“Από μαθητής άριστος, στην εφηβεία δείχνει αδιαφορία και θέλει να πάει σε ΕΠΑΛ!”

Ερώτημα αναγνώστριας

Μαθητής άριστος όλα τα χρόνια, κατά την διάρκεια της πανδημίας αλλά ταυτόχρονα και εφηβεία δείχνει αδιαφορία και δεν διαβάζει πιστεύει ότι τα ξέρει και ότι και το 16 είναι βαθμός. Τώρα πρέπει να δηλώσουμε λύκειο και επιμένει για ΕΠΑΛ. Εμείς σαν γονείς και γνωρίζοντας τις δυνατότητες που έχει, θέλουμε το ΓΕΛ τουλάχιστον για την Α’ τάξη και μετά ας κάνει τη μετάβαση στην Β’ τάξη.

Να σημειώσω εδώ ότι από το περασμένο καλοκαίρι κάνει παρέα με λυκειόπαιδα του ΕΠΑΛ και αυτό με κάνει να πιστεύω ότι επηρεάστηκε για την απόφαση του αυτή. Προκειμένου να μην έχουμε ομηρικούς καβγάδες πως προτείνετε να το χειριστούμε; Ευχαριστώ εκ των προτέρων για την άμεση ανταπόκρισή σας.

Απαντά η Δρ. Αναπτυξιακής Ψυχολογίας-Ψυχοθεραπεύτρια Ευφροσύνη Αλεβίζου

Αρχικά σας προτείνω να προσπαθήσετε να μην εμπλακείτε σε αναμέτρηση δυνάμεων γιατί το μόνο βέβαιο είναι ότι δεν θα έχει θετικά αποτελέσματα για κανέναν. Θυμηθείτε ότι η αναμέτρηση δυνάμεων δεν έχει νικητές. Ακόμα και αν εξαναγκάσετε τον έφηβο να φοιτήσει στο ΓΕΛ, θα ακολουθήσει την επιθυμία σας αναγκαστικά και δεν θα αναπτύξει ο ίδιος κίνητρο για ανταπόκριση στις απαιτήσεις του σχολείου. Ο εξαναγκασμός έχει βραχυπρόθεσμα αποτελέσματα στην συμπεριφορά αλλά έχει ταυτόχρονα μακροπρόθεσμα αποτελέσματα στην επικοινωνία και την ποιότητα της σχέσης. Η προτεραιότητά σας θα πρέπει να είναι η διατήρηση της θετικής επικοινωνίας με το παιδί σας. Αν χάσετε την πρόσβαση στον κόσμο του, τότε δεν θα μπορέσετε να είστε δίπλα του όταν θα σας χρειάζεται. Το ζητούμενο είναι πράγματι όπως λέτε να μην παγιδευτείτε σε φαύλο κύκλο ομηρικών καβγάδων, αλλά να προσπαθήσετε να κατανοήσετε τα κίνητρα του γιου σας. Επίσης, το ζητούμενο είναι να  του δώσετε να καταλάβει και τις δικές σας θέσεις και απόψεις. Προκειμένου να υπάρξει αμοιβαία κατανόηση, απαραίτητη προϋπόθεση είναι η συζήτηση σε ήρεμο και ειρηνικό κλίμα. Ακούστε τον γιο σας. Προσπαθήστε να κατανοήσετε τους λόγους για τους οποίους επιλέγει το ΕΠΑΛ. Προσπαθήστε να κατανοήσετε το είδος και την έκταση της επιρροής που δέχεται από την παρέα. Βοηθήστε και τον ίδιο – χωρίς πίεση – να κατανοήσει την επιρροή της παρέας. Αντιμετωπίστε τον ως άτομο που πλησιάζει προς την ενηλικίωση και που σύντομα θα αναλαμβάνει το κόστος των επιλογών του. Ταυτόχρονα καλείστε φυσικά να εξισορροπήσετε αυτή την αντιμετώπιση με τον καθοδηγητικό σας ρόλο που ακόμα ο γιος σας έχει ανάγκη.

Ακόμα και αν μπορείτε να τον εξαναγκάσετε, δεν σας το προτείνω γιατί θα εισπράξετε εχθρικότητα και θυμό με αρνητικό κόστος στην μεταξύ σας σχέση.  Μπορείτε όμως να τον βοηθήσετε να επιλέξει, εκθέτοντας τα επιχειρήματά σας.

Εξετάστε προσεκτικά τις προσδοκίες σας ώστε να διαπιστώσετε αν ανταποκρίνονται με ρεαλιστικό τρόπο στις δυνατότητες και τις κλίσεις του παιδιού σας. Η φράση σας «νομίζει ότι το 16 είναι βαθμός» με παρακινεί να αναρωτηθώ μήπως έχετε δώσει μια βαρύτητα στην σχολική επίδοση που είναι πιθανό να χαρακτηρίζεται από έλλειψη ευελιξίας και να δημιουργεί πίεση στο παιδί σας. Γι’ αυτό και το πρώτο ζήτημα που οφείλετε να διαχειριστείτε είναι η διερεύνηση και η επίγνωση του τι περιμένετε από τις σχολικές επιδόσεις του παιδιού σας και σε ποιο πλαίσιο εντάσσονται οι προσδοκίες σας.

Η προσωπική μου άποψη είναι ότι και μέσα από την φοίτηση στο ΕΠΑΛ μπορούν οι έφηβοι να εκφράσουν και να δώσουν περιεχόμενο στις δυνατότητες και τις κλίσεις τους. Το ΓΕΛ δεν αποτελεί κατά τη γνώμη μου μονόδρομο, όπως και το ΕΠΑΛ δεν αποτελεί απαγορευτικό πλαίσιο για ανώτερες σπουδές στο μέλλον. Αν δεν έχει μεγάλη κλίση στα θεωρητικά μαθήματα, αν τον έλκει ένας τομέας ενδιαφερόντων και σπουδών που σχετίζεται με εφαρμοσμένες επιστήμες και εφαρμοσμένους κλάδους σπουδών και επαγγελματικής ενασχόλησης, τότε είναι πιθανό το ΕΠΑΛ να είναι το πιο κατάλληλο πλαίσιο για το παιδί σας. Σας υπενθυμίζω ότι μεγάλος αριθμός μαθητών από τα ΕΠΑΛ εισάγεται σε απαιτητικές σχολές του πανεπιστημίου και του πολυτεχνείου. Ενημερωθείτε μαζί με το παιδί σας για τις δυνατότητες που παρέχονται από τα ΕΠΑΛ. Αυτό που θα πρέπει να εξασφαλίσετε μέσα από συνεννόηση και οριοθέτηση είναι η ανταπόκριση του γιου σας στις απαιτήσεις του ΕΠΑΛ με σοβαρότητα, ωριμότητα και υπευθυνότητα.

Άρα, και πάλι θα σας προτείνω να εξετάσετε προσεκτικά τα κίνητρά του και να βοηθήσετε και τον ίδιο να αναγνωρίσει τους λόγους που τον ωθούν στην επιλογή του.

Βλέποντας το σενάριο μακροπρόθεσμα, καλύτερη επιλογή είναι αυτή που θα οδηγήσει το παιδί σας στην καλύτερη δυνατή οδό για την πραγματοποίηση των δικών του επιθυμιών και προσδοκιών στον τομέα των σπουδών και της εργασίας.