“Η κόρη μου από το νηπιαγωγείο μέχρι σήμερα δεν έχει καταφέρει να αποκτήσει φιλίες”

Ερώτημα αναγνώστριας

Γεια σας,

Διαβάζω πολύ συχνά τα διάφορα άρθρα σας και μπορώ να πω πως πολλά από αυτά με βοήθησαν. Γι’ αυτό ζητώ τη γνώμη σας στο δικό μου θέμα.

Μένουμε σε χωριό της επαρχίας και εδώ η νοοτροπία είναι διαφορετική από της πόλης. Η κόρη μου παρόλο που πραγματικά δεν της λείπει τίποτα (εσωτερικά και εξωτερικά, πνευματικά και σωματικά) δεν κατάφερε από τα νήπια ως τώρα να αποκτήσει καμία φίλη/φίλο κάτι που πραγματικά δεν την αφήνει να χαρεί σαν παιδί. Οι συμμαθητές της την κάνουν να νιώθει άχρηστη στα παιχνίδια του διαλείμματος και την σνομπάρουν. Από την άλλη είναι η καλύτερη μαθήτρια στην τάξη της αν και πολύ αφηρημένη.

Πραγματικά κι εγώ πιστεύω ότι δεν ταιριάζει με τους συμμαθητές της, καθώς έχουν έχουν αλλά ενδιαφέροντα. Το πρόβλημα είναι ότι δεν έχει και άλλη επιλογή. Είναι αναγκασμένη να περνάει τη μέρα με αυτούς. Υπήρξε για λίγο η πιθανότητα να μετακομίσουμε στην πόλη αλλά όταν της είπαμε ότι αυτό μπορεί να μην γίνει, κατέρρευσε μέσα της. Είχε εναποθέσει όλες τις ελπίδες της σε ένα νέο περιβάλλον, μία νέα ευκαιρία γνωριμιών. Τι με συμβουλεύετε να κάνω; Πώς να την βοηθήσω; Σπαράζει η καρδιά μου που είναι μοναχοπαίδι και χωρίς φίλους.

Ευχαριστώ πολύ εκ των προτέρων.

---

Απαντά η Δρ. Αναπτυξιακής Ψυχολογίας-Ψυχοθεραπεύτρια Ευφροσύνη Αλεβίζου

Θα χρειαζόμουν μια πιο ολοκληρωμένη παρουσίαση των ζητημάτων που σας προβληματίζουν σε συνδυασμό με πληροφορίες για την οικογένειά σας προκειμένου να είμαι σε θέση να  σας δώσω μια πιο ολοκληρωμένη απάντηση. Για παράδειγμα, δεν αναφέρεστε στην ηλικία της κόρης σας, έτσι ώστε να έχω μια καλύτερη αναπτυξιακή εικόνα της ίδιας και των δυσκολιών της. Επίσης, δεν μου δίνετε αρκετά στοιχεία για την ιστορία της οικογένειάς σας ώστε να κατανοήσω το συνολικότερο πλαίσιο.

Αρχικά θα σας πρότεινα να ρίξετε μια πολύ προσεκτική ματιά στη διάσταση των δικών σας συναισθημάτων και των αντιλήψεων και πεποιθήσεών σας που αφορούν την διαμονή σας στο χωριό. Δεν έχω λόγο να διαφωνήσω μαζί σας στο ότι η νοοτροπία του χωριού είναι γενικά διαφορετική από αυτήν της πόλης. Οι όροι με τους οποίους αναφέρεστε στην νοοτροπία του χωριού εκφράζουν κατά τη γνώμη μου μια άρνηση από πλευράς σας και δεν μπορώ παρά να υποθέσω ότι την άρνηση αυτή την μεταδίδετε και στην κόρη σας, τόσο μέσα από τα λεκτικά σας μηνύματα, όσο και μέσα από τις επιλογές σας. Πιστεύω επίσης ότι αυτό που θα βοηθούσε το παιδί σας στην προσαρμογή του θα ήταν η προσπάθεια για δική σας προσαρμογή στις συνθήκες της ζωής σας. Δεν γνωρίζω αν η εγκατάσταση στο χωριό αποτέλεσε για εσάς μονόδρομο, αν αναγκαστήκατε δηλαδή για κάποιον λόγο να μένετε στο χωριό αυτό. Αν ο τόπος που ζούμε μας δημιουργεί αρνητικά συναισθήματα, τα αρνητικά αυτά συναισθήματα επηρεάζουν και καθορίζουν ως ένα βαθμό  τις επιλογές μας. Μου δίνετε την εντύπωση ότι φιλτράρετε την διαμονή σας στο χωριό μέσα από μια αρνητική διάθεση και αυτό είναι πιθανό να καθορίζει ως ένα βαθμό και τη δική σας προσαρμογή, αλλά και την προσαρμογή του παιδιού σας.

