“Η κόρη μου έκανε δικαστήριο ώστε να πάει να μείνει μόνιμα με τον πατέρα της”

Ερώτημα αναγνώστριας

Καλημέρα σας

Το θέμα μου είναι η 15χρονη κόρη μου. Την απέκτησα από τον προηγούμενο γάμο μου και έπειτα ξαναπαντρεύτηκα και έχω ακόμη 2 παιδιά. Η κόρη μου στα 13 μου έκανε δικαστήριο ώστε να πάει να μείνει μόνιμα με το πατέρα της χωρίς να έχουμε κάνει καμία συζήτηση επί του θέματος και όλα ήταν καλά. Δυστυχώς 2 χρόνια τώρα δεν έχω συνέλθει καθώς με κατηγόρησε ότι την έβαζα να προσέχει τα μικρότερα αδέρφια της και δεν την έβαζα ρυθμική ενώ είχε ήδη άλλες δραστηριότητες χορό μοντέρνο. Δε θέλει να κάνει συζήτηση ανοιχτή όταν έρχεται, είναι κολλημένη στο κινητό όλη μέρα αλλά παίζει με τα αδέρφια της όταν φεύγει δεθην κλαίει ότι αγχώνεται με τα μαθήματα άλλα κατά βάθος έχει μετανιώσει. Ο πατέρας της έχει παντρευτεί τη φίλη μου που ήταν μια αιτία χωρισμού μας και δεν έχει άλλο παιδί. Δεν ξέρω πώς να το διαχειριστώ διαβάζω διαφορά σχετικά άρθρα σας και προσπαθώ να την κάνω να μου μιλήσει. Μου λέει δε ότι φοβόταν να μου μιλήσει ανοιχτά για τα αισθήματά της, ότι πιεζόταν. Ως παιδί είχε ό,τι ήθελε από μένα και πλήρη προσοχή μου, ως οικογένεια θεωρώ όλοι πρέπει να βοηθάμε μιας και εργάζομαι και δεν έχω βοήθεια πάρα μόνο αν πληρώσω! Για τη ρυθμική δεν ήθελα για λόγους διάφορους μη πάθει κάτι και έχει πρόβλημα στο μέλλον και της είχα πει να κάνει οποίο άλλο άθλημα θέλει τελικά ο πατέρας της την έγραψε ρυθμική και της αγόρασε και σκύλο.

---

Απαντά η Δρ. Αναπτυξιακής Ψυχολογίας-Ψυχοθεραπεύτρια Ευφροσύνη Αλεβίζου

Παρόλο που μέσα από την αφήγησή σας ακούω την απογοήτευση, τον θυμό και τον ψυχικό πόνο που βιώνετε και τον συμμερίζομαι, θα σας πρότεινα να εστιάσετε στα αντίστοιχα συναισθήματα της κόρης σας, γιατί αυτή η αλλαγή οπτικής είναι πιθανό να σας οδηγήσει σε μια νέα αξιολόγηση των καταστάσεων που με τη σειρά της μπορεί να οδηγήσει σε πιο υγιείς ισορροπίες στις σχέσεις.

Συχνά στις εκτεταμένες οικογένειες που περιλαμβάνουν νέους γάμους και παιδιά από διαφορετικούς γονείς, αποτελεί επιπλέον πρόκληση η εξεύρεση των σωστών ισορροπιών στις σχέσεις και στους ρόλους. Αυτή η επιπλέον πρόκληση δε χρειάζεται φυσικά να οδηγεί σε δυσλειτουργία. Αντίθετα, μπορεί να οδηγήσει σε  μεγαλύτερη ευελιξία ως προς τους ρόλους. Προς το παρόν, αυτή η ευελιξία δε φαίνεται να έχει κατακτηθεί στο δικό σας διευρυμένο οικογενειακό σύστημα, στον βαθμό που μπορώ να το υποθέσω αυτό μέσα από τις περιορισμένες πληροφορίες που διαθέτω.

