“Ο γιος μου όλο αυτό το διάστημα έχει πάρα πολλά νεύρα”

Ερώτημα αναγνώστριας

Καλό απόγευμα, έχω ένα γιο ηλικίας 16 ετών. Οι σχέσεις του με τον πατέρα του δεν είναι καλές. Υπάρχει μεγάλη ένταση μεταξύ τους. Ο άντρας μου είναι είναι ένας άνθρωπος απόλυτος που δύσκολα θα μπορέσει να αντιληφθεί ότι απέναντι του έχει το παιδί του και όχι έναν τραμπούκο.

Οπότε κάπου εδώ αρχίζουν τα “δύσκολα” για μένα, για όλους…Ο γιος μου όλο αυτό το διάστημα έχει πάρα πολλά νεύρα, σε υπερβολικό βαθμό. Με το παραμικρό νευριάζει και φωνάζει. Θέλει να πάει το καλοκαίρι να εργασθεί. Ε, και θα μου πείτε που είναι το κακό; Αυτό καλό είναι για έναν έφηβο. Ναι, θέλει να εργασθεί, αλλά μακρυά από εμάς. Δηλαδή: Θέλει να εργασθεί την εποχή που θα πάμε εμείς διακοπές. Τον καιρό δηλαδή που θα ερχόταν μαζί μας διακοπές δεν θέλει να έρθει αλλά να μείνει μόνος του, παρακαλώ, στην πόλη, και να εργασθεί.

Και φωνάζει, απειλεί, μαλώνει με τον πατέρα του, βρίσκεται γενικότερα σε έξαλλη κατάσταση και δεν ξέρω πως να συγκρατήσω την κατάσταση και πως να τον αντιμετωπίσω. Πέρσι, τον αφήσαμε μόνο στο σπίτι για δυο μέρες και μόνο φωτιά που δεν έβαλε! Γύρισε τα ξημερώματα στο σπίτι τη μια μέρα, την επόμενη κουβάλησε τους φίλους του στο σπίτι, μέθυσαν έκαναν έναν χαμό μέσα στο σαλόνι και στην κουζίνα!

Ποιον να εμπιστευτώ;; Και ποιον να αφήσω ξανά μόνο του στον σπίτι; Αρκεί να σας πως , ότι ήταν να πάμε ταξίδι τον Ιούνιο, και το ακυρώσαμε για να μην τον αφήσουμε μόνο του στο σπίτι! Και τώρα μας λέει γιατί δεν τον αφήνουμε μόνο του το καλοκαίρι να πάει να δουλέψει και να φύγουμε εμείς διακοπές χωρίς αυτόν! Πείτε μου σας παρακαλώ πως να τον αντιμετωπίσω; Μπορώ; Σας ευχαριστώ εκ των προτέρων για την υπομονή σας.

---

Απαντά η Ψυχολόγος Ιωάννα Φερεντίνου

Κατ’ αρχάς, είναι σημαντικό να διερευνήσετε μαζί με τον σύζυγο, εάν κινείστε σε κοινό άξονα ως προς την προσέγγιση στον έφηβο γιο σας. Εάν ο γιος σας λαμβάνει μηνύματα που αντιφάσκουν μεταξύ τους ή λαμβάνει διπλά και τριπλά μηνύματα, το αποτέλεσμα θα είναι να διαιωνίζεται αυτή η «έξαλλη», όπως περιγράφετε, κατάσταση στην οποία βρίσκεται.

Εάν δεν καταφέρνετε να βρείτε την άκρη του νήματος μεταξύ σας, πολύ βοηθητική κρίνεται η συμβουλευτική γονέων. Πρόκειται για μια διαδικασία που κατευθύνεται από τον Ψυχολόγο. Έχει περισσότερο καθοδηγητικό χαρακτήρα, καθώς παρέχονται συμβουλές, αλλά και ψυχοεκπαίδευση των γονέων  πάνω σε ζητήματα που αφορούν στην προσέγγισή τους προς το παιδί, την επικοινωνία μαζί του, και την όσο δυνατόν περισσότερο λειτουργική αντιμετώπιση των καταστάσεων.

