Γιατί οι έφηβοι αρνούνται να θέσουν στόχους;

Γράφει στο efiveia.gr η Φιλόλογος – Life Coach Κλεονίκη Πανταζή

Το πιο διαδεδομένο θέμα της τελευταίας δεκαετίας είναι η στοχοθεσία. Όσο όμως κι αν συζητείται το θέμα των στόχων, παρατηρείται ότι όλο και περισσότεροι έφηβοι εκδηλώνουν μια απάθεια και αδιαφορία σχετικά με την υιοθέτηση προσωπικών και εκπαιδευτικών- μαθησιακών στόχων.

Για ποιους λόγους λοιπόν οι έφηβοι δεν αναζητούν στόχους;

Βασική προϋπόθεση για την στοχοθεσία του εφήβου είναι η καλή ψυχική του κατάσταση. Στη δεδομένη στιγμή που όλα είναι αβέβαια και ομιχλώδη, ο έφηβος δε βρίσκει τον λόγο να προσπαθήσει, αλλά ούτε και να ονειρευτεί. Λείπει γενικά η αισιοδοξία από τον ψυχισμό των εφήβων καθώς και η θετική σκέψη για την καθημερινότητά τους, με αποτέλεσμα να μη βλέπουν καμία προοπτική.

Συνεπώς, παρόλο που οι έφηβοι είναι δικαιολογημένοι, εντούτοις χρειάζεται ο ρόλος της οικογένειας να γίνει περισσότερο ενεργητικός, ώστε να βοηθήσει τον έφηβο να συνειδητοποιήσει ότι τη μοίρα του μπορεί να τη δημιουργεί μόνος του με την εργασία, την υπομονή, την επιμονή και την πίστη στον εαυτό του. Βέβαια, είναι απαραίτητο οι γονείς να κάνουν σαφές στο έφηβο παιδί τους πως για να διεκδικήσει την επιτυχία στο σχολείο ή τη διάκριση που επιθυμεί, οφείλει να προσπαθήσει έχοντας πρόγραμμα και πειθαρχία.

Σ’ αυτό το σημείο ορίζεται το δεύτερο αίτιο. Είναι γεγονός ότι έχει διαπιστωθεί από έρευνες πως οι έφηβοι σε συντριπτικό αριθμό δεν είναι χαρούμενοι και πολύ συχνά προσφεύγουν στις καταχρήσεις ουσιών, όπως το κάπνισμα, το αλκοόλ και τα ναρκωτικά, με σκοπό να βρουν τη ψυχική ευφορία και δυστυχώς μια πλασματική αίσθηση ηρεμίας, που αισθάνονται ότι έχουν ανάγκη…

Βέβαια, όλοι γνωρίζουμε ότι οι έφηβοι δεν έχουν το απαραίτητο υπόβαθρο για να υποστηρίξουν οι ίδιοι τον εαυτό τους. Ζουν στον κόσμο των social media που τούς υπαγορεύει πιεστικά ένα τυποποιημένο τρόπο σκέψης, συμπεριφοράς αλλά και τρόπου ζωής που δεν έχει καμία σχέση με το χαρακτήρα τους, τα δικά τους θέλω ή με τον ίδιο τους τον εαυτό.

Αισθάνονται μόνοι και θλιμμένοι…νιώθουν ότι βρίσκονται σε κρίση, αφού δεν ξέρουν ποιοι είναι και που πάνε…

Το τρίτο αίτιο είναι η ανεπάρκεια του σχολείου, τόσο στη μετάδοση γνώσεων, όσο και στη διαμόρφωση της προσωπικότητας και της κοινωνικότητας του εφήβου.

Ο έφηβος τις περισσότερες φορές αισθάνεται εγκλωβισμένος σε μια πραγματικότητα που δεν του αξίζει και δεν του αναλογεί, αφού σε πολλές περιπτώσεις βιώνει την αδιαφορία από τους διδάσκοντες, τον υποβιβασμό και αντιλαμβάνεται την ανεπάρκειά τους, πράγμα που τον καθιστά πνευματικά, αλλά και συναισθηματικά αδύναμο να πιστέψει στον εαυτό του.

Γι’ αυτό λοιπόν είναι απαραίτητο οι γονείς να βοηθήσουν τον έφηβο να δει τον εαυτό του και να πιστέψουν σ’ αυτόν, ενισχύοντάς του τα θετικά χαρίσματα που οι ίδιοι επισημαίνουν, και βοηθώντας το να βελτιώσει τις αδυναμίες του.

