Γράφει στο efiveia.gr η Ψυχολόγος Εύη Μεσσαριτάκη
Η εφηβεία είναι μία πολύ σημαντική περίοδος στη ζωή του ανθρώπου, καθώς σηματοδοτεί το πέρασμα από την παιδική ηλικία στην ενήλικη ζωή. Ταυτόχρονα είναι και μία πολύ ευαίσθητη περίοδος, καθώς οι αλλαγές είναι ραγδαίες και το άτομο διαπραγματεύεται σημαντικότατα ζητήματα ταυτότητας. Σε αυτήν λοιπόν την αναπτυξιακή φάση του ατόμου εμφανίζονται και οι διατροφικές διαταραχές τις περισσότερες φορές. Σπανιότερα απ’ ότι στην παιδική ή την ώριμη ηλικία του ανθρώπου.
Τα κορίτσια είναι πολύ πιο πιθανό ν’ αναπτύξουν τέτοιες δυσκολίες απ’ ότι τα αγόρια. Υπάρχουν σημάδια που μπορούν να προϊδεάσουν τους γονείς, όπως το μέτρημα θερμίδων, υπεραπασχόληση με το φαγητό, η τάση να καταναλώσει κρυφά φαγητό, ο -παράλογος- φόβος της αύξησης βάρους, οι συχνοί εμετοί, η παρορμητική υπερφαγία, χαμηλή αυτοπεποίθηση κτλ.
Παράλληλα, οι διατροφικές διαταραχές συχνά συνυπάρχουν με διαταραχές άγχους, κατάθλιψη και κατάχρηση ουσιών.
Οι συχνότερες διαταραχές αυτού του τύπου είναι η νευρική ανορεξία και η νευρική βουλιμία. Χαρακτηρίζονται από αποφυγή διάφορων διατροφικών ομάδων, υπερβολική αγωνία για το βάρος, υπερβολική σωματική άσκηση ή παρορμητική υπερφαγία, κατανάλωση φαγητού χωρίς το αίσθημα της πείνας ή του κορεσμού, διάφορα τελετουργικά ώστε να προκληθεί εμετός κτλ.
Όπως είναι προφανές, οι συνέπειες είναι άμεσες και έμμεσες. Οι άμεσες συνέπειες είναι κυρίως σωματικές, αν και μπορεί να είναι και ιδιαίτερα σφοδρές, όπως για παράδειγμα η διακοπή της εμμήνου ρύσεως στα κορίτσια. Οι συχνότερες είναι η αδυναμία και η έλλειψη ενέργειας.
Ταυτόχρονα όμως μπορεί και οι ψυχολογικές συνέπειες να είναι εξίσου σφοδρές και η δυσκολία είναι ότι περνάνε εύκολα σε δεύτερη μοίρα. Εδώ πρέπει να τονίσουμε ότι όταν οι διατροφικές διαταραχές αφορούν παιδιά και εφήβους, τότε επηρεάζουν σαφώς ολόκληρη την οικογένεια και διαμορφώνουν σε μεγάλο βαθμό τις οικογενειακές σχέσεις. Δεν είναι σπάνιο για τους ψυχολόγους το μοντέλο της οικογένειας που αφιερώνεται στην ορθή διατροφή του ενός παιδιού, αφού αυτό αποτελεί μόνιμο θέμα συζήτησης.
Η οικογένεια συχνά νιώθει τύψεις για το πώς προκλήθηκε η διαταραχή, γιατί δε διαγνώστηκε νωρίτερα και αγωνία για το αν το άτομο λαμβάνει την κατάλληλη φροντίδα. Πολύ σημαντική είναι η αναγνώριση του άγχους και του θυμού για τη συμπεριφορά του εφήβου που χρειάζεται βοήθεια, καθώς πολλές φορές είναι παραπλανητική και ανειλικρινής, χαρακτηριστικό της νόσου.
Για τους παραπάνω λόγους, όταν οι διατροφικές διαταραχές αφορούν ανήλικα άτομα, είναι προτιμότερο η θεραπεία να συμπεριλαμβάνει ολόκληρη την οικογένεια. Το οικογενειακό περιβάλλον πρέπει να εκπαιδεύεται ώστε να κατανοήσει τα χαρακτηριστικά και τα αίτια της νόσου, τη θεραπευτική διαδικασία και να λαμβάνει την κατάλληλη υποστήριξη. Είναι σημαντικό να μη χάνεται πολύτιμος χρόνος στην άρνηση ή την υποτίμηση του προβλήματος. Η έγκαιρη διάγνωση και παρέμβαση οδηγεί πάντα σε καλύτερα θεραπευτικά αποτελέσματα.