Γράφει στο efiveia.gr η Ψυχολόγος, MSc Εγκληματολογίας Κωνσταντίνα Καστελιώτη, συνεργάτης του Κέντρου Λόγου, Γραφής & Συμπεριφοράς ΛΟΓΟ-ΤΕΧΝΙΑ
Πολλοί γονείς προβληματίζονται σχετικά με την υπερβολική χρήση κινητού και τάμπλετ από τα παιδιά τους. Το ζήτημα αυτό αποτελεί άλλωστε συχνή πηγή διαφωνιών μεταξύ γονέων και εφήβων. Όταν πια σταματούν να ασχολούνται με το τάμπλετ και το κινητό, οι έφηβοι πολλές φορές διαμαρτύρονται πως δεν έχουν τίποτα να κάνουν. Παράλληλα, οι γονείς ίσως αναρωτιούνται τι μπορεί να είναι αρκετά συναρπαστικό ώστε να ανταγωνιστεί την οθόνη.
Οι σημερινοί ενήλικες συχνά δυσκολεύονται να κατανοήσουν τους εφήβους όταν εκείνοι λένε πως πλήττουν. Αν χρησιμοποιήσουν ως μέτρο σύγκρισης τη δική τους εφηβική ηλικία, έχουν αρκετές διαφορετικές εμπειρίες από εκείνες που βιώνουν οι έφηβοι σήμερα.
Ο σύγχρονος έφηβος, από την παιδική του ηλικία, μαθαίνει να αφιερώνει τον «ελεύθερο χρόνο» του σε οργανωμένες δραστηριότητες. Μετά το σχολείο συμμετέχει συνήθως σε αρκετά ομαδικά προγράμματα (π.χ. καλλιτεχνικά, αθλητικά) με σκοπό να αναπτύξει διάφορες δεξιότητές του. Πρόκειται λοιπόν για δομημένες δραστηριότητες, οι οποίες γίνονται μέσα από καθοδήγηση, με συγκεκριμένες απαιτήσεις και στόχους. Όταν όμως, έρχεται ο πραγματικά ελεύθερος χρόνος, ο έφηβος δε ξέρει πώς να τον αξιοποιήσει. Δηλαδή, δεν έχει μάθει να χρησιμοποιεί τη φαντασία και τη δημιουργικότητά του ελεύθερα, εκτός συγκεκριμένου πλαισίου, αναπτύσσοντας πρωτοβουλίες. Έτσι, πολλές φορές, καταλήγει στον λιγοστό ελεύθερο χρόνο του, αν δε χρησιμοποιήσει οθόνες, να «μην έχει τι να κάνει».
Πώς μπορούν οι γονείς να αξιοποιήσουν τον περιορισμένο κοινό ελεύθερο χρόνο με τον έφηβο; Καταρχήν, θα ήταν χρήσιμο να υπάρχει εκ των προτέρων μια συμφωνία για το πότε θα σταματά η χρήση τάμπλετ/κινητού (π.χ. στο γεύμα ή ένα απόγευμα της εβδομάδας). Θα είχε νόημα, βέβαια, η συμφωνία να ισχύει για όλους, δηλαδή και για τους γονείς. Με τον τρόπο αυτό θα μπορούσε να αποφευχθεί η ένταση και να μην υπάρχει εκνευρισμός μετά.
Ο έφηβος θα μπορούσε να έχει σημαντικό ρόλο και να προτείνει τι θα ήθελε να κάνουν όλοι μαζί εντός ή εκτός σπιτιού. Οι γονείς, από την πλευρά τους, μπορεί να έχουν κάποια ιδέα που να ευχαριστεί και τους ίδιους (όπως, για παράδειγμα, να παρακολουθήσουν μαζί μια παράσταση ή έναν αγώνα). Ένας απλός περίπατος ή μια βόλτα στη θάλασσα θα μπορούσαν να αποδειχθούν εξαιρετικά αγχολυτικά για όλη την οικογένεια. Θα ήταν μια ευκαιρία ο έφηβος να αδειάσει το μυαλό του αφού δε θα υπήρχε η προσδοκία να κάνει κάτι σωστά (όπως π.χ. σε μια κοινή δραστηριότητα).
Αρχικά, ο έφηβος ενδέχεται να εκφράσει απροθυμία ή επιφυλακτικότητα, ακόμα και άρνηση. Σταδιακά, όμως, μπορεί να υιοθετήσει μια πιο δεκτική στάση, ειδικά αν πραγματοποιούνται ιδέες που προτείνει κι ο ίδιος. Σημαντικό είναι να νιώθει πως η διαδικασία αυτή δε γίνεται μόνο για εκείνον αλλά ότι ευχαριστεί και τους ίδιους τους γονείς.
Στην πραγματικότητα, οι γονείς δε χρειάζονται αναλυτικό οδηγό για το πώς να περάσουν χρόνο με ευχάριστο και ουσιαστικό τρόπο μαζί με το παιδί τους. Αυτό που είναι ίσως απαραίτητο είναι να αξιοποιήσουν τη φαντασία τους, τα ενδιαφέροντα και τις επιθυμίες τους και να δημιουργήσουν τις δικές τους οικογενειακές εμπειρίες.