Ερώτημα αναγνώστριας
“Έχω ένα γιο 18 ετών και μία κόρη 14. Ο γιος μου ήταν πάντα πολύ σοβαρό παιδί για την ηλικία του και από μικρός δύσκολος χαρακτήρας. Από τότε που πήγε στο γυμνάσιο, δηλαδή εδώ και έξι χρόνια, δεν έχει καμία επαφή με εμάς την οικογένειά του και την αδελφή του. Δεν θέλει να του μιλάμε, θεωρεί ότι τα ξέρει όλα, δεν δέχεται καμία συμβουλή, δεν μας μιλάει σχεδόν καθόλου παρά μόνο για τα απαραίτητα, δηλαδή π.χ. τι θα φάμε, σιδέρωσέ μου ένα ρούχο, κλπ… Κλείνεται στο δωμάτιό του με τις ώρες μπροστά στο λάπτοπ του και παίζει διαδικτυακά παιχνίδια με τους φίλους του, στους οποίους μιλάει πάρα πολύ, ενώ σε εμάς καθόλου. Παρέες έχει, βγαίνει σχετικά συχνά.
Όσες φορές τον ρωτάμε τι του συμβαίνει, τι πρόβλημα έχει με την οικογένειά του, δεν μας λέει ποτέ, λέει ότι δεν έχει τίποτα και σηκώνεται και φεύγει. Κάποτε που τον πιέσαμε μας είπε ότι δεν έχει αισθήματα για μας. Σαν οικογένεια είμαστε αγαπημένη, αντρόγυνο που δεν μαλώνει, συζητάμε με τον άντρα μου και βρίσκουμε λύσεις, δεν έχουμε ασκήσει ποτέ βία πάνω του οποιασδήποτε μορφής. Η αδελφή του είναι τελείως διαφορετική σαν χαρακτήρας, παρ’ όλα αυτά δεν έχουμε δείξει ποτέ ιδιαίτερη αδυναμία, φροντίζουμε να αντιμετωπίζουμε το ίδιο και τα δύο παιδιά, δυσκολευόμαστε βέβαια οικονομικά λόγω ανεργίας.
Δεν αντέχω αυτή την κατάσταση. Κάποτε μας είπε ότι ευθυνόμαστε εμείς για τα γονίδια της ντροπής που του έχουμε δώσει, έτσι μας είπε. Δεν τον έχουμε κάνει ποτέ να ντραπεί, μπορεί να έχει τέτοια γονίδια γιατί κι εμείς σαν παιδιά οι γονείς του ήμασταν ντροπαλοί, χωρίς να σημαίνει αυτό ότι δεν κάναμε προσπάθειες, οικογένεια, δουλειά κλπ. Μπορεί να έχει κάποιο πρόβλημα δεν μπορώ να μάθω όμως με τίποτα αν υπάρχει. Κατά τα άλλα, αν εξαιρέσουμε ότι δεν μιλάει στην οικογένειά του, είναι παιδί που ποτέ δεν έκανε κάτι κακό, δεν έχει μπλέξει με κακές παρέες, ούτε παραβατική συμπεριφορά είχε ποτέ.
Για να πάμε σε ψυχολόγο είναι πολύ δύσκολο, γιατί πρώτον δεν θέλει ο σύζυγός μου ούτε να ακούσει για κάτι τέτοιο, θεωρεί ότι έτσι είναι ο χαρακτήρας του και δεν πρόκειται να αλλάξει, εγώ θα το ήθελα πολύ και δεύτερον είμαι σίγουρη ότι αν το έλεγα στο γιο μου θα χειροτέρευα πολύ τα πράγματα. Τα οικονομικά μου επίσης δεν το επιτρέπουν. Ανησυχώ πολύ… Εγώ θέλω ένα κάτι, ένα ελάχιστο δείγμα για να καταλάβω ότι έχει αισθήματα ότι αγαπάει την οικογένειά του και ότι δεν θα δυσκολευτεί με τις σχέσεις του στην υπόλοιπη ζωή του.”