Με απλά λόγια, αν ο τόπος διαμονής μας δεν μας ταιριάζει, δε μας αρέσει και αν επιπλέον μας δημιουργεί συναισθηματική φόρτιση και πίεση, τότε ψάχνουμε τρόπους να αλλάξουμε τόπο διαμονής. Αν αυτό δεν είναι εφικτό, αν είμαστε αναγκασμένοι, λόγω συνθηκών ζωής που βρίσκονται πέρα από τον έλεγχό μας, να μένουμε σε έναν τόπο που δεν μας αρέσει, τότε χρειάζεται να υιοθετήσουμε πιο ευέλικτες οπτικές για τα πράγματα. Το «κόλπο» δηλαδή είναι σε μια κατάσταση που δεν μας ταιριάζει να προσπαθήσουμε να βρούμε τα θετικά, να εστιάσουμε σε αυτά και να φιλτράρουμε την οπτική μας και τις επιλογές μας μέσα από την επικέντρωση σε οτιδήποτε καλό μπορούμε να αντλήσουμε από τις καταστάσεις που μας περιβάλλουν.

Λέτε ότι τα άλλα παιδιά κάνουν την κόρη σας να νιώθει «άχρηστη» και τη σνομπάρουν. Αυτό κατά τη γνώμη μου είναι ένα πεδίο που χρειάζεται διερεύνηση προκειμένου να εντοπιστούν πιθανές ανασφάλειες του παιδιού σας. Πώς σας μεταφέρει το μήνυμα η κόρη σας ότι αισθάνεται «άχρηστη» στο παιχνίδι με τους συνομηλίκους της; Τι κάνετε με αυτό το μήνυμα; Μήπως κατηγορείτε τα άλλα παιδιά; Μήπως περνάτε μια απόλυτη στάση απέναντι στις συμπεριφορές των άλλων παιδιών; Είναι όλοι οι συνομήλικοι απορριπτικοί προς την κόρη σας; Μπορείτε να επισημάνετε φυσικά στην κόρη σας τις συμπεριφορές των άλλων παιδιών που κρίνετε ότι στερούνται σεβασμού και να τις καταδικάσετε ως λάθος συμπεριφορές και λάθος προσεγγίσεις από πλευράς των άλλων παιδιών. Πιθανολογώ όμως ότι χρειάζεται μια ισορροπία ανάμεσα στο να καλλιεργήσει το κριτήριό της και να μάθει να επιβιώνει σε αντίξοες συνθήκες, αλλά και μια ισορροπία ανάμεσα στο να αναγνωρίζει κακοποιητικές συμπεριφορές στο κοινωνικό της περιβάλλον και ανασφάλειες δικές της.

Αναρωτιέμαι αν την ενθαρρύνετε να βρει κάτι κοινό και να σχετιστεί με τα συνομήλικά της παιδιά. Ή μήπως την αποθαρρύνετε με τον τρόπο σας; Μήπως την αποθαρρύνετε περνώντας το άμεσο και έμμεσο μήνυμα ότι οι συνομήλικοι δεν είναι κατάλληλη παρέα για την κόρη σας; Αναρωτιέμαι δηλαδή μήπως το «σνομπάρισμα» των συμμαθητών της που περιγράφετε αντικατοπτρίζει ένα σνομπάρισμα από πλευράς σας το οποίο εκφράζεται μέσα από τη συμπεριφορά της κόρης σας. Λέτε ακόμα ότι η κόρη σας δεν έχει κοινά με τα άλλα παιδιά. Τι διαφοροποιεί τον κόσμο της κόρης σας; Ποια είναι τα δικά της ενδιαφέροντα που δεν ταιριάζουν με αυτά των συνομηλίκων της; Αν αφήνουμε τους άλλους να μας πλησιάσουν, τότε τους δίνουμε και πρόσβαση στον κόσμο μας. Με άλλα λόγια, έχει δοκιμάσει η κόρη σας να μοιραστεί τα δικά της ενδιαφέροντα με τα άλλα παιδιά; Αν όχι, γιατί;

