4 τρόποι για πρόληψη & διαχείριση της εφηβικής παχυσαρκίας

Γράφει στο efiveia.gr η Διαιτολόγος-Διατροφολόγος Κωνσταντίνα Κατσανά

Η εξάπλωση της παιδικής και εφηβικής παχυσαρκίας έχει πάρει διαστάσεις παγκόσμιας επιδημίας, με την Ελλάδα να συγκαταλέγεται στις χώρες με τα υψηλότερα ποσοστά στην Ευρώπη. Ένα παιδί που αντιμετωπίζει δυσκολία στη ρύθμιση του σωματικού του βάρους έχει αυξημένες πιθανότητες να εξελιχθεί σε έναν έφηβο και στη συνέχεια σε έναν ενήλικα με υπερβάλλον σωματικό βάρος και ό,τι αυτό συνεπάγεται για την σωματική και ψυχική υγεία του υγεία. Η παιδική και εφηβική ηλικία είναι η κατάλληλη περίοδος για να γίνουν συστηματικές προσπάθειες από την πλευρά των γονέων για να υποστηρίξουν στο μέγιστο δυνατό την υγιή ανάπτυξη του παιδιού τους.

Η παχυσαρκία είναι το αποτέλεσμα της μακροχρόνιας ανισορροπίας μεταξύ της ενέργειας που προσλαμβάνουμε από την τροφή (φαγητό + ροφήματα) και της ενέργειας που δαπανούμε (βασικός μεταβολικός ρυθμός + σωματική δραστηριότητα). Επιπλέον, υπάρχουν γενετικοί παράγοντες που επηρεάζουν το σωματικό βάρος ενός ατόμου σε σημαντικό βαθμό. Το ευχάριστο είναι ότι, η υιοθέτηση ενός θετικού τρόπου ζωής μπορεί να βοηθήσει σημαντικά στην ομαλή λειτουργία του οργανισμού ενός εφήβου, ανεξάρτητα από την προδιάθεση που μπορεί να έχει.

Ας δούμε, λοιπόν, 4 εύκολα εφαρμόσιμους τρόπους, με τους οποίους μπορείτε να προστατεύσετε το παιδί σας από την εφηβική παχυσαρκία.

1. Καταναλώστε πρωινό-όλοι μαζί

Η συστηματική κατανάλωση ενός θρεπτικού πρωινού γεύματος αποτελεί μία από τις πιο σημαντικές διατροφικές συνήθειες, στις οποίες αξίζει να επενδύσει ένας έφηβος. Πολλοί έφηβοι δηλώνουν πως τους είναι δύσκολο να θυσιάσουν λίγη ώρα από τον ύπνο τους για να καταναλώσουν το πρωινό τους. Κάτι τέτοιο παρατηρείται συχνότερα όταν και οι γονείς των παιδιών παραλείπουν το πρωινό τους γεύμα, ακριβώς επειδή και οι ίδιοι βιάζονται. Συνεπώς, εάν θέλετε το έφηβο παιδί σας να ξεκινήσει να καταναλώνει ένα πλήρες πρωινό γεύμα καθημερινά, τότε θα ήταν καλό να γίνεται κι εσείς ο καλύτερός του σύμμαχος. Ρυθμίστε τα ξυπνητήρια σας λίγο νωρίτερα και βάλτε από κοινού τα θεμέλια για μια παραγωγική και ευχάριστη ημέρα.

1. Γεύμα σιωπηλό -χωρίς οθόνες

Το σπιτικό φαγητό είναι ό,τι καλύτερο για την ανάπτυξη του έφηβου παιδιού σας. Προσπαθήστε όσο πιο συχνά μπορείτε να καταναλώνετε το φαγητό σας όλοι μαζί. Θυμηθείτε να απομακρύνετε όλες τις οθόνες κατά τη διάρκεια του γεύματος (κλειστή τηλεόραση, κινητό/τάμπλετ/λάπτοπ μακριά) και προσπαθήστε να αφοσιωθείτε σε κάθε σας μπουκιά. Το φαγητό αποτελεί έναν τρόπο να έρθετε σε επαφή με τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας και να αισθανθείτε ευχαρίστηση από τη γεύση του. Για να μπορέσουν να γίνουν αυτά, είναι σημαντικό να είστε πραγματικά παρών όσο βρίσκεστε στο τραπέζι. Να είστε σίγουροι πως το έφηβο παιδί σας θα σας μιμηθεί.

1. Πιάτο μεσογειακό -ζητήστε τη γνώμη του

Το μεσογειακό πρότυπο διατροφής, το οποίο έχει ανακηρυχθεί ως το καλύτερο παγκοσμίως, φαίνεται πως εμφανίζει προστατευτικές επιδράσεις στην πρόληψη και αντιμετώπιση της εφηβικής παχυσαρκίας. Δε χρειάζεται να ψάχνετε ιδιαίτερες συνταγές και να ανησυχείτε για το εβδομαδιαίο σας μενού. Αρκεί να ρίξετε ξανά μία ματιά στη μεσογειακή πυραμίδα για να φρεσκάρετε τις βασικές της αρχές. Προτιμήστε τα δημητριακά ολικής άλεσης, προσφέρετε δροσερές, χρωματιστές φρουτοσαλάτες για ενδιάμεσα σνακ, προετοιμάστε γλυκά επιδόρπια με γιαούρτι, μέλι και ξηρούς καρπούς, δώστε έμφαση στην κατανάλωση οσπρίων -τουλάχιστον 2-3 φορές την εβδομάδα- και προσπαθήστε να καταναλώνεται άφθονα εποχιακά λαχανικά σε καθημερινή βάση, ακόμη και ως συστατικά του κύριου γεύματος (πχ μοσχάρι με μελιτζάνες, κοτόπουλο με κολοκυθάκια, ψάρι με πιπεριές και ντομάτα).