Όσον αφορά στη συμπεριφορά του γιου σας, είναι φανερό πως προσπαθεί με κάποιον τρόπο να διαφοροποιηθεί, γεγονός το οποίο δεν είναι απαραίτητα αρνητικό, εάν λάβουμε υπόψιν πως η εφηβεία είναι η περίοδος προς την αναδυόμενη ενηλικίωση. Στην εφηβεία, το παιδί αρχίζει και αναζητά νέα πρότυπα για να προσκολληθεί, υιοθετεί νέες συμπεριφορές καθώς αποκολλάται από την ιδέα της αψεγάδιαστης αυθεντίας των γονέων. Από την πλευρά του γονιού, όταν το παιδί εισέρχεται σε αυτήν την περίοδο, χρειάζεται να παραχωρεί τον απαραίτητο χώρο, ώστε αυτή η νέα μετάβαση και διαφοροποίηση να λάβει χώρα με, όσον το δυνατόν, πιο ασφαλή τρόπο. Συζητήστε με τον έφηβο ακριβώς γι’ αυτό. Δείξτε κατανόηση σε αυτήν την ανάγκη του παιδιού να διαφοροποιηθεί και να δομήσει την ταυτότητα και αυτοεικόνα του. Όσο περισσότερο υπερπροστατευτικοί είμαστε με τους εφήβους, τόσο πιο πολύ θα έχουν την τάση φυγής και την ανάγκη να κάνουν κάτι εντελώς αντίθετο από αυτό που τους λέμε.

Εφόσον, ωστόσο, ανησυχείτε για τυχόν ατυχήματα και θεωρείτε πως ο γιος σας εάν πάει να δουλέψει και να μείνει μόνος δεν θα μπορεί να θέσει τα προσωπικά του όρια και την υπευθυνότητα του εαυτού του, χρειάζεται να του εξηγήσετε στα πλαίσια ενός ήρεμου διαλόγου, πως έχετε την απόλυτη διάθεση να τον βοηθήσετε να αυτονομηθεί και να ανεξαρτητοποιηθεί, αλλά χρειάζεται και εκείνος από τη δική του πλευρά να δείξει την αντίστοιχη υπευθυνότητα και αυτοέλεγχο, προκειμένου να συμβεί κάτι τέτοιο. Με λίγα λόγια, θα ήταν βοηθητικό η χροιά αυτής της συζήτησης να αφορά στο «μαζί», όχι με την έννοια της προσκόλλησης, αλλά με την ιδέα του «πάμε να βρούμε μαζί έναν τρόπο ώστε να καλυφθούν και οι δικές σου ανάγκες, αλλά και να είμαστε ασφαλείς σε αυτήν την διαδικασία». Δείξτε την κατανόηση και τη θέλησή σας να τον βοηθήσετε σε αυτήν τη μετάβαση. Οι έφηβοι, ως επί το πλείστον, βρίσκουν τρόπο να κάνουν αυτό που θέλουν, είτε κρύβοντας την αλήθεια, είτε λέγοντας ψέματα, είτε παρουσιάζοντας αντιδραστικές συμπεριφορές μετά την ενηλικίωσή τους, που είναι περισσότερο αυτόνομοι.

Το ζήτημα, λοιπόν, είναι να μεταβεί σε αυτήν τη διαδικασία ο έφηβος γιος σας, με εσάς στο πλάι του, ούτε μπροστά του και εκείνος από πίσω, αλλά ούτε και να είστε απόντες από αυτήν τη διεργασία. Κατανοώντας τις ανάγκες του, θα του δοθεί η ευκαιρία να νιώσει ασφάλεια ώστε να τις εκφράζει ανοιχτά με εσάς.

Επίσης, αντιμετωπίζοντας τον έφηβο με έναν ενήλικο τρόπο, του δίνουμε αυτόματα την ευκαιρία να υιοθετήσει αυτόν τον ρόλο, αλλά και να αισθανθεί πως είναι υπεύθυνος του εαυτού του.

Η στήριξή σας, ψυχολογική και συναισθηματική, κρίνεται απαραίτητη όπως προανέφερα σε αυτήν τη διαδικασία, όπως επίσης και η τοποθέτηση ξεκάθαρων, υγιών, αλλά και εύπλαστων ορίων.