Επίσης, η διαφορά στη νοοτροπία μεταξύ της οικογένειάς σας και των άλλων οικογενειών είναι ένα ζήτημα που μπορείτε να συζητήσετε με την κόρη σας και να διαφοροποιήσετε τον δικό σας κόσμο αξιών. Έτσι θα περάσετε το μήνυμα ότι τέτοιες καταστάσεις είναι μέρος της κοινωνικής μας ζωής. Ότι συμβαίνει στη ζωή να βρίσκονται οι δικές μας αξίες σε αντιπαράθεση με αυτές του άμεσου περίγυρού μας. Αυτό είναι κάτι που μπορεί να μας εγκλωβίσει σε απομόνωση και σε έναν αδιέξοδο φαύλο κύκλο σύγκρισης του εαυτού μας με τους άλλους. Ταυτόχρονα όμως μπορεί να μας ωθήσει σε δημιουργικές αν και πιο δύσκολες επιλογές στην επιδίωξή μας για οικείες σχέσεις.

Αναρωτιέμαι ακόμα αν έχετε κοινωνική ζωή σαν οικογένεια. Εσείς οι γονείς έχετε έναν κύκλο συναναστροφών στον τόπο που ζείτε; Έχετε φίλους; Υπάρχουν άτομα που εμπιστεύεστε και περνάτε καλά με την παρέα τους; Αν όχι, θα πρέπει να βρείτε τους λόγους που σας κρατάνε μακριά από το να σχετιστείτε και να βρείτε έτσι ταυτόχρονα πιθανούς παράγοντες που αποθαρρύνουν την κόρη σας από το να σχετιστεί θετικά με τους συνομηλίκους της.

Αν πράγματι όπως λέτε κανένα από τα συνομήλικα παιδιά δεν είναι κατάλληλη παρέα για την κόρη σας, τότε αναζητήστε άλλες διεξόδους που να μπορείτε να συνδυάσετε με τη ζωή στο χωριό. Πιστεύω ότι η μετακόμιση στην πόλη δεν θα έλυνε αυτόματα το ζήτημα της παρέας. Δεν είναι απαραίτητο δηλαδή κατά τη γνώμη μου ότι στην πόλη η κόρη σας θα έβρισκε παιδιά που να έχουν κοινά ενδιαφέροντα με την ίδια. Αναζητήστε κάποιο ενδιαφέρον της κόρης σας που να μπορεί να εκφραστεί μέσα από μια ομαδική δραστηριότητα πηγαίνοντας στην κοντινότερη πόλη μέσα στη διάρκεια της εβδομάδας ή τα Σαββατοκύριακα. Αναζητήστε κάποιο άθλημα, κάποια δραστηριότητα στη φύση όπως πεζοπορία ή ποδηλασία, κάποια καλλιτεχνική δραστηριότητα όπως εικαστικά, θέατρο, μουσική. Αναζητήστε ακόμα και παιδιά στην ηλικία της κόρης σας και αναλάβετε πρωτοβουλία να δημιουργήσετε ένα φορέα που να φέρνει σε επαφή παιδιά με κοινά ενδιαφέροντα. Ίσως θα ήταν καλό και για εσάς τους ενήλικες να αναζητήσετε ένα κύκλο ανθρώπων με τους οποίους να σας συνδέουν κοινά ενδιαφέροντα και μια νοοτροπία πιο κοντά στη δική σας.

Το μόνο βέβαιο κατά την άποψή μου είναι ότι δεν κερδίζετε τίποτα από το να ανακυκλώνετε την αρνητική σας διάθεση για τον τόπο όπου ζείτε και να την περνάτε στην κόρη σας.