Η κόρη σας, κατά τη γνώμη μου, δεν έχει ενταχθεί ως ισότιμο μέλος στην νέα σας οικογένεια. Η απόφαση να διεκδικήσει να μείνει με τον πατέρα της πιθανόν να αποτελεί αντανάκλαση αυτού του αισθήματος ότι δεν ανήκει στην καινούρια οικογένεια. Εδώ θα πρέπει πιστεύω να ρίξετε το βάρος της αναζήτησής σας. Με άλλα λόγια, στους παράγοντες που δεν επέτρεψαν στο μεγαλύτερο παιδί σας να επιθυμεί να ζήσει στην νέα οικογένεια που δημιουργήσατε.

Είναι αυτονόητο ότι την ευθύνη για την ένταξη σε ένα νέο πλαίσιο σχέσεων την έχουν οι ενήλικες οι οποίοι και οφείλουν να δημιουργήσουν τις κατάλληλες συνθήκες ώστε η νέα οικογένεια να αποτελεί σε συναισθηματικό και πρακτικό επίπεδο οικογένεια για όλα τα εμπλεκόμενα μέλη. Συχνά, οι ενήλικες εγκλωβίζονται σε άκαμπτους ρόλους μέσα από το άγχος να “πετύχουν” στη δεύτερη απόπειρα δημιουργίας οικογένειας. Μιλώντας για ευθύνη δεν έχω καμία πρόθεση φυσικά ούτε να σας κατακρίνω, ούτε και να συμβάλλω στην δημιουργία ενοχής. Απλά θέλω να σας οδηγήσω να αναρωτηθείτε ποιες δικές σας συναισθηματικές αγκυλώσεις και ποιοι δικοί σας φόβοι συνέβαλαν στη διαφοροποίηση της κόρης σας από την δεύτερη οικογένεια που δημιουργήσατε. Η δική σας είσοδος σε μια τέτοια διεργασία θα σας απομακρύνει από την επικέντρωση στη συμπεριφορά της κόρης σας. Αυτή η επικέντρωση διαιωνίζει έναν φαύλο κύκλο ενοχών σε συνδυασμό με αίσθημα αδικίας από πλευράς σας, το οποίο δε σας επιτρέπει να πλησιάσετε την μεγαλύτερη κόρη σας.

Είναι φυσικό να αισθάνεστε αδικημένη. Μόνο που κατά τη γνώμη μου αυτό το αίσθημα δεν πρέπει να το χρεώνετε στην κόρη σας. Και επίσης δε χρειάζεται, ούτε και είναι σωστό να διαμορφώνετε τις οικογενειακές σας ισορροπίες μέσα από το φίλτρο αυτού του αισθήματος αδικίας. Χρειάζεται να επεξεργαστείτε συνολικότερα τα συναισθήματά σας για τη στάση και τις επιλογές του πρώην συζύγου σας και επίσης τα συναισθήματά σας για τη σχέση που δημιούργησαν με τη φίλη σας. Η σχέση όπου χρειάζεται να εστιάσετε για να δημιουργήσετε θετική σχέση μεταξύ σας δεν είναι κατά τη γνώμη μου η δική σας σχέση με την κόρη σας, αλλά η σχέση η δική σας με τον πατέρα της. Το γεγονός ότι ο ρόλος του συζύγου καταργήθηκε, δε σημαίνει σε καμία περίπτωση ότι καταργήθηκε η ανάγκη για συνεργασία στους μεταξύ σας ρόλους ως γονείς. Από την αφήγησή σας διακρίνω έλλειψη σύμπνοιας και ανταγωνισμό. Αν δε συμφωνείτε μεταξύ σας ως προς τι είναι κατάλληλο για το παιδί σας, τότε αυτή η ασυμφωνία καλλιεργεί ένα πεδίο χειρισμών αφήνοντας το περιθώριο για “συμμαχία” με τον “καλό” γονέα, αυτόν που ικανοποιεί τις απαιτήσεις και τις επιθυμίες του παιδιού. Χρειάζεται λοιπόν να αλλάξετε τα πρότυπα επικοινωνίας με τον πατέρα της. Να επικοινωνήσετε με τον πρώην σύζυγό σας θέτοντας ως στόχο το να γίνετε σύμμαχοι σε ό,τι αφορά το παιδί σας και να πάψετε να είστε ανταγωνιστές.

