- Κρατώντας τις ισορροπίες σε μια ανασυσταμένη οικογένεια - 16 Νοεμβρίου 2022
- Αισιοδοξία: Ασπίδα προστασίας των εφήβων σε περιόδους κρίσης - 14 Ιουλίου 2022
- Πένθος στην εφηβεία - 12 Απριλίου 2022
Γράφει στο efiveia.gr η Ψυχολόγος Μαρία Χαριτοπούλου
Αισιοδοξία είναι η πίστη του ατόμου ότι θα του συμβούν καλά πράγματα στη ζωή και συνδέεται με την ευελιξία, την ανθεκτικότητα, την προσαρμογή και την επιμονή. Το αισιόδοξο άτομο έχει μια θετική οπτική – προσδοκία για τη ζωή σε αντίθεση με το απαισιόδοξο άτομο το οποίο είναι αρνητικά προδιατεθειμένο στα γεγονότα της ζωής του.
Το αισιόδοξο άτομο αποδίδει τις αποτυχίες του σε εξωτερικούς, συγκεκριμένους και παροδικούς παράγοντες (π.χ. Δεν πήγα καλά στο τεστ. Θα διαβάσω περισσότερο την άλλη φορά). Αντίθετα, το απαισιόδοξο άτομο προσδίδει εσωτερικές, σταθερές και γενικευμένες ερμηνείες στα αρνητικά γεγονότα (π.χ. Δεν πήγα καλά στο τεστ. Δεν είμαι καλός μαθητής).
Η έρευνα καταδεικνύει την σημαντικότητα της αισιοδοξίας καθώς συνδέεται με:
- υψηλότερη ικανοποίηση από τη ζωή
- καλύτερη προσαρμοστικότητα σε νέες καταστάσεις και στρεσογόνα γεγονότα
- καλύτερη προσαρμογή σε περιπτώσεις ασθένειας
- μείωση του άγχους και των καταθλιπτικών συμπτωμάτων
- ενεργητική αντιμετώπιση των δυσκολιών που προκύπτουν
- υψηλότερα επίπεδα ευεξίας
- καλύτερες σχολικές επιδόσεις και
- δυνατές φιλικές σχέσεις.
Ωστόσο, η αισιοδοξία δε σημαίνει αποφυγή αναγνώρισης δυσκολιών και άρνηση βίωσης αρνητικών συναισθημάτων. Η υιοθέτηση μια ρεαλιστικής ματιάς μας προφυλάσσει από ματαιώσεις και αποτυχίες που μπορεί να προκληθούν από την άκρατη, υπερβολική αισιοδοξία.
Οι γονείς παίζουν σημαντικό ρόλο στην καλλιέργεια της αισιοδοξίας. Ας δούμε κάποιες γενικές κατευθυντήριες γραμμές.
- Ο γονιός ως πρότυπο. Οι γονείς αποτελούν πρότυπο για τον έφηβο. Ο τρόπος που οι ίδιοι στέκονται και χειρίζονται τις δυσκολίες, επηρεάζουν τον νέο στο πώς θα διαχειριστεί και ο ίδιος τη ζωή. Συζητήστε για τις δικές σας αποτυχίες, πώς τις διαχειριστήκατε, τι μάθατε μέσα από αυτές, τι νέους ορίζοντες έφεραν.
- Ασφαλής βάση. Ο γονιός μέσα από τη σταθερότητα, τη δέσμευση και την εγγύτητα, μπορεί να γίνει μια ασφαλής βάση για τον έφηβο, ώστε ο νέος με αισιοδοξία να πάρει τα απαραίτητα ρίσκα και να γνωρίσει τον κόσμο, έχοντας την βαθιά πίστη ότι οι γονείς θα είναι δίπλα του στα λάθη και στις αποτυχίες του.
- Κριτική στη συμπεριφορά. Η κριτική δε θα πρέπει να γίνεται στο παιδί (π.χ. Είσαι αδιάφορος) αλλά στη συγκεκριμένη συμπεριφορά (π.χ. Παρατηρώ ότι δε διαβάζεις) προσπαθώντας να κατανοήσουμε τι ακριβώς κρύβεται πίσω από αυτήν τη συμπεριφορά (ίσως φόβος αποτυχίας, απόρριψης, μαθησιακές δυσκολίες).
- Ενθάρρυνση. Η υποστήριξη και η ενθάρρυνση του εφήβου σε περιπτώσεις αποτυχίας, τον βοηθούν να υιοθετήσει μια αισιόδοξη στάση απέναντι στη ζωή. Η υπενθύμιση των δυνατών του σημείων και των επιτευγμάτων του, ενισχύουν την αυτοπεποίθηση του και τον οδηγούν να είναι πιο αισιόδοξος καθώς έχει την πίστη ότι μπορεί να ανταποκριθεί στις δυσκολίες.
- Ρεαλιστική Αισιοδοξία. Μια ρεαλιστική, αισιόδοξη στάση απέναντι στη ζωή, δίνει στον έφηβο το μήνυμα ότι μπορεί να διαχειριστεί τις δυσκολίες, να πιστεύει στον εαυτό του, να είναι αισιόδοξος και θετικός στις προκλήσεις της καθημερινότητάς του, έχοντας επίγνωση των δυσκολιών και υιοθετώντας μια ενεργητική στάση.
Κάθε κρίση είναι και μια ευκαιρία προσωπικής ενδυνάμωσης και επαναπροσδιορισμού στόχων και αξιών. Καλλιεργώντας την αισιοδοξία στα παιδιά, τα βοηθάμε να αναλαμβάνουν την ευθύνη τους, να δημιουργούν όμορφες, υγιείς σχέσεις και να ζήσουν μια γεμάτη ζωή.