Εξειδίκευση στον Διαισθητικό Τρόπο Διατροφής
- 2 συχνοί προβληματισμοί σχετικά με τα γλυκά στην εφηβεία - 12 Οκτωβρίου 2021
- Γλυκά στην εφηβεία: Πώς να το διαχειριστώ; - 25 Αυγούστου 2021
- Νομίζω πως το παιδί μου δεν τρώει «αρκετά». Ποιους παράγοντες είναι καλό να αξιολογήσω; - 21 Δεκεμβρίου 2020
Γράφει στο efiveia.gr η Διαιτολόγος-Διατροφολόγος Κωνσταντίνα Κατσανά
Όπως είδαμε και σε προηγούμενο άρθρο, η σχέση που θα αναπτύξει ένας έφηβος με τα γλυκά έχει μεγάλη σημασία. Κάθε φορά που προσεγγίζουμε ζητήματα που αφορούν στη διατροφική συμπεριφορά ενός εφήβου, είναι πολύ σημαντικό να θυμόμαστε να διερευνούμε το πώς μία πρακτική που σκεφτόμαστε να υιοθετήσουμε αναμένεται να επηρεάσει τη σχέση που θα έχει με το φαγητό μακροπρόθεσμα.
Είναι πολύ εύκολο στην προσπάθειά μας να τα κάνουμε όλα «σωστά», χωρίς καν να το συνειδητοποιήσουμε, να εστιάζουμε πάρα πολύ σε μία μεμονωμένη συνήθεια-συμπεριφορά (δέντρο), χάνοντας τη συνολικότερη εικόνα (δάσος).
Αλήθεια, τι είναι πιο σημαντικό τελικά; Το να «καταφέρουμε» να κάνουμε ένα έφηβο παιδί να μη φάει ένα γλυκό μία μέρα ή να το υποστηρίξουμε, ώστε να αποκτήσει μία ισορροπημένη στάση απέναντι στα γλυκά για ολόκληρη τη ζωή του;
Πάμε να δούμε, λοιπόν, μαζί 2 από τους πιο συχνούς προβληματισμούς γύρω από τα γλυκά που απασχολούν τους γονείς με παιδιά στην εφηβεία.
- Πότε να προσφέρω τα γλυκά;
Πρόκειται για μία πολύ ενδιαφέρουσα ερώτηση με περισσότερες από μία κατάλληλες απαντήσεις. Ακριβώς επειδή, η κατανάλωση γλυκών είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με ορισμένες κοινωνικές εκδηλώσεις της ανθρώπινης ζωής (όπως πάρτι γενεθλίων, γιορτές κτλ.), είναι φυσιολογικό να ποικίλλει και η χρονική στιγμή που μπορεί ένας έφηβος να καταναλώσει κάποιο γλυκό.
Εκτός αυτού, μία καλή πρακτική είναι να προσφέρετε τα γλυκά μαζί με το κυρίως γεύμα (μεσημεριανό ή βραδινό). Το όφελος που μπορείτε να κερδίσετε εφαρμόζοντας τη συγκεκριμένη τακτική, είναι το να αποκτήσουν όλες οι διαφορετικές διατροφικές επιλογές ίση συναισθηματική αξία για το έφηβο παιδί σας. Όταν προσφέρονται όλα τα τρόφιμα ταυτόχρονα, παύει το γλυκό να κατέχει μία «ξεχωριστή θέση» μέσα στο μυαλό του, σα να είναι βραβείο.
ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ:
- Η συγκεκριμένη προσέγγιση ΔΕΝ αποτελεί έναν τρόπο για να «ξεγελάσουμε» τον έφηβο ή να πάψουν να του αρέσουν τα γλυκά. Πολύ απλά είναι μία πρακτική που τον βοηθά να επιλέγει τι θέλει να καταναλώνει σύμφωνα με το τι αισθάνεται πραγματικά (συνειδητές διατροφικές επιλογές), χωρίς να νιώθει πως κάποιο τρόφιμο είναι «ανώτερο» από το άλλο και άρα θα έκανε τα πάντα για να το αποκτήσει. (Παράδειγμα: ένας έφηβος που τρώει καταναγκαστικά όλο το πιάτο με τις φακές για να «κερδίσει» τη σοκολάτα. Έτσι, η σοκολάτα γίνεται το έπαθλο και οι φακές μετατρέπονται σε αγγαρεία.)