Απαντά η Ψυχολόγος – Παιδοψυχολόγος Αθανασία Κουτσούκου
Όλο αυτό που μου περιγράφετε πραγματικά ακούγεται πολύ δύσκολο και έχει αρκετές πλευρές που θα μπορούσατε να δείτε…
Αυτό που θέλω να σας πω αρχικά είναι πως είναι πολύ δύσκολο και παρακινδυνευμένο να προσπαθούμε να βοηθήσουμε μια κατάσταση ως ειδικοί, διαβάζοντας απλά ένα κείμενο. Είναι πραγματικά πολλές οι πληροφορίες που λείπουν έτσι ώστε να υπάρχει μια ολοκληρωμένη εικόνα. Ωστόσο θα προσπαθήσω να εστιάσω την προσοχή σας σε κάποια σημεία, από τα οποία θα μπορούσατε να ξεκινήσετε.
Πρώτα από όλα ο έφηβος γιος σας φαίνεται να περνάει την εφηβεία του αρκετά δυναμικά, καθώς έχει απομονωθεί από εσάς κι έχει στραφεί στους φίλους του. Μέχρι εδώ είμαστε σε φυσιολογικά επίπεδα. Τα πράγματα γίνονται πιο ανησυχητικά με την στάση του απέναντί σας. Φαίνεται να είστε μια οικογένεια λειτουργική, αλλά κλειστή. Και αυτό ακριβώς έρχεται να σας υπογραμμίσει. Σας λέει μου έχετε δώσει «τα γονίδια της ντροπής», πράγμα το οποίο φαίνεται να τον δυσκολεύει στην εφηβεία του. Και ίσως τελικά αυτό το κλείσιμο που κάνει κι ο ίδιος στον εαυτό του να είναι μια εικόνα που βλέπει και σε εσάς.
Για παράδειγμα ενώ έχετε μια οικογένεια που λειτουργεί με αρμονία, όταν χρειάζεστε βοήθεια δεν τη ζητάτε. Όπως ακριβώς και τώρα, που ενώ νιώθετε πως υπάρχει πρόβλημα με το γιο σας, κλείνετε τα μάτια και δεν συμφωνείτε με τον σύζυγο να πάτε σε ειδικό.
Αντίστοιχα θα μπορούσατε να αναρωτηθείτε πόσο ανοιχτοί είμαστε στο να δεχόμαστε τη γνώμη και τη βοήθεια των άλλων, σε οποιοδήποτε πρόβλημα μικρό ή μεγάλο αντιμετωπίζουμε.
Ο γιος σας όπως είπατε, από μικρός ήταν ένα «δύσκολο» παιδί, πράγμα το οποίο απλά στην εφηβεία βγήκε ξεκάθαρα στην επιφάνεια. Αυτό που φαίνεται πως πάντα έλειπε από εσάς ως γονείς είναι ο τρόπος να τον πλησιάζετε και να τον κάνετε να σας ανοίγεται. Αυτό από άτομο σε άτομο διαφέρει.
Φαίνεται επίσης πως πάντα υπήρχε πρόβλημα στην επικοινωνία. Σαν να μιλάμε μόνο για τα βασικά κι όχι για άλλα θέματα, όπως για παράδειγμα τα συναισθήματα. Δεν ξέρω αν έχετε αναρωτηθεί ποτέ «πόσο συχνά ρωτάμε ο ένας τον άλλον πώς νιώθει για ένα θέμα ή μια κατάσταση»; Αυτό είναι κάτι που τα παιδιά αποζητούν πάντα από τους γονείς τους. Αυτό φαίνεται να εννοεί όταν σας λέει πως νιώθει σα να μην έχει συναισθήματα για εσάς.
Τέλος, θα πρότεινα να ξαναδείτε τη σχέση πατέρα και γιου, καθώς εκεί φαίνεται να υπάρχει μεγάλη απόσταση, πράγμα το οποίο δυσκολεύει την εφηβεία.
Ελπίζω να βοήθησα λίγο. Ωστόσο προτείνω πως πρέπει να δείτε έναν ειδικό έστω και για μια συνεδρία. Αν το οικονομικό είναι το θέμα, θα μπορούσατε να απευθυνθείτε σε Κέντρα Ψυχική Υγείας, που στελεχώνονται από πολύ ικανούς και καταρτισμένους συναδέλφους…
Ευχαριστώ,
Αθανασία Κουτσούκου
Ψυχολόγος-Παιδοψυχολόγος
ΜΑ στην Ειδική Αγωγή
Θεραπεία Ζεύγους