Φυσικά και σε μια οικογένεια τα μεγαλύτερα παιδιά φροντίζουν τα μικρότερα και μέσα από αυτήν τη φροντίδα εξασκούνται σε πολύτιμες δεξιότητες, αρκεί βέβαια η φροντίδα να ανατίθεται με ηλικιακά κατάλληλους τρόπους. Ακούστε τι έχει να σας πει η κόρη σας σε σχέση με αυτό το θέμα και προσπαθήστε να κατανοήσετε την άρνησή της και το παράπονό της. Η κόρη σας αισθάνεται αδικημένη και εσείς πρέπει να κάνετε κάτι γι’ αυτό το συναίσθημά της. Προϋπόθεση για αυτό είναι να παραμερίσετε το δικό σας αίσθημα αδικίας.

Χωρίς να έχω αρκετά στοιχεία στη διάθεσή μου για το κλίμα και τις ισορροπίες στη νέα σας οικογένεια, θα σας πρότεινα να ρίξετε μια πολύ προσεκτική ματιά στη σχέση με τον σύζυγό σας και στη σχέση της κόρης σας μαζί του. Είναι πιθανό να ανακαλύψετε και εκεί παράγοντες που συμβάλλουν στην αποξένωση της κόρης σας.

Επίσης, αν αντιλαμβάνεστε ότι η κόρη σας έχει μετανιώσει για την επιλογή να ζήσει με τον πατέρα της και τη σύζυγό του, αυτό είναι ένα ζήτημα που πρέπει να συζητηθεί άμεσα χωρίς κατηγορίες και επικριτική στάση της μιας οικογένειας προς την άλλη. Δεν πρόκειται δηλαδή για ένα απλό ζήτημα, αλλά για κάτι από το οποίο εξαρτάται η συναισθηματική ευημερία του παιδιού σας.

Με απλά λόγια, αν η κόρη σας δεν αισθάνεται καμία από τις δύο οικογένειες ως την οικογένειά της, είναι ευθύνη δική σας, όλων των εμπλεκομένων ενηλίκων και στα δύο οικογενειακά συστήματα να αλλάξετε αυτή την κατάσταση. Χρειάζεται να αλλάξετε τα πρότυπα στη μεταξύ σας επικοινωνία, να καταργήσετε τους χειρισμούς και τους ανταγωνισμούς και να μην αφήνετε τα δικά σας συναισθήματα να καθοδηγούν τη στάση σας απέναντι στις ανάγκες του παιδιού σας. Χρειάζεται να επικοινωνήσετε με τρόπους που να δημιουργούν τις συνθήκες στις οποίες η κόρη σας θα αισθανθεί ασφάλεια και αποδοχή ως ισότιμο μέλος ενός διευρυμένου οικογενειακού συστήματος.

Μπείτε στη θέση της, στη θέση της έφηβης που δε νιώθει ότι ανήκει στην οικογένειά της, που αμφιταλαντεύεται ανάμεσα στις επιλογές συμμαχιών γνωρίζοντας και όλο το υπόβαθρο που συντηρεί τις πικρίες των ενηλίκων και αποκαταστήστε τις ισορροπίες με γνώμονα το συναισθηματικό όφελος της κόρης σας. Είναι βέβαιο ότι και εσείς και τα μικρότερα παιδιά της οικογένειας θα βγείτε κερδισμένοι από την αποκατάσταση της θετικής επικοινωνίας μεταξύ σας.