“Ο γιος μου έχει μια συμπεριφορά στο σχολείο σαν να είναι όλα πλάκα”

Ερώτημα αναγνώστριας

Ο μικρός μου γιος ηλικίας 14.5 σήμερα έχει μια συμπεριφορά στο σχολείο σαν να είναι όλα πλάκα… άλλες φορές με ωραίο χιούμορ και άλλες με πραγματικά άσχημο χιούμορ…. Στα μαθήματά του καθόλου συνεπής… αν και όλοι οι καθηγητές του λένε ότι έχει πάρα πολλές δυνατότητες… Όταν προσπάθησα να το συζητήσω μαζί του μου είπε ότι απλά βαριέται και ότι δεν του αρέσει ο τρόπος που κάνουν μάθημα κάποιοι καθηγητές…. Όταν του είπα να βρούμε τρόπους να το διαχειριστούμε, του πρότεινα να επισκεφτεί την ψυχολόγο που έχουν στο σχολείο μήπως τον βοηθήσει να βρει τρόπο, ήταν αρνητικός… Του πρότεινα κάποιο φροντιστήριο που ίσως του το έκανε πιο εύκολο, και εκεί αρνητικός….ζητάω την συμβουλή σας …πώς μπορώ να τον βοηθήσω…

Να πω ότι είμαι μονογονέας έχω άλλα δύο παιδιά το ένα μεγάλο και μένει μόνο του…το άλλο κορίτσι στα 17… Με πολλές ώρες απουσίας από το σπίτι λόγω δουλειάς ..

---

Απαντά η Δρ. Αναπτυξιακής Ψυχολογίας-Ψυχοθεραπεύτρια Ευφροσύνη Αλεβίζου

Για να διαμορφώσω μια περισσότερο ακριβή εκτίμηση των ζητημάτων που σας απασχολούν, θα μου χρειαζόταν ένα λεπτομερές ιστορικό της οικογενειακής σας ζωής και της σχολικής ζωής του γιου σας. Αυτήν τη στιγμή δε μου είναι ξεκάθαρο αν ο γιος σας εκλαμβάνει την απόπειρά σας να τον βοηθήσετε και να τον κατευθύνετε ως πίεση και έλεγχο από τον γονέα που δεν κατανοεί την κατάσταση ζωής στην οποία βρίσκεται ο ίδιος, ή ως την κίνηση φροντίδας του γονέα που είναι συνεργάτης και συνοδοιπόρος του.

Αυτό που χρειάζεται κατά τη γνώμη μου να κάνετε, είναι να φροντίσετε να φέρετε τον εαυτό σας στη θέση του συνεργάτη και συνοδοιπόρου, προκειμένου ο γιος σας να σας λάβει υπόψη του. Αυτό θα συμβεί όταν η επικοινωνία σας βασιστεί σε περισσότερο ισότιμους όρους. Για να γίνει αυτό εσείς θα πρέπει να μετακινηθείτε από την αποκλειστική επικέντρωση στην αλλαγή της συμπεριφοράς του. Θα πρέπει να επιχειρήσετε να ερμηνεύσετε τη συμπεριφορά του και να βοηθήσετε και τον ίδιο να την ερμηνεύσει.

Τα παιδιά και οι έφηβοι μας στέλνουν μηνύματα μέσω των συμπεριφορών που υιοθετούν. Τα μηνύματα χρειάζονται αποκρυπτογράφηση από εμάς, αλλά συχνά και από τους ίδιους τους εφήβους. Όταν τα μοτίβα αυτοματοποιούνται ως μηχανισμοί διαχείρισης δυσκολιών, συχνά ο ίδιος ο έφηβος χάνει την εικόνα του προβλήματος. Ο γιος σας φαίνεται πως συγκαλύπτει τις δυσκολίες του μέσω της υιοθέτησης της «πλάκας» ως μηχανισμό διαχείρισης. Πρέπει όμως να βρείτε και εσείς και ο ίδιος τι σημαίνει η «πλάκα» και γιατί επιλέγει να απαξιώνει το σχολείο.