- Για να μπορέσει να λειτουργήσει η συγκεκριμένη προσέγγιση, χρειάζεται να επιτρέψετε στο έφηβο παιδί να επιλέξει εκείνο τη σειρά που θα καταναλώσει τα τρόφιμα που βρίσκονται στο τραπέζι , χωρίς να δεχθεί κριτική ή σχολιασμό. Είναι απολύτως φυσιολογικό, ιδιαίτερα στην αρχή, να θέλει να ξεκινάει με το γλυκό, δείχνοντας μέχρι και αδιαφορία για το κυρίως γεύμα. Με τον καιρό -και εφόσον απουσιάζουν τα σχόλια και τα επικριτικά βλέμματα- θα αισθανθεί βαθιά μέσα του πως όλα τα τρόφιμα είναι συναισθηματικά ισάξια, με αποτέλεσμα να κάνει πιο συνειδητές διατροφικές επιλογές, καθώς δε θα υπάρχει πια μέσα στο μυαλό του η πεποίθηση πως το γλυκό είναι το ελκυστικό «έπαθλο» και το σπιτικό φαγητό η βαρετή «αγγαρεία».
- Πώς μπορώ να διαχειριστώ τη συναισθηματική κατανάλωση γλυκών από έναν έφηβο;
Από τη στιγμή που γεννιόμαστε, το φαγητό συνδέεται και με το συναίσθημα. Το τάισμα αποτελεί την πρώτη και τόσο πολύτιμη στιγμή σύνδεσης του νεογέννητου παιδιού με τη μητέρα του. Είναι η πρώτη τους επαφή, η οποία πέρα από τη θρέψη που προσφέρει, είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την αίσθηση ασφάλειας, ζεστασιάς και αγάπης. Στη συνέχεια της ζωής μας, οι περισσότερες κοινωνικές εκδηλώσεις που συνοδεύουν κάποιο χαρμόσυνο γεγονός περιλαμβάνουν φαγητό, σύμφωνα με τα έθιμα και τις παραδόσεις της εκάστοτε κουλτούρας. Εύκολα καταλαβαίνει κανείς, λοιπόν, πως είναι ανθρώπινο να υπάρχει και η συναισθηματική πλευρά στην κατανάλωση του φαγητού. Δεν υπάρχει τίποτα κακό σε αυτό και δε χρειάζεται να κάνουμε κάτι για να το αλλάξουμε.
Η συναισθηματική κατανάλωση φαγητού ξεκινάει να γίνεται δυσλειτουργική, όταν ένα άτομο δεν έχει μάθει να αναγνωρίζει και να αποδέχεται τα συναισθήματά του, με αποτέλεσμα να καταφεύγει στην κατανάλωση φαγητού, χωρίς να έχει συνειδητοποιήσει τι του συμβαίνει και τι είναι αυτό που πραγματικά χρειάζεται. Αυτή η αυτοματοποιημένη συμπεριφορά (νιώθω κάτι που δεν ξέρω τι είναι και αμέσως τρώω) όταν επαναλαμβάνεται συστηματικά, μπορεί να οδηγήσει ένα έφηβο παιδί στο να είναι σε πλήρη αποσύνδεση με τον συναισθηματικό του κόσμο και έτσι, να μην είναι σε θέση να προσφέρει στον εαυτό του τις λύσεις που θα τον βοηθήσουν για να καλύψει τις πραγματικές του ανάγκες (όπως ανάγκη για επικοινωνία/σύνδεση/ψυχαγωγία/χαλάρωση κ.ά.).