Αν ο έφηβος δεν αισθάνεται υπερήφανος για όσα έχει καταφέρει στη ζωή του, δε θα υιοθετήσει τους στόχους που θα του προσφέρουν το κίνητρο, ώστε να προσπαθήσει για μια ικανοποιητική επίδοση στο σχολείο και να βάλει τα θεμέλια για μια μελλοντική ακαδημαϊκή φοίτηση ή επαγγελματική κατάρτιση.

Κι εδώ αντιλαμβανόμαστε πόσο σημαντικό είναι οι γονείς να τονίζουν στο παιδί τους τα θετικά του χαρακτηριστικά, να αποφασίζουν να καλλιεργούν και να ενδυναμώνουν τα χαρίσματά του και να σχεδιάζουν ένα βραχυπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο σχέδιο προόδου γι’ αυτό. Χωρίς το συγκεκριμένο σχεδιασμό, ο έφηβος δεν μπορεί να θέσει στόχους σε κανένα επίπεδο, ως άτομο, ως μαθητής και ως μέλος μια κοινωνίας.

Γι’ αυτό λοιπόν είναι ανάγκη οι γονείς να ακούν ενεργητικά το παιδί τους, να προσφέρουν το χρόνο τους για να γνωρίσουν πραγματικά τον έφηβό τους, συζητώντας, ακούγοντας τη δική του μουσική και κάνοντας μαζί δραστηριότητες που τον ευχαριστούν, με αποτέλεσμα να δίνεται η ευκαιρία να κάνουν διάλογο μαζί του για το παρόν και το μέλλον όχι μόνο του έφηβου παιδιού τους, αλλά και της οικογένειας!

Γιατί είναι γεγονός ότι ο έφηβος εξελίσσεται εναρμονισμένος σε ένα οικογενειακό περιβάλλον που ευνοεί την εξέλιξη και την πρόοδο… αυτό σημαίνει ότι η οικογένεια οφείλει να εξελίσσεται, να συναισθάνεται τις αγωνίες του εφήβου, να βοηθά στη δημιουργία προγράμματος, να δημιουργεί ένα κλίμα ηρεμίας και ασφάλειας στο σπίτι και να υπενθυμίζει στον έφηβο ότι είναι η κατάλληλη ηλικία για να χαράξει το δρόμο της ζωής που ο ίδιος ονειρεύεται!

Τέλος, για να μπορεί ο έφηβος να ονειρευτεί ποιος θέλει να γίνει και να σκεφτεί ποιος θέλει να είναι, χρειάζεται να έχει ποικίλα ερεθίσματα που θα τον βοηθήσουν να αντιληφθεί ότι υπάρχουν κι άλλες πτυχές στη ζωή, έξω από τα στεγανά του υπολογιστή και του δωματίου του, με σκοπό να δημιουργηθεί σ’ αυτόν το αίσθημα της προοπτικής.

Γιατί η προοπτική ωθεί τον άνθρωπο να έχει στόχους και κίνητρα με αποτέλεσμα να είναι θετικός στην προσπάθεια και δεκτικός στην πειθαρχία!

Είμαι απολύτως βέβαιη πως όλα τα παιδιά του κόσμου θέλουν να μάθουν και να προοδεύσουν, αρκεί να τους πείσουμε ότι αξίζουν. Να τους διαβεβαιώσουμε πως υπάρχει μέλλον γι’ αυτά, όσο κι αν η εποχή μας προσπαθεί να μας διαψεύσει. Να προσπαθούμε να καλλιεργούμε ως γονείς την αισιοδοξία μέσα τους, λέγοντάς τους πως κανείς δε χάνεται, όλοι βρίσκουν τη θέση σ’ αυτόν τον κόσμο, αρκεί να ξέρει ο καθένας μας ποιος είναι, πού πάει, να πιστεύει στον εαυτό του και να έχει εμπιστοσύνη στη ζωή!

Γι’ αυτό λοιπόν πάρτε αποστάσεις από τα δικά σας θέλω και τις προσδοκίες που αφορούν το παιδί σας και ακούστε τα! Η ενεργητική ακρόαση θα σας αποκαλύψει στοιχεία που θα σας βοηθήσουν να γνωρίσετε το έφηβο παιδί σας, να μάθετε τι σκέφτεται, τι τον προβληματίζει, τι φοβάται, αλλά και τι ονειρεύεται. Έτσι θα μπορέσετε να δημιουργήσετε μαζί του το πλαίσιο στο οποίο ο έφηβος θα θέσει τους δικούς του στόχους, και θα αποκτήσετε τη σύνδεση που θα σας εξασφαλίσει μια υγιή σχέση με σεβασμό, συναίσθηση, αλληλεπίδραση και αγάπη!