Καλό θα ήταν να ενθαρρύνετε τη συμμετοχή του παιδιού σας στη διαμόρφωση του εβδομαδιαίο μενού και εάν γίνεται να πηγαίνετε μερικές φορές για να κάνετε τις αγορές των τροφίμων μαζί. Ρωτήστε την γνώμη του, δείξτε ενδιαφέρον στις διατροφικές του προτιμήσεις, προσπαθήστε να δημιουργήσετε ελκυστικές εναλλακτικές για να ενισχύσετε την επιθυμία του να δοκιμάσει νέες γεύσεις. Μπορείτε να καθιερώσετε μία ημέρα -πχ το Σάββατο-, την οποία θα αφιερώνετε στην από κοινού διαμόρφωση του μενού της εβδομάδας που ακολουθεί. Η ενεργή ενασχόλησή του με το σπιτικό φαγητό θα το βοηθήσει να εξοικειωθεί με ορισμένα «δύσκολα» τρόφιμα και θα συνεισφέρει σημαντικά στη δημιουργία θετικών διατροφικών συνηθειών εφ’ όρου ζωής.

1. Επιβράβευση με στιγμές-όχι με γλυκά

Ο 4^ος τρόπος, ο οποίος συμβάλλει καθοριστικά στη σχέση που αναπτύσσει ένα παιδί με την τροφή έχει να κάνει με την επιβράβευση. Δυστυχώς, είναι ιδιαίτερα συχνά φαινόμενο το να χρησιμοποιεί ένας γονέας ή κάποιο άλλο συγγενικό πρόσωπο ορισμένα τρόφιμα (πολλές φορές κάποιο γλυκό) για να επιβραβεύσει ένα παιδί ή να του εκδηλώσει ένα ευχάριστο συναίσθημα, όπως αγάπη και αποδοχή. Με αυτόν τον τρόπο, τα τρόφιμα αρχίζουν να αποκοτούν συμβολικό χαρακτήρα και ταυτίζονται με συγκεκριμένα συναισθήματα. Όταν η συγκεκριμένη τακτική επαναλαμβάνεται συχνά, υπάρχουν αυξημένες πιθανότητες ο έφηβος να αναζητά τα συγκεκριμένα τρόφιμα κάθε φορά που θα θέλει να καλύψει κάποιες συναισθηματικές του ανάγκες και έτσι, να οδηγείται στην κατανάλωση τροφής χωρίς να υπάρχει το αίσθημα της βιολογικής πείνας.

Η επιθυμία σας να δείξετε την αγάπη σας προς το παιδί σας είναι αναμφισβήτητα σεβαστή και κατανοητή. Μπορείτε να ξεκινήσετε να εκδηλώνετε τα όμορφα συναισθήματα που τρέφετε απέναντι στο έφηβο παιδί σας με το να επενδύετε σε στιγμές που σας φέρνουν πιο κοντά και έχουν θετική επίδραση στη σωματική και ψυχική του υγεία τόσο άμεσα όσο και μακροπρόθεσμα. Μια βόλτα στην εξοχή, ένας περίπατος στη θάλασσα, περισσότερος χρόνος για παιχνίδι, μια ειλικρινής συζήτηση. Όλες αυτές οι μικρές κινήσεις μεγάλης αξίας θα ωφελήσουν πραγματικά το έφηβο παιδί σας και θα του χαρίσουν την ευκαιρία να διαχειρίζεται τις δύσκολες στιγμές, με τις οποίες θα έρθει αντιμέτωπο στη ζωή του μελλοντικά με εναλλακτικούς τρόπους, χωρίς να αναζητά στήριξη και παρηγοριά στο φαγητό του. Είναι σημαντικό να εξηγήσετε τη σημασία της θετικής επιβράβευσης σε όσα άτομα έρχονται σε άμεση επαφή με το παιδί σας (πχ γιαγιά, παππούς), έτσι ώστε να υπάρχει ένας κοινός τρόπος προσέγγισης που θα βοηθήσει πραγματικά το παιδί σας.

Συνοψίζοντας, η πρόληψη και καλύτερη διαχείριση της εφηβικής παχυσαρκίας είναι εφικτή. Μικρά βήματα, τα οποία πραγματοποιούνται καθημερινά μπορούν να σας οδηγήσουν στον επιθυμητό προορισμό: την υιοθέτηση ενός θετικού τρόπου ζωής από το έφηβο παιδί σας με έναν τρόπο ευχάριστο και προσιτό, υποστηρίζοντας την υγιή του ανάπτυξη σε σωματικό, πνευματικό και ψυχικό επίπεδο και χαρίζοντάς του τα καλύτερα εφόδια για μια ζωή γεμάτη όμορφες στιγμές. Επενδύστε σε αυτά τα απλά βήματα. Αξίζει η προσπάθεια ?!