Επειδή αντιλαμβάνομαι ότι οι απόπειρες για συζήτηση, πέφτουν μέχρι στιγμής στο κενό, αυτό είναι ενδεικτικό του ότι χρειάζεται να αλλάξετε τους όρους και τις συνθήκες της συζήτησης. Ξεκινήστε με το να ακούσετε πραγματικά αυτό που έχει να σας πει ο γιος σας. Τι εννοεί όταν λέει ότι δεν του αρέσει ο τρόπος διδασκαλίας κάποιων καθηγητών; Υπάρχουν καθηγητές των οποίων ο τρόπος διδασκαλίας του αρέσει; Τι διαφοροποιεί τους πρώτους από τους δεύτερους; Εστιάζοντας σε παράγοντες που ευνοούν τη θετική παρουσία του στο σχολείο, θα τον βοηθήσετε να δει ο ίδιος τι αλλαγές θα μπορούσε να κάνει για να βιώσει την εμπειρία του σχολείου αξιοποιώντας τα στοιχεία που του ταιριάζουν και βρίσκοντας λειτουργικούς τρόπους να διαχειρίζεται τα στοιχεία που δεν του ταιριάζουν.

Μέσα από τη στάση του απέναντι στο σχολείο θα μπορέσει και ο ίδιος να δει τι κάνει γενικά στη ζωή του όταν οι καταστάσεις τον δυσκολεύουν ή δεν ταιριάζουν στις προσδοκίες και τις επιθυμίες του.

Για να μπορέσω να εκτιμήσω καλύτερα τη κατάσταση θα μου χρειαζόταν μια συνολικότερη εικόνα του γιου σας. Αυτήν τη στιγμή διαθέτω μια εικόνα της συμπεριφοράς του στο σχολείο την οποία όμως δεν μπορώ να εντάξω σε ένα συνολικότερο πλαίσιο που να περιγράφει τον γιο σας. Ποιος είναι αυτός ο έφηβος που συμπεριφέρεται με αυτόν τον τρόπο στο σχολείο; Είναι ο έφηβος που δυσκολεύεται μαθησιακά και συγκαλύπτει τις δυσκολίες του μέσω της πλάκας; Είναι ο έφηβος που στο δημοτικό σχολείο ήταν το ανήσυχο, υπερκινητικό, «ενοχλητικό» παιδί; Είναι ο έφηβος που ήθελε σε μικρότερη ηλικία να πηγαίνει στο σχολείο και αυτήν την περίοδο λέει ότι δε θέλει; Για όλα αυτά τα ερωτηματικά δεν έχω απαντήσεις γιατί μέσα από την αφήγησή σας μου δίνεται ένα κομμάτι ξεκομμένο από το υπόλοιπο puzzle της ζωής σας.

Ρωτήστε τον ίδιο τον γιο σας τι θα ήθελε. Πώς φαντάζεται την πορεία του στο σχολείο; Συνεργαστείτε με το σχολείο. Προτείνετε στους εκπαιδευτικούς με τους οποίους έχει μια θετική σχέση να τον προσεγγίσουν και να προσπαθήσουν να τον ακούσουν.

Αξιοποιήστε το γεγονός ότι σας λέει ότι «βαριέται», με την έννοια ότι η βαρεμάρα πάντα υποκρύπτει μια πρόκληση που οδηγεί σε παραίτηση, σε συνδυασμό με συναισθήματα που δεν μπορεί κάποιος να διαχειριστεί. Ανοίξτε την εικόνα ώστε να δείτε το παιδί σας συνολικότερα μέσα στον κόσμο του και όχι μόνο μέσα στο σχολείο. Για το σχολείο πρέπει ο ίδιος να αποκτήσει κίνητρο και αυτό είναι κάτι που δεν επιβάλλεται φυσικά. Βοηθήστε τον να επικεντρωθεί στην διάσταση της συνέπειας ως μια ευρύτερη στάση ζωής που δεν αφορά μόνο το σχολείο. Τι σημαίνει για τον ίδιο «είμαι ή δεν είμαι συνεπής σε υποχρεώσεις»; Τι θεωρεί υποχρέωσή του;

Έχετε πιστεύω πολλά ζητήματα να διερευνήσετε μαζί με το παιδί σας. Για να μπορέσετε όμως να το κάνετε θα πρέπει να συνδεθείτε μαζί του με όρους που να εκφράζουν ανοιχτή διάθεση για κατανόηση από πλευράς σας και ευελιξία στην οπτική σας. Μόνο έτσι θα μπορέσετε να διαμορφώσετε τις συνθήκες για να επιλέξετε μέσα από συνεργασία τα όρια που ανταποκρίνονται στις ανάγκες του και που δημιουργούν συνθήκες ασφάλειας για το παρόν και το μέλλον του.