν πετώ όπου να ναι τα σκουπίδια μου, αλλά το κάνουν όλοι οι άλλοι; Έχει σημασία! Ας κάνουμε αυτό που μας αναλογεί, τίποτα παραπάνω, τίποτα παρακάτω. Αυτό το λίγο, το μικρό είναι που μπορεί κάνει τη διαφορά! Και οι πράξεις όσο μικρές κι ασήμαντες κι αν φαίνονται μιλούν περισσότερο από τις λέξεις!