Ο πιο συχνός τρόπος, με τον οποίο χτίζεται αυτή η αυτοματοποιημένη σύνδεση του να θέλει ένα παιδί αμέσως να φάει κάτι, ακόμη κι όταν δεν πεινάει, μόνο και μόνο επειδή αισθάνθηκε κάτι δυσάρεστο ή άβολο, είναι με το να χρησιμοποιούμε τα γλυκά ως μέσο επιβράβευσης.
«Μπράβο σου που κατάφερες αυτό, πάρε μία σοκολάτα!», «Εάν τελειώσεις τα μαθήματά σου, θα σου δώσω κέικ.», «Είμαι πολύ περήφανος-η για εσένα. Πάμε να σου πάρω ένα παγωτό!»
Με αυτόν τον τρόπο, το έφηβο παιδί συνδέει το αίσθημα επιβράβευσης με την κατανάλωση των γλυκών και κάθε φορά που θα καταναλώνει κάποιο από τα τρόφιμα που του δόθηκαν για «μπράβο», θα ενεργοποιείται στον εγκέφαλό του το τμήμα της ανταμοιβής. Αυτός είναι και ένας από τους βασικούς λόγους που παρατηρούμε ενήλικες να οδηγούνται στην κατανάλωση γλυκών αυτοματοποιημένα, όταν θέλουν να αναβιώσουν αυτό το όμορφο αίσθημα της ανταμοιβής σε στιγμές δυσκολίας.
ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ:
- Για να μπορέσετε να διαχειριστείτε κατάλληλα το συναισθηματικό φαγητό, χρειάζεται πρώτα από όλα να το απενοχοποιήσετε. Είναι φυσιολογικό και ανθρώπινο κάποιες φορές να αναζητάει ένας έφηβος τροφή μόνο και μόνο για να αισθανθεί καλύτερα. Αυτό που μας ενδιαφέρει είναι να ενισχύσουμε το έφηβο παιδί να είναι σε σύνδεση με τις πραγματικές, συναισθηματικές του ανάγκες και να το βοηθήσουμε να βρει τρόπους, ώστε να μάθει να αναγνωρίζει, να αποδέχεται και να διαχειρίζεται τα συναισθήματά του με ωφέλιμους για το ίδιο τρόπους.
- Είναι καλό να ενημερώσετε όλα τα άτομα, τα οποία έρχονται σε συχνή επαφή με το έφηβο παιδί σας (όπως γιαγιά, παππούς και θείοι), ώστε να ακολουθείται κοινή γραμμή στο θέμα των γλυκών. Ναι, φυσικά και θέλουμε το έφηβο παιδί να απολαμβάνει τα γλυκά που καταναλώνει (όπως και όλα τα τρόφιμα γενικότερα), αλλά χωρίς να ταυτίζεται η έκφραση αγάπης με την προσφορά τους. Υπάρχουν πολλοί και πιο ουσιαστικοί τρόποι, με τους οποίους μπορούμε να δείξουμε την αγάπη μας σε ένα έφηβο παιδί.
Πολλές φορές, η ενημέρωση γύρω από θέματα διατροφής μπορεί να γίνει κουραστική ή αγχωτική. Σας καταλαβαίνω απόλυτα. Θυμηθείτε: Δεν εστιάζουμε στην τελειότητα. Είναι ανθρώπινο να έχουν ειπωθεί λέξεις που δεν ήταν βοηθητικές ή να έχουν εφαρμοσθεί μέθοδοι που τελικά δε λειτούργησαν θετικά για το παιδί σας. Όμως, ποτέ δεν είναι αργά.
Έχει πάντοτε πολύτιμη αξία για ένα έφηβο παιδί το να δεχθεί υποστήριξη από τους γονείς του, ώστε να αποκτήσει μία υγιή και απενοχοποιημένη σχέση με το φαγητό, συμπεριλαμβανομένων και των γλυκών.
Μικρά βήματα, με το δικό σας ρυθμό και να είστε σίγουροι πως ο χρόνος θα κάνει τις προσπάθειές σας να ευδοκιμήσουν.
1 σχόλιο