Γράφει για το efiveia.gr η Κλινική Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια Κατερίνα Κοτσιφάκου
Η φάση της εφηβείας είναι μια υπέροχη μα και δύσκολη μετάβαση τόσο για αυτό που την φέρει όσο και για το περιβάλλον του. Το άτομο σε αυτήν τη φάση αφήνει την παιδική του υπόσταση καθώς όλα πάνω του αλλάζουν. Η χροιά της φωνής, το ύψος, η έμμηνος ρήση, η τριχοφυΐα είναι κάποια από τα σωματικά χαρακτηριστικά που υπαγορεύουν αυτή την μετάβαση.
Όμως οι αλλαγές δε σταματούν εκεί… Ψυχοσυναισθηματικά ο έφηβος νιώθει πως θέλει να κυριαρχήσει στο σύμπαν του. Αμφιβάλλει και αμφισβητεί, θέλει να καταρρίψει κάθε δομή (αυτό επηρεάζεται από το περιβάλλον μέσα στο οποίο έχει ήδη μεγαλώσει), κάνει όνειρα και τα θέλει όλα άμεσα. Η διαφοροποίηση που εσωτερικά νιώθει, αφού πια δεν είναι ούτε παιδί ούτε οργανωμένος ενήλικας, του δημιουργεί ένα περιβάλλον σύγκρουσης καθώς ψάχνει την ταυτότητά του. Αυτό μπορεί να εκφραστεί είτε με απόσυρση (νιώθει πως δεν τον κατανοεί κανείς, δε βρίσκει ενδιαφέρον σε τίποτα) είτε με επιθετική συμπεριφορά (δεν αναγνωρίζει τίποτα και κανέναν). Το παιδί που μέχρι τώρα ξέραμε αλλάζει μορφή και εσωτερικότητα… Το περιβάλλον όμως πώς πρέπει να φερθεί;
H κυρία Κοτσιφάκου τονίζει στο efiveia.gr:
Είναι πολύ σημαντική η σχέση μεταξύ γονέων και εφήβων. Το ιδανικό θα είναι από πριν να υπάρχει μια σχέση αμοιβαίας εμπιστοσύνης και σεβασμού. Στη φάση της εφηβείας όπου ο νέος εμφανίζει διαταραγμένη συμπεριφορά, θα πρέπει τουλάχιστον το περιβάλλον να αποπνέει ηρεμία και σταθερότητα. Δε χρειάζεται οι γονείς να πιέζουν για επικοινωνία ή να καταφεύγουν σε δράσεις που προδίδουν την εμπιστοσύνη του παιδιού. Θα πρέπει απλώς να μεταδίδουν το μήνυμα πως είναι παρόντες και έτοιμοι να συζητήσουν το κάθε θέμα ακούγοντας με προσοχή, σεβασμό και εγκαρτέρηση κάθε «φωνή» διαμαρτυρίας του εφήβου.
Όσο και να μην το δείχνει, ο έφηβος έχει ανάγκη από ένα οριοθετημένο περιβάλλον. Με σαφή όρια, εγκαθιδρυμένα μετά από συζήτηση. Εντάσεις και ακραίες τιμωρίες καλό είναι να αποφεύγονται σε αυτή τη φάση. Τα όρια βοηθούν έστω και ασυνείδητα τον έφηβο να αισθανθεί ασφάλεια στο πλαίσιο που ζει και αναπτύσσεται. Τα όρια δείχνουν ενδιαφέρον που τόσο ανάγκη το έχει επίσης, ώστε να δομήσει ένα «εγώ» με αυτοπεποίθηση και επίσης πολύ σημαντικό είναι να κατανοήσουν οι γονείς πως δεν πρέπει να επι-βάλλουμε στον έφηβο τις απόψεις ή τα «θέλω» μας.
Ο έφηβος είναι ένας οργανισμός που αναπτύσσεται , αλλάζει, μετασχηματίζεται ώστε να πάρει την ολοκληρωμένη του μορφή με το πέρασμα των ετών. Αυτά που έχει ανάγκη ως προς την ψυχική του ανάπτυξη, όσο και να αντιδρά, είναι η ενδοβολή ορθών προτύπων δράσης, δηλαδή ανθρώπων που θα τους μιμηθεί ως ενήλικας ή θα αποτελούν πάντα τραυματική αναφορά. Άρα πριν από κάθε συμπεριφορά σκεφτείτε ως γονείς πως ο έφηβος «φωτογραφίζει» τις συμπεριφορές σας ώστε να τις ανακαλέσει αργότερα, είτε ως τραύμα είτε ως ευχάριστη εμπειρία που θα θέλει να επαναλάβει και στο δικό του